Čơtlăm hrơi 5 rim rơwang hrơi tơjuh, ƀing adơi amai amăng grŭp đah kơmơi ƀuôn H’Đing, să Čư̆ Dliê Mnông, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak glăk tum pơƀut glăi gum hrŏm agaih rơmet jum dar kual mơnuih ƀôn sang dô̆. Hăng tơlơi gir run mơ̆ng ƀing adơi amai, jơlan mut amăng plơi jing agaih hĭ, hơdôm pơnăng war buk kơ bơnga čuh, anih anom dô̆ hơdip rim hrơi jai mơtah, agaih, hiam hloh. Amai H’ Nhi Byă, ƀơi ƀuôn H’Đing lăi pơthâo, rim sang anô̆ amăng ƀuôn leng kơ pơkôl ngă tui bruă rơnăk agaih jum dar pưk sang, ƀu rông krư̆ hlô ƀơi kual sang dô̆ hăng agaih rơmet na nao, dưm dăp pưk sang klă, rơguăt.

“Rơmet agaih klă jum dar sang dô̆ agaih, gum hrŏm hrăm tui, lăi pơthâo tơlơi găn rơgao kơ pơgang anih anom dô̆ mơtah, agaih, hiam, djă pioh gru grua djuai ania pô”.

Gum hrŏm hơdră, hrŏm hăng rơnăk agaih anih anom dô̆ agaih hiam, ƀing adơi amai dô̆ pơlar klă bruă bơwih ƀong, pla mă añăm ƀong, hơkrŭ glăi hăng ngă tui bruă rơngaih mơñam băn ao. Amai H’Muôi Byă – Khua wai lăng hơdră “Sang anô̆ pơhlôm, mơtah, agaih, hiam, gru grua” ƀuôn H’Đing brơi thâo, mơ̆ng hơdră anai djru adơi amai pơplih tơlơi pơmin, gum hrŏm klă ngă tui hơdôm tơhnal pơkă kơ “3 agaih”.

“Ba tơbiă rim bôh yôm, tơhnal pơkă bruă mă hăng rim mơnuih amăng khul hmâo kĭ pơkôl ngă tui djơ̆ tơlơi pơkă hmâo ba tơbiă. Blung a lĕ pơsur neh wa pơdŏng anih anom hơdip klă hiam, na nao kih rơmet pưk sang, lan sang, dưm dăp pưk sang rơguăt, agaih, pơpha djuai djah djâu, hơdư̆ mă yua kơdung nilong. Pơdŏng, ba đuăi war rông hlô ataih mơ̆ng sang dô̆”.

“Sang anô̆ pơhlôm, mơtah agaih hiam, gru grua” lĕ sa amăng hơdôm hơdră yua kơ đah kơmơi tơring čar Dak Lak pok pơhai pioh anăp nao bruă pơsur pơdŏng sang anô̆ “5 ƀu hmâo, 3 agaih”, “5 hmâo, 3 agaih” yua kơ Khul đah kơmơi dêh čar pok phun. Amăng 3 thun rơgao, đah kơmơi tơring čar Dak Lak hmâo pok pơhai giăm truh 1.000 ring bruă, črăn bruă, đing nao hơdôm tơhnal pơkă kơ hrŏ trun ƀun rin, sang dô̆, anih anom dô̆ hăng jơlan nao rai. Hrŏm hăng anun, mơnuih amăng khul đah kơmơi tơring car dô̆ gum hrŏm klă bruă ngă đang hmua, blơi yua gơnam ƀong pơhlôm. Kah hăng ƀơi să Quảng Hiệp, tơring glông Čư̆ Mgar, Khul đah kơmơi hmâo pơsur laih hơdôm anih anom pơkra gơnam, pơkra gơnam ƀong kĭ pơkôl pơhlôm klă hiam gơnam ƀong mơñum hăng djă pioh hơdră ngă đang añam yâo mơ-ak. Yă Võ Thị Trang, Khua Khul đah kơmơi să Quảng Hiệp brơi thâo:

“Ƀing gơmơi pơphun kơ 22 bôh anih anom pơkra gơnam, sĭ gơnam, pơkra gơnam ƀong mơñum kĭ pơkôl ngă tui pơhlôm hlăk hiam gơnam ƀong huă, djă pioh ngă tui 200 hơdră đang añam yâo mơ-ak, mơ̆ng anun pơsur mơnuih amăng khul, đah kơmơi pơkra gơnam ƀong huă klă hiam hơdjă. Djă pioh hơdră pơhrui pơƀut djah pioh pơjing Keh prăk djru đah kơmơi ƀun rin ƀơi Grŭp đah kơmơi plơi Hiệp Hưng”.

Hrŏm hăng hơdôm hơdră rơđah, bruă pơphun “3 agaih” dô̆ dưi hmâo Khul pơlir hơbit đah kơmơi hơdôm gưl tơring čar Dak Lak pok pơhai prong hyu djop tui hơdôm bruă lăi pơhing, pơsur mơnuih ƀôn sang pơplih pơkra hăng pơjing anih anom hơdip mơda klă hiam. Tui hăng yă Lê Thị Thu Hiền, Khua Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring glông Čư̆ Mgar, hăng anô̆ phara ñu lĕ anih anom lu djuai ania, tơlơi thâo hră phara, khul đah kơmơi hơdôm gưl tơring glông Čư̆ Mgar hmâo mă yua hơdră lăi pơhing, pơsur hơdră ngă ƀơi anăp pioh mơnuih amăng khul amuñ ngă tui.

“Pơjing kơčăo bruă, pok phun bruă lăi pơhing hyu truh pơ̆ rim sang anô̆. Mut tơl sang ƀing adơi amai, tơdah sang dô̆ gơñu akă agaih, akă rơguăt thơ ƀing gơmơi khom mut nao pơtô lăi, ngă hrŏm hăng gơñu, pơtô brơi gơñu rơđah ƀu djơ̆ kơnong kơ hyu pôr pơhing đôč ôh”.

Hơdră “3 agaih” dưi ba mut amăng tơhnal pơkă 17.8 amăng jơlan pơkă mơ̆ng lŏn ia kơ pơdŏng plơi pla phrâo, pơplih phrâo jing hơdôm tơhnal pơkă kơ mrô sang anô̆ hmâo sang mơnơi, sang juă glai, măi mok dưm ia yua hơdjă hăng pơhlôm 3 agaih. Hluai tui ngă tui hơdôm hơdră anun, amăng 3 thun rơgao ƀơi Dak Lak hmâo laih rơbêh 5.000 bôh sang anô̆ adơi amai ngă tui djơ̆ tơhnal pơkă. Yă Võ Thị Ngọc, Kơ-iăng Khua Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring čar Dak Lak brơi thâo:

“Ba tơbiă jao kơ Khul đah kơmơi rơkâo gơgrong črăn bruă hăng hmâo tơlơi črâo ba, ngă gal brơi, hơdră pơkă mơ̆ng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông. Bơhmutu ñu kah hăng ba tơbiă pioh ngă tui lăi pơhing hyu, pơsur hăng djru hơdôm bôh sang anô̆ pơdŏng sang juă glai lăp djơ̆ hơdjă, pơhlôm “3 agaih” kah hăng hmâo čih amăng akô̆ bruă mơ̆ Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring čar glăk mă tơlơi gum pơhiăp mơ̆ng hơdôm gơnong bruă pioh lăi pơthâo kơ Jơnun min mơnuih ƀôn sang tơring čar”.

Hluai tui bruă mă rơđah hơdră “3 agaih”, đah kơmơi Dak Lak hmâo hăng glăk hmâo hơdôm tơlơi gum hơgôp klă amăng bruă pơdŏng plơi pla phrâo ƀơi tơring glông. Hơdôm bruă mă rơđah mơ̆ng bruă djă rơnăk agaih anih anom dô̆ truh pơđĭ kyar bơwih ƀong kơjăp, ƀu kơnong kơ pơplih tơlơi hơdip mơda ôh mơ̆ dô̆ djru pơjing sa plơi pla kơjăp kơtang, hmâo lu gru grua dong./.