VOV4.Jarai - Hrim thun tơdơi kơ bơyan yuă prah (năng ai `u blan 11, blan 12), mơnuih djuai ania Êđê juăt pơ phun Ngă yang pin ia kiăng hơduăh  hơjan klă pơ-iă hiam, bơyan pơdai jor kơtor lu, tơlơi hơd^p mơda trơi pơđao yâu mơ-ak.

Anai le\ hơdră jơnum ngui bôh thâo plơi pla hmâo bôh yôm klă amăng tơlơi hơd^p mơda mơng djuai ania Êđê.

Pin ia [ơi ako# phun ia ]ăt dik dak amăng jua ]ing hơgor tơtar hyu tơlơi atông “Iâu Yang”. {ing tơdăm dra yua đing kram ]ơkă mă ia rô rơ-ơ\ hyiom amăng [rư\ tuh trun amăng ]eh tơpai pioh jak iâu Yang hăng ơi yă glăi mơ`um tơpai, rai lăng djop mơnuih amăng plơi pla ngă yang pin ia.

Tha plơi Ơi Zim, [ơi [ôn Kniêt, să Ea Ktur, tơring glông }ư\ Kui`, tơring ]ar Daklak, brơi thâo, hrim thun, tơdơi kơ bơyan yuă hơpuă, djuai ania Êđê juăt ngă yang pin ia:

“Tơlơi ngă yang pin ia dưi pơ phun amăng sa thun sa wot. Lom ngă yang pin ia khom ]uh un. Lom ]uh un giong hăng ăt le\ pơdă tơbiă [ơi pin ia kiăng [ong huă hrom.

Hăng biă `u [ơi bah amăng war plơi pơdă a`ăm un mơn. Pô ngă yang ăt ngă yang [ơi bah amăng war mơn”.

Hlâo kơ hrơi ngă yang, neh wa amăng plơi pla gum hrom pơ phun agaih rơmet pin ia, pơkra glăi jơlan đ^ trun dơnung, pơ plih ]ơnang ia phrâo.

Djop mơnuih ăt prăp lui mơn hơdôm gơnam ngă yang hrơi tơdơi. Hơdôm gơnam ngă yang [u dưi kơ[ah le\ sa drơi un hăng hơdôm ]eh tơpai.

Tui hăng tha plơi Ơi Brin, [ơi [ôn Kniêt, să Ea Ktur, tơring glông }ư\ Kui`, đơ đam plơi gum hrom, lom sa ]ô sa bruă, anun bruă prăp lui jơnum ngui  [u hmâo tơlơi gun hne dih:

“Hlâo kơ prăp lui ngă yang pin ia, tha plơi lăi pơthâo kơ djop mơnuih amăng plơi jơnum glăi, pơ pha bruă kơ hrim ]ô mơnuih, prăp lui un, mơnu\, ]eh tơpai, pô ngă yang, djop mơnuih gum hrom agaih rơmet pin ia…

Truh hrơi ngă yang, abih bang djop mơnuih amăng plơi, [u hmâo hlơi nao mă bruă ôh”.

Lom gơnam tam pơdă giong djop [ơi pin ia, pô ngă yang phai yang. Blung a ngă yang lăi pơthâo kơ ơi yă kơnung djuai glăi, tơlơi [uh [o# tum ană tơ]ô amăng plơi pla, gum hrom pơ phun ngă yang pin ia.

Kiăo tui anun, pô ngă yang ngă yang. Yă Hao, [ơi să Ea Tul, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak brơi thâo:

 “Pô ngă yang  hơduah kơ yang iâu abih bang [ing yang rơbang, yang ]ư\, yang ia… ]ang rơmang [ing yang rơbang lăng ba ako# ia klă hiam, ia [u thu, djop mơnuih amăng plơi lom mơ`um ia anai leng kơ suaih pral, rơnuk rơnoa, bơyan pơdai jor, kơtor lu, djop kơ sang trơi pơđao…”

Ngă yang giong, pô ngă yang tơngan djă khiol, tơngan djă đao jră trun [ơi ia hăng bôh yôm kiăng lăi le\ pơkiăo đuăi tơlơi sat kiăng ako# ia klă hiam na nao.

Pơđut mông ngă yang, hơdôm jua ]ing tơtar đ^. {ing dra amăng abăn ao Êđê, rong gui riu, yua bôh ge\t krô hăng đing kram đu\ ia.

{ing tơdăm dra tui tơkai pô ngă yang ba ia glăi pơ\ plơi, tuh amăng hơdôm ]eh tơpai bă mlai.

Neh wa amăng plơi gum hrom [ong mơ`um, mơ-ak mơ-ai atông ]ing hơgor, adôh suang… truh abih hrơi.

Amăng hơdôm hrơi pơ phun ngă yang [ơi pin ia, [ơi gah plơi pla, jua ]ing hơgor ăt [u pơdơi rung đ^. Khă hnun hai, amăng hrơi anai, mơnuih djuai ania Êđê kom abih bang hơdôm bruă mă [u bơdjơ\ nao tơlơi ngă yang.

Djop mơnuih gum hrom ngă yang jơnum ngui, samơ\ [u pioh ]ơđai muai đuăi hyu ]a ]ot ôh, hu^ kơ ngă khu\ ako# ia, ngă bơdjơ\ nao [ing yang rơbang. Gơ`u kom tuai mut amăng plơi.

Tha plơi Ơi Áp, [ơi să Ea Tul, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak brơi thâo:

“Dua bơnah bah amăng sang pô pin ia yôl hre\ mrai mriah, blâu mơnu\ hăng guang ngă hăng kram.

Jơlan mut amăng plơi amra hmâo phun pơgăn, khom ngă brơi hơdôm hre\ yôl kah hăng hre\ mrai mriah, blâu mơnu\, get ia… kiăng lăi pơthâo kơ tuai mơng ataih thâo hrơi anai amăng plơi hmâo bruă, kom tuai mut amăng plơi”.

Ngă yang pin ia pơđut hăng phiăn pok bah amăng plơi. Pô ngă yang, tha plơi hăng pô pin ia (pô wai lăng pin ia) gum hrom tơbiă pok bah amăng war plơi.

{ơi sang pô pin ia, gơ`u kă sa ]eh tơpai hue\], sa drơi mơnu\ hăng pơđok tơlơi iâu yang hăng bôh yôm pơđut phiăn ngă yang, brơi neh wa amăng plơi hyu ]uă đang hmua hăng rô nao rai kah hăng tơđar.

Tơlơi ngă yang pin ia rơkâo brơi hơjan klă, pơ-iă hiam, tơlơi hơd^p mơda hơđong rơnuk rơnoa, rơkâo kơ ană plơi hmâo ia yua klă hiam… pơdah gru hơd^p mơda plơi pla lu mơta mơng djuai ania Êđê.

Phiăn ngă yang anai ăt dưi hmâo sa dua bôh plơi pla [ơi tơring ]ar Daklak ngă tui, kơnong kơ pha ra le\ [u hmâo bah amăng war plơi kah hăng hlâo adih ôh, brơi tuai yôm phăn mơng plơi pla pơkon mut amăng plơi gum hrom ngă yang jơnum ngui.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr