Phiăn ngă yang kơ čing gah djuai ania K’ho ƀơi Lâm Đồng
Chủ nhật, 06:00, 28/07/2024 H’ Xíu/Siu H’ Prăk pơblang H’ Xíu/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai - Hăng djop djuai ania ƀiă ƀơi Dap Kơdư, čing hơgor lĕ gơnam yôm phăn, hmâo bơngat jua. Čing hơgor juăt nao hrŏm hăng hơdôm phiăn ngă yang, jơnum ngui mơ̆ng plơi pla. Hăng djuai ania K’ho ƀơi Lâm Đồng dô̆ hmâo sa phiăn ngă yang ha jăn pioh bơni kơ yang čing, anun lĕ Phiăn ngă yang kơ čing.

“Ơ ană plơi! Tơdơi sa thun glêh glar hăng đang hmua, hrơi anai pơdai hmâo ba glăi dưm amăng atông, tơpai čeh truh hrơi kă mơñum. Ƀing ta tum pơƀut pơ̆ anai pioh bơni kơ ƀing yang rơbang hmâo brơi laih plơi pla sa thun hơjan klă, pơ-iă hiam, brơi đang hmua pơdai jor kơtor lu, brơi pŭ un čeh čar lar djuai, brơi pŭ kơbao hrôh kah hăng bôh abao amăng čroh hnoh. Ơ ană plơi! Ƀing ta rai pơ̆ anai pok phun jơnum ngui”.

Truh mông klă, tha plơi K’Thế ƀơi ƀôn Srê Nhắc, tơring kual Đinh Văn, tơring glông Lâm Hà, tơring čar Lâm Đồng ayup sa jua tơki kơbao prong hăng dlông iâo djop mơnuih rai tum jơngum. Pơ ala glăi tơlơi iâo, mơnuih ƀôn sang gum hrŏm tum pơƀut jum dar phun gŏng drai ƀơi tŏng yŏng kual ngă yang. Lơm djop mơnuih hmâo hơđong, tha plơi K’Thế pơphun phai yang:

“Ơ yang čing hơčih! Glăk dô̆ amăng hơdôm bôh čing anet, čing prong; čing ania, čing ană. Plơi pla hmâo gơnam ƀong, gơnam pioh lui, thâo hmư̆, thâo ngă tui tơlơi klă. Rơkâo bơni yang hăng jak iâo yang rai gum hrŏm plơi pla. Hrơi anai plơi pla pok mông ngă yang, amra hmâo gơnam ngă yang, hmâo tơpai čeh jơman. Rơkâo yang brơi mă trun ring čing hăng atông tơtar đĭ hyu djop glai klô, dik dăk amăng pran jua ană mơnuih, ik ăk jơnum ngui ngă yăng”.

Giong phai yang, tha plơi ngă yang čuh sa drơi mơnŭ ông; hrŏm hăng hơdôm gơnam pioh ngă yang anun lĕ akan krô, hra, braih, asơi ñar, bôh troh. Phiăn ngă yang hmâo yua pioh rơkâo ba ring čing trun pioh mă yua hăng rơkâo hơ-ơč hmưi kơ djop mơnuih nao pơhmư̆ ngă yang leng kơ rơnuk rơnuak, suaih pral, tơphă. Kiăo tui anun lĕ phiăn ngă yang mă trun rim bôh cing hăng jao kơ 6 čô tơdăm pioh pơphun atông tơlơi atông “Gungme Gungma”, anun lĕ “Čơkă mơ-ak tuai”. Tơdơi kơ pơđut ngă yang mă trun čing, jua čing tơtar đĭ dik dăk lĕ lơm anun pok phun mông jơnum ngui. Tha plơi K’Thế brơi thâo:

“Djuai ania hơpă mơ̆ tha plơi ƀudah amăng plơi anun hmâo ring čing thơ bơngat jua mơ̆ng yang čing dô̆ amăng plơi anun. Phiăn ngă yang trun čing lĕ pioh rơkâo yang rai pơ̆ anai gum hrŏm mơ-ak hăng ană plơi amăng hơdôm tal kah hăng pơphun tơjŭ pla ƀudah pơdŏng sang, pơdô̆ rơkơi bơnai kơ ană bă… Abih bang hơdôm tơlơi atông leng kơ rơkâo yang brơi anun lĕ ƀing gơmơi mơ̆ng dưi atông čing”.

Sa amăng hơdôm tơlơi atông ngă pơhưč pran jua amăng Phiăn ngă yang čing lĕ pơjuă čing. Amăng drơi hmâo tơpai, ƀing tơdăm pơplông atông čing, yua hơdră atông čing mơ̆ng pô pioh pơjuă nao rai ngă bơnah gah kơdih ƀu dưi atông dong tah kiăng pô dưi. Bruă pơplông tui anun yơh pơphun, ƀơi hơdôm bôh čeh tơpai, jua čing jai ƀơƀrư̆ tơ-oa hyu ataih. Ayong Kra Jan K’Rông, ƀơi ƀon Bồ Liêng, tơring kual Đinh Văn, tơring glông Lâm Hà, brơi thâo, čing hơgor hăng hơdôm phiăn jơnum ngui lĕ hơdôm gơnam ƀong pran jua bu dưi kơƀah amăng tơlơi hơdip mơda mơ̆ng djuai ania K’ho.

“Tơlơi lăng ba mơ̆ng Ping gah hăng Kơnuk kơna hmâo pơtrut laih neh wa pô jai hrơi jai djă pioh phiăn juăt tui phiăn mă djuai amĭ. Anun lĕ sa gru grua yôm, ngă yang jua mơnuih ƀôn sang ƀing gơmơi mơ-ak biă”.

Amăng jua čing hơgor hmâo yang, djuai ania K’ho biă ñu pơpŭ djă pioh, ƀu mă yua hơdơ̆ hor ôh. Ơi Kel, ƀơi grŭp mơnuih ƀôn sang Ryông Srê, tơring kual Đinh Văn, tơring glông Lâm Hà, tơring čar Lâm Đồng lăi pơthâo: čing hơgor nao hrŏm hăng hơdôm phiăn ngă yang bơdjơ̆ nao truh ha rơnuk ană mơnuih hăng hơdôm phiăn ngă yang yôm phăn amăng plơi pla.

“Čing ƀing K’ho hmâo 6 bôh ania, kông lĕ hmâo 8 bôh čing ania. Amăng ring čing anun dưi atông lu er, mă yua amăng hơdôm hrơi jơnum ngă yang prong, bơhmutu ñu ba glăi pơdai, pơdô̆ rơkơi bơnai hăng hơdôm phiăn ngă yang yôm phăn thơ ƀing gơmơi leng kơ yua čing. Čing lĕ sa gơnam yôm mơ̆ng djuai ania K’ho”.

Amăng hơdôm phiăn jơnum ngui ngă yang mơ̆ng djuai ania K’ho, ngă yang čing lĕ phiăn ngă yang pok phun pioh rơkâo yang rơbang brơi trun ring čing mă yua. Anai ăt lĕ phiăn ngă yang pioh pok tơbiă hơdôm bruă ngă yang bă kơ jua mơñi hăng ia ayom tơdơi kơ anun. Tơlơi hơdip jai hrơi pơđĭ kyar, neh wa ăt lăng yôm mơn hăng djă pioh dong, ngă tui hơdôm phiăn juăt đưm. Amăng anun, ngă yang čing jing sa mơta tơlơi ƀuh rơđah phara, dưi hmâo ƀing K’ho djă pioh amăng lu phiăn jơnum ngui ngă yang ră anai./.

H’ Xíu/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC