Pô hor kơ tơlơi adoh hăng bruă mơñam eng ao gru grua Jarai
Chủ nhật, 06:16, 13/08/2023 Quốc Học/Nay Jek pơblang Quốc Học/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Amăng tơlơi hơdip mơda Jarai hơbai ƀơi tơring glông Čư̆ Pưh, tơring čar Gia Lai dŏ djă pioh lu gru grua hiam đưm djuai ania. Amăng anun, adoh đưm Jarai hăng eng ao Jarai đưm ƀu kơƀah ôh amăng bruă mă tơlơi hơdip mơda.

Lơ̆m hyu mă bruă, hrip tơlơi adoh Jarai mơ̆ng ƀing čih tơlơi pơhing Gong phun jua pơhiăp Việt Nam hơmâo bưp Rmah H’Net, djuai ania Jarai dŏ ƀơi plơi Keñ Săn, să  Ia Le, tơring glông Čư̆ Pưh, tơring čar Gia Lai bơ ră ruai kơ tơlơi khăp adoh hăng mơñam mrai đưm Jarai.

Ăt kah hăng lu mơnuih ƀôn sang ngă hmua pơkŏn ƀơi să Ia Le, tơring glông Čư̆ Pưh, tơring čar Gia Lai, Rmah H’Net kơnong rĭm hrơi ưm kơ hmua, jơla kơ bruă. Amăng sang anŏ ñu, amĭ ƀă yă pơjing hơmâo 8 čô adơi ayong, samơ̆ ñu lĕ hơmâo bơngăt jua tơlơi khăp adoh Jarai, hor adoh mơ̆ng anet. Bưng mơ̆n, hlăk dŏ čơđai ñu hơmâo yă pơtô glăi tơlơi adoh Jarai đưm kiăng dŏ djă pioh na nao. Ñu lăi:

 “Kâo hơmâo yă kâo pơtô brơi adoh Jarai mơ̆ng kâo dŏ anet, ră anai yă kâo djai, rơngiă laih. Yă kâo pơtô lu tơlơi adoh samơ̆ kâo ƀu hơdor pioh ôh, ƀiă đôč. Yua sui laih, năng ai mơ̆ng kâo 14 thun, hră adoh, truh dŏ rơkơi ră anai kâo 35, 40 lui tơlơi adoh sui laih, thâo 45 thun laih năng ai ñu wŏ, ƀu čăng dơ̆ng tah. Rai pơ anai, kah hăng hrăm glăi adoh, kiăo tui gơ̆p mơak đôč. Bơni kơ ƀing ta hŏ”.

Dŏ rơkơi sang hăng tơkeng ană bă, bơwih bơwăng lu mơta kơ tơlơi hơdip mơda, samơ̆ hơdôm er tơlơi adoh đưm Jarai lui raih hĭ sa rơwư̆. Rmah H’Net ră ruai, lu wơ̆t laih mơ̆ng amăng să, plơi pla pơphun adoh ngui, pơdah tơlơi adoh ngui, pơplông adoh, samơ̆ ñu hơngah soh, yua aka ƀu hơmâo mông wăn, gêh găl. Samơ̆ hmư̆ amăng brô̆ Gong phun jua pơhiăp Việt Nam lăi nao hrip mă tơlơi adoh, ñu nao hrŏm lông adoh lăng. Ñu biă tui hăng tơlơi ñu pơmin, pran jua ñu hơmâo, adoh yơh, anun Rmah H' Net lăi mơak adoh kiăng čăng glăi, hơdor kơ hơdôm thun hlăk dŏ dra, čơđai hor kơ tơlơi adoh Jarai mơak biă mă.

 “Rai pơ anai adoh ngui hrŏm ƀing bơn ta, kâo ƀu thâo adoh ôh dah, rai suh yang đôč kơlĕ. Rơkâo ƀing ta pap brơi, bơni kơ ƀing adơi ayong rai pơ anai. Adoh anai hning glăi pô khăp, hơdor glăi hlăk tơdăm dra hlâo adih adoh ngui kiăng mơak đôč. Ta adoh glăi pô ta khăp ƀu hơmâo pơdŏ ôh hning tui đôč, adoh ngui mơak đôč dah”.

Tơlơi adoh ayong anet hning đơi, ñu adoh hmư̆ lơlong mơak biă mơ̆n. Tơlơi adoh anai lăi hning đơi ayong đơi, kiăng ră ruai glăi tơdron juăt nao plao juăt ngui hơđăp. Tui hăng Rmah H’Net, pơkhăp samơ̆ ƀu dưi pơdŏ ôh, anun jing sa tơlơi khăp rơgao laih anŏ čăng pioh tơlơi hiam tom găn rơgao amăng tơlơi hơdip tơdăm dra. Djop pô hơmâo soh năng tơlơi khăp hiam, mơnuih ta amuaih, ta khăp samơ̆ ƀu hơmâo dŏ, ƀiă mơ̆n mơnuih ta khăp hlong dŏ jing rơkơi bơnai truh ta tha. Tơlơi khăp tơdăm dra ƀu jing anun yơh tơbiă rai tơlơi khăp mơ̆ng bơngăt jua, amăng lăm ai hơtai adih, mơ̆ng pran jua hơtai boh hur har hơduah ĕp mơnuih ta khăp anăp ta kiăng.

“Kâo hor adoh mơ̆ng kâo anet, biă mă adoh Jarai ta kâo hor biă mă, yua anun yă kâo ƀuh hăng pơtô glăi kâo. Kâo lăi: Ơ yă yă, ih pơtô kâo adoh wŏ, kâo hmư̆ ih adoh mơak đơi, mơak čơđŏp biă mă lah, kâo amuaih adoh đơi! Anun yă pơtô kâo adoh, lu tơlơi adoh ñu pơtô, hơmâo mơ̆n 5,6 tơlơi adoh samơ̆ kâo hơdor mă kơnong 2 tơlơi adoh đôč, wor rơbit abih yơh. Ră anai, ƀing adơi ayong rai pơ anai laih, kâo ƀu adoh anai ƀu klă ôh, ƀu thâo adoh ôh samơ̆ adoh hrŏm kiăng mơak”.

Ƀu kơnong adoh mơak, Rmah H’Net dŏ đing nao hăng pơ-ư ang kơ eng ao Jarai ta pô. Tơlơi hơdip phrâo rơnuk anai, hơmâo lu mơta bơnal phrâo, mrai añĕ arăng sĭ mơdrô, eng ao tơčoh lui hlâo, samơ̆ kiăng eng ao abăn ta mơñam mă hăng kơpaih mrai Jarai ta đưm mơ̆n. Rmah H’Net thâo hruaih bruă pĕ kơpaih rơngaih mrai, mơñam băn ao Jarai mơ̆ng rơnuk ơi yă amĭ ama pioh glăi:

“Eng ao Jarai ta buh yơh hŏ, yua ñu hiam klă djă pioh gru grua Jarai hơbai ta pô mơ̆ng đưm baih. Gơmơi hor biă mă buh eng ao Jarai ta pô, amăng mông pơdŏ rơkơi bơnai, mông ngui ngor jơngum lu mơnuih, kâo buh h’ô eng ao Jarai soh. Hlâo adoh gơmơi buh eng ao mơñam mă ta pô, pĕ kơpaih rơngai mrai truh rơwơi boh tơruai, pih kơpaih laih anun anrŭ mô, poh mô, giong anun rơngai mrai mă không mơñam yơh jing abăn eng ao Jarai ta pioh buh hiam. Hlâo adih mơñam ta buh ngui ƀu sĭ mơdrô nao rai ôh”.

Adoh đưm hăng buh eng ao Jarai jing sa gru grua hiam đưm ƀu kơƀah ôh amăng tơlơi hơdip plơi pla Jarai hơbai mơ̆ng đưm. Hăng Rmah H’Net plơi Keñ Săn, să Ia Le, tơring glông Čư̆ Pưh, tơring čar Gia Lai, adoh Jarai hăng rơngai mrai mơñam eng ao ñu thâo mơ̆ng ñu anet yă ñu pơtô ba. Truh prô̆  tơdă prăm dra ƀă tơsâo thâo ngă hmua pla pơjing sang anŏ prô̆ ƀong, pơdong tơlơi hơdip mơda hăng ană rơkơi gun lu bruă mă yơh, samơ̆ er tơlơi adoh hăng eng ao Jarai ñu ƀu lui ôh, dŏ tơlep na nao amăng pran jua tơlơi hơdip drơi jăn ñu pô ƀu kơƀah ôh.

 

 

Quốc Học/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC