VOV4.Jarai – Gah yu\ than kyâo hơum mơng phun kyâo prong krên dên amăng lan sang rung plơi Lút, să Ya Tăng, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kon Tum, [ing đah rơkơi djuai ania Jarai thun tha [u lăng ieo gah dong tah, abih pran jua pơtô brơi [ing c\ơđai amăng plơi atông c\ing. Anai le\ anih pơtô atông c\ing mơ\ ană plơi plơi Lút pơtô kơ ană tơc\ô. Yua anun mơn, lu gru hiam mơng djuai ania Jarai hơmâo djă pioh hăng pơtrut đ^.

Hăng mơnuih [on sang plơi Lút (să Ya Tăng, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kon Tum), c\ing hơmâo amăng tơlơi hơdip mơng đưm sô laih. Ră anai, plơi pla ăt do\ djă pioh mơn gru grua hiam kah hăng ngă yang huă asơi hle, ngă yang pin ia, ngui ngor tlâ|o kơbao, pơdô| rơkơi bơnai, huă pơthi…

Hơdôm tơlơi ngui ngor anun le\ [u dưi kơ[ah c\ing hơgor ôh. Lơ\m atông jua c\ing đưm, ană plơi amra mă ring c\ing hơmâo 8 boh c\ing sar hăng 3 boh c\ing bung c\ing c\i…, bơ atông tui jua phrâo le\ ană plơi mă ring c\ing hơmâo 9 boh c\ing sar hăng 12 boh c\ing bung, c\ing c\i.

{ing tha plơi Lút gir pơtô atông c\ing kơ [ing c\ơđai.

Lơ\m [u hơmâo ngui ngor ngă yang, c\ing hơmâo rơmet krep pioh kiăo tui anet prong, prong hloh dưm gah yu\, anet hloh dưm hăng ngo\, [u dưi pioh c\ing kơtit djơ\ tlo\ atông c\ing ôh, kho\m pioh [ơi anih hiam amăng sang.

Gum hro\m bruă pơtô atông c\ing amăng rơbêh 12 thun laih, ơi Rơ Châm Phương [ơi plơi Lút brơi thâo, anih pơtô atông c\ing mơng plơi amăng bơyan c\ơđai pơdơi sang hră phrâo rơgao hơmâo 26 c\ô c\ơđai mơng 6 truh 12 thun nao hrăm. Anih hrăm hơmâo pơphun hrơi dua hăng hrơi pă rim wơ\t hrơi tơjuh. Hơdôm hrơi hơmâo hơjan le\ hơmâo pơtô hrăm amăng sang rung, [u hơmâo hrăm gah rơngiao tui rim hrơi dong tah.

Lơ\m hơjan le\ arăng pơtô atông c\ing amăng sang rung.

Hơdôm hrơi blung a nao hrăm, [ing c\ơđai amăng plơi Lút hơmâo pơtô kơ tơlơi yôm mơng c\ing hăng tơlơi hơdip boh thâo gru grua, pran jua mơng ană plơi pla; pơ[uh hơdôm ring c\ing mơ\ plơi pla glăk mă yua; pơtô glăi tơlơi atông đưm, tơlơi atông phrâo hăng hơdră djă pioh, răk rem c\ing mơng sang ano\.

Amăng mông pơphun pơtô hrăm atông c\ing, rim c\ô c\ơđai hơmâo jao atông lăng sa boh c\ing bung, hăng sa boh c\ing sar. Yua dah, tui hăng ơi Phương lăi, kiăng thâo atông sa jua c\ing, kho\m thâo jua mơ`i mơng c\ing ta atông, mơng anun kah mơng thâo atông pơkhă hăng [ing mơnuih atông pơko\n amăng grup.

Tơdơi kơ lu wơ\t kơnong atông sa boh c\ing `u juăt atông, pô anun thâo him mă jua c\ing laih anun hơdor lui jua arăng atông c\ing pơko\n, amăng [rư\ amra thâo atông đut tơlơi atông mơtăm yơh. Anai le\ hơdră hrăm atông c\ing mơ\ rơnuk đưm pơtô glăi.

Đưm hlâo mơng plơi Lút aka [u hơmâo apui lơtrik, kho\m tơguăn truh hrơi rơđah blan kah mơng thâo hrăm atông c\ing, hrơi hrăm hơmâo lu tơlơi bơbec\ nao mơn yua dah mơmot le\ adai rơ-ot, hơmâo lu hơdom, kec\ biă mă. Biă `u, lơ\m hơmâo hlơi atông [u djơ\ jua [udah [u atông pơkhă glăi [u djơ\ le\ [ing go\p [u thâo atông lơi, pô anun lêng kơ hơmâo [ing ơi, [ing met djă gai atông taih amăng plă tơngan ruă [le\ ia mơta mơtăm yơh. Khă tui anun, [ing gơmơi [u pơdơi hrăm ôh, gir hrăm thâo hloh mơng rim wơ\t ngă soh.

Ơi Rơ Châm Phương brơi thâo: Mơng hrơi do\ anet, gơmơi hơmâo ama gơmơi pơtô le\: “đah rơkơi djuai ania Jarai kho\m thâo atông c\ing”. Ăt yua tơlơi pơtô “yua [u-eng yơh mơng brơi [ong gai” tui anun mơ\ [ing gơmơi hơmâo kơjăp tơlơi pơmin kơ sa c\ô mơnuih atông c\ing anun le\ gir kơtir, kơjăp pran.

Ơi Rơ Châm Đêl – Khua plơi plơi Lút, pô hro\m hăng ơi Rơ Châm Phương gum pơtô c\ơđai atông c\ing brơi thâo, kiăng [ing c\ơđai thâo atông djơ\, gơmơi pơtô brơi tong ten biă mă, mơng bruă djă gai atông, taih kơtang rơnang hiư\m mơng djơ\ hăng atông pơglưh hiưm pă hăng 3 [e\ c\ơđeng eh – c\ơđang c\ut rơbưn – c\ơđeng tong krah gah tơgan djă c\ing.

Ơi Đêl ăt ră ruai mơn: Yua anih hrăm pơphun amăng [iă hrơi đôc\ yua hnun gơmơi ruah mă sa tơlơi atông amu` hăng sa tơlơi atông tơnap c\i pơtô kơ [ing c\ơđai. Anun le\ tơlơi c\ing hơmâo atông amăng bơyan huă asơi hle blan 12 rim thun, hăng tơlơi c\ing hơmâo yua lơ\m sang đah rơkơi nao pơ sang đah kơmơi tơ`a do\ hăng amăng hrơi pơdô|.

Rơngiao kơ bruă pơtô atông c\ing, [ơi anih hrăm, [ing c\ơđai [ơi plơi Lút (să Ya tăng, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kon Tum) hơmâo [ing tha pơtô brơi gru grua hiam mơng djuai ania pơlir hăng gru grua atông c\ing – anun le\ brơi grup atông c\ing amăng plơi nao atông c\ing lơ\m amăng plơi pla hăng plơi ieo gah hơmâo pô djai rơngiă [udah hơmâo tơlơi ngui ngor, pơdô| rơkơi bơnai. Laih dong, juăt bơbưp atông c\ing hăng djuai ania pơko\n dong. Bruă pơtô atông cưing kơ rơnuk tơdơi lêng hơmâo plơi Lút djă pioh, [ing tha pơtô glăi kơ [ing c\ơđai kiăng djă pioh gru grua boh thâo hiam mơng djuai ania Jarai.

Quốc Học c\ih – Siu H’Mai: Pơblang