Giăm amăng bơyan pĕ kơphê, hơmâo 30 čô mơnuih ngă hmua plơi thôn 9,să Ea Sar, tơring glông Ea Kar, tơring čar Dak Lak hok mơak nao pơhmư̆ jơnum, arăng pơtô kơ bruă ngă hmua pla kơphê dưi bong glăi hăng ayuh hyiăng pơblih, yua kơ Anom bruă pơsur ngă hmua tơring glông Ea Kar pơtô. Anih hrăm pơphun mă dôl đôč, ngă kơnong sa wơ̆t, anăp brơi kơ 30 čô mơnuih ngă hmua amăng anih hrăm anai đing nao. Yua hơgĕt ƀing khua mua apăn bruă pơsur ngă hmua, tơlơi hrăm lu, thâo hruaih, ngă bruă hur har amăng tơring čar Dak Lak hăng wơ̆t amăng kual Dap Kơdư hai, ƀu ngă bruă ba yua boh thâo ia rơgơi mrô, pioh kơ abih bang mơnuih ngă hmua amăng kual tŭ mă boh tŭ yua ñu ba glăi? Lăi glăi tơlơi tơña anai, mơnuih kơhnăk bruă ngă hmua kỹ sư Nguyễn Văn Kiên, Anom bruă pơsur ngă hmua tơring glông Ea Kar lăi:
“Mơnuih ƀôn sang ta ră anai hlơi thâo hlơi ngă đôč. Bơ tơlơi djru kơ tơring glông mơ̆ng kơnuk kơna lĕ tui hluai jơlan hơdră hmao kru mơ̆n samơ̆ tuh pơ alin lĕ ƀu hmao kiăo tui”.
Tơlơi gơgrong mơ̆ng kơnuk kơna pô wai lăng ƀu hmao hăng hơnơ̆ng pơđĭ kyar hmar, bruă ngă hmua ƀơi kual Dap Kơdư hlăk bong glăi hăng anŏ pơkă rơnoh hiam tŭ yua laih anun rơnoh pơhrui glăi lu hăng ƀiă ƀu pơkă hơnơ̆ng tong ten yua kơƀah tơlơi pơkă sit anŏ djơ̆ hơnơ̆ng mơ̆ng lu sang bruă kơnuk kơna ăt dŏ bơrơkua nao rai. Bruă ngă hmua ƀơi kual Dap Kơdư rơngiă hĭ anŏ ngă bơkơnar, kơƀah gơnam pơkra ming hiam klă sa tơlơi pơdjơ̆ nao yom hloh lĕ pơkă kual, wai lăng lŏn mơnai, bruă tuh tia pơkra ming, man pơdong ƀu gêh găl brơi kơ djop sang bruă sĭ mơdrô ngă hrŏm. Ơi Hoàng Danh Hữu, Khua kông ty mơnuih ƀôn sang ngă pô sĭ mơdrô bơwih bơwăng ngă hmua EDE, tơring čar Dak Lak lăi:
“Lơ̆m tơring čar hơmâo hơdră čih pơkra brơi rơđah rơđong lĕ đing nao kơ hơdôm sang bruă ƀơi plơi pla hơmâo ngă bruă laih, hơmâo anih ba sĭ mơdrô. Bĕ hĭ tơlơi mơ̆ hơmâo hơdôm čô mơnuih pơmao mă tơlơi phiăn pơkă, hyu ngă gong jơlan pơđôm lui anih tuh pơ alin, kual lŏn či pơkă kual, čih anăn blơi laih anun lui hnun. Bơ sang bruă bơwih ƀong huă sĭ mơdrô pơkra ming gơnam sĭ mơdrô kah hăng ƀing gơmơi anai mă bruă sui thun laih ƀơi tơring glông, hơmâo lăi pơthâo rơnoh duh jia djop rơđah rơđong laih, ƀu dưi tŭ mă ôh lŏn pioh či ngă bruă djơh hăng anun”.
Kual Dap Kơdư ră anai, hơmâo giăm 2 klăk ha lŏn pioh pla pơjing hăng rơbêh 2 klăk ha lŏn glai. Tơlơi anai duiw hơmâo khua mua tơring čar pơtong sit, hơmâo anŏ gêh găl hloh amăng dêh čar pơđĭ kyar bruă ngă hmua pla pơjing, wai lăng kyâo glai hăng ba tuai hyu ngui, anăp nao tŭ mă anih čơkă tui lu mơ̆n, pioh hyu ĕp lăng kyâo glai, đang hmua hơmâo rơnoh yom klai dolar, samơ̆ anăp ngă bruă “Ngă hmua, tuai čuă ngui hăng kơphê khom hơmâo anăp ngă djơ̆ hăng kơjăp tơlơi pơmin”, dưi hơmâo Kơnuk kơna hơmâo lăi pơthâo brơi laih mơ̆ng thun 2017, truh ră anai ăt aka ƀu ngă tui tum teč ôh. Ơi Phạm S, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Lâm Đồng brơi thâo:
“Bruă tuai čuă ngui amăng đang hmua hăng glai klô ƀơi lŏn tơnah anai thun 2019 pơhrui glăi 190 klai USD hăng thun 2026 him lăng či pơhrui glăi truh 260 klai, anun lĕ anŏ gêh găl prong biă mă, ƀu hơmâo anih pơkă ôh kah hăng kual Dap Kơdư. Samơ̆ Hră pơtrun 156 hơmâo pơkă boh ƀiă ñu 3 mơta tơlơi tơnap, amăng anun ƀu pok brơi jơlan mut nao amăng anih tuai čuă ngui, ƀu ngă bơbeč kơ lu mơta pơjeh djuai phun pla, hlô mơnơ̆ng arng aruač, samơ̆ lăi tui hăng tơlơi pơtô đôč ƀu pơkă rơnoh tum teč hă bruă tuai čuă ngui amăng glai klô tơnap biă mă či ngă tui”.
Ƀơi mông jơnum pok pơhai Hơdră ngă bruă mơ̆ng Kơnuk kơna brơi ngă tui Hră pơtrun 23 mơ̆ng Ding jum kơđi čar pơđĭ kyar kual Dap Kơdư, pơphun ƀơi plơi prong Đà Lạt, tơring čar Lâm Đồng, Khua dêh čar ơi Phạm Minh Chính hơmâo lăi pơtong, kiăng ƀuh tañ tơlơi dŏ gun, khom ngă hrŏm pơsir hĭ, sa pran jua pok pơhai ngă tui,,,lĕ yom hloh pioh kơ kual Dap Kơdư pơđĭ kyar.
“Bơbeč djơ̆ mơ̆ng rŏng lŏn gah rơngiao ră anai hơmâo tơlơi pơblih na nao rim mông, kiăng anŏ drơ̆ng glăi jơlan hơdră man pơphô khom hmao kru, khom hmar, tŭ yua laih anun jĕ hăng tơlơi pơhing hơmâo sit nik. Giong anun khom kơjăp tơlơi pơmin, khin hơtai anăp nao pơsir tơlơi tơnap tap, gleh glar, laih anun khom gum pơgôp tŭ ư sa pran jua, mơ̆ng dlông trun pơgŭ sa pran jua, mơ̆ng ieo nao pơ hnuă ăt khom hluh gah; gum pơgôp amăng ping gah, gum pơgôp amăng glông bruă kơđi čar hăng gum pơgôp amăng mơnuih ƀôn sang”.
Ƀơi mông jơnum Khul khua mua pơpha bruă mă kual Dap Kơdư lêng kơ pơdah thâo, truh thun 2050, kual čar Mi hăng kual Mi kô̆ amra bơbeč djơ̆ kơtang hloh yua pơblih ayuh hyiăng lŏn tơnah, hăng anŏ hlor pơ-iă kơtang tui laih anun ia hơjan hrŏ hĭ. Amăng 6 kual bơwih ƀong huă mơnuih mơnam ƀơi Việt Nam, ăt hơmâo tơl 5 kual bơbeč djơ̆, kơnong kual Dap Kơdư ăt amra hơđong ƀiă. Anai yơh tơlơi phun amra dưi hơmâo Kơnuk kơna sem lăng akŏ pơjing anăp ngă bruă gêh găl, djru kual Dap Kơdư pơđĭ tui lăo hăng tơlơi gêh găl mơ̆ng pô. Hơdôm tơlơi dŏ gun ăt khom pơhluh hĭ, pơsir tañ mơ̆ng gơnong dlông trun pơ kual plơi pla, ngă klă tơlơi glăm ba mơ̆ng Kơnuk kơna amăng bruă lir hơbit 3 sang bruă, anih anom, kơnuih mă bruă amăng sa lơ̆m hơdôm anom phun ngă hmua ƀơi rŏng lŏn tơnah mơ̆ng kual Dap Kơdư hlăk man pơdong klă, hmar hăng hơđong kơjăp.
Viết bình luận