VOV4.K’ho - Kbang là kơnhoàl geh gal làng bol kòn cau càr Gia Lai dê, mờ rơlao 47% khà kờp làng bol, mìng là kòn cau Bahnar mờ khà hìu rơƀah geh rơlao 14%. Ală nam do, broă bơto broă lơh mờ ai broă lơh sùm geh ală kấp ủy đảng, gơnoar atbồ, mpồl lơh broă tàm kơnhoàl Kbang sền kwơ mờ sền do là “bơta tờm” bơsong tàm broă lơh jăt jơnau kờñ tơmù rơƀah kơl jăp.

Rơlao dùl nhai tus bal mờ ơdŭ bơsram broă lơh ƀòn lơgar bè “tam biăp kloh niam” geh Anih tờm bơto bơtê Broă lơh – Giáo dục Thường xuyên kơnhoàl Kbang bơyai lơh, 30 nă oh mi cau ùr kòn cau Bahnar kis tàm ƀòn Lợt, xã Kông Bồ La, kơnhoàl Kbang neh git tàm broă tam biăp jăt jơnau kờñ VietGap.

Tơnơ̆ mờ dùl tơngai tus bal mờ ơdŭ bơsram broă lơh, geh uă oh mi cau ùr kòn cau Bahnar kis tàm ƀòn Lợt, xã Kông Bồ La neh git tam biăp jăt jơnau kờñ VietGap

Lŏ Đinh Thị Rim, kis tàm ƀòn Lợt pà git, dơ̆ sơsram neh dong kờl lŏ git tàm broă pŏ ù, sih phơng, atbồ kòp gơtờp aniai, tơnhào mờ prăp gàr biăp geh cồng nha. “Tơnơ̆ mờ ơdŭ bơsram tam biăp kloh niam ờ do ờ dă den añ neh rề geh tai bă ù tam biăp kloh niam tàm hìu, ală oh mi kis tàm ƀòn kung rề ơnàng ù tiah mờ cau lơi kung geh biăp kloh niam tàm hìu, ờ pal blơi biăp tàm drà tai. Geh hìu neh tam biăp nàng tăc tàm drà nàng geh priă blơi dà màn, ka, poăc”.

Kung tus bal mờ ơdŭ bơto broă lơh tàm ƀòn, bi Đinh Thách, cau bơsram broă lơh niam wơl măi rơndeh lơ-òr dềt pà git: lài do, bi blơi măi mŏk, phan lơh broă nàng tơnguh cồng nha lơh broă, mơya pah dơ̆ măi mŏk gơtìp ờ gơtùi lơh broă den pal cèng lòt lơh wơl. Den tàng, bi lơh ngan tus mờ ơdŭ bơto broă lơh wơl măi mŏk lơh sa suơn sre. Tơnơ̆ mờ tŭ neh git lơh, bi Đinh Thách neh lơh hìu lơh wơl măi mŏk tềng hìu, nàng lơh wơl măi mŏk ală cau tàm ƀòn in mờ bơto broă ai ală klao pơnu ờ hềt geh broă lơh kơl jăp in. “Bơsram lơh wơl măi bơrtoh geh kwơ ngan ai ală klao pơnu in, ai geh broă lơh, tơmù uă ngan bơta ờ niam, dong kờl ală klao pơnu tơriang tơriồng lơh broă, tơnguh bơtàu lơh sa să tờm in”.

Ală cau bơsram gam lơh wơl bồ rơndeh lơ-òr dềt

Gam tàm ƀòn Mơ Hven Ôr, xã Kông Lơng Khơng, bi Đinh Văn Bồi là dùl tàm ală cau bơsram broă lơh neh geh broă lơh kơl jăp tơnơ̆ mờ tŭ neh jơh bơsram broă lơh nề bơh tàm Anih tờm bơto broă lơh – Giáo dục Thường xuyên kơnhoàl Kbang dê. Mờ gơnoar là cau atbồ 2 mpồl nề, bi Bồi neh bal mờ ală cau tàm mpồl geh bơta jăk chài dờp ală broă lơh, lơh hìu, lơh pơngàr làng bol tàm ƀòn in. Kơnờm mờ hơ̆, să tờm bi Bồi bal mờ ală cau geh broă lơh mờ geh priă kơl jăp. “Broă nề do kung ai geh oh mi tàm ƀòn in geh broă lơh, ală cau geh lơh broă tàm ƀòn tơn, ờ pal lòt ngài. Lơh dong kờl bal tàm ƀòn den ờ hoan roh priă tă”.

Jăt khà kờp bơh Anih tờm bơto broă lơh – Giáo dục Thường xuyên kơnhoàl Kbang yal, tàm nam 2022, gùt kơnhoàl neh pờ geh 5 ơdŭ bơto broă lơh tàm ƀòn, hòi jà geh 150 nă cau bơsram là cau tàm ƀòn tơn. Ală cau bơsram geh bơto tàm ală gah broă bè: Tam biăp kloh niam; Ngui sơnơm ròng phan tàm broă ròng phan, phan tàm dà; Ròng mờ sơndră mờ kòp rơpu, kơnrồ in; Lơh wơl măi rơndeh lơ-òr dềt; Tam mờ sền gàr tờm măk ka.

Bi Đinh Văn Bồi (đah ma), atbồ 2 mpồl nề tàm xã Kông Lơng Khơng, kơnhoàl Kbang

Ồng Dương Văn Thọ, Phó Kwang atbồ anih bơto broă lơh pà git: “Lơh jăt broă bơto broă lơh tàm ƀòn geh cồng nha den lài jơh bol añ pơgồp bal nền nòn mờ kơnhoàl, UɃÑZ ală xã lơh broă bơto pơlam broă lơh. Tàm tơngu me hơ̆, rơwah ală broă di pal mờ cau bơsram nàng ai geh tơl bơta niam cau bơsram broă lơh in ƀuơn bơsram rơlao. Tơnơ̆ mờ tŭ neh jơh bơsram, bal mờ xã nàng pơgồp bal ală broă lơh jăt mờ jơnau kờñ nàng dong kờl làng bol geh broă lơh. Bal mờ kwang bàng lơh broă tàm xã bơto sồr làng bol tơnguh bơtàu broă lơh geh niam rơlao”.

Kờp bơh nam 2015 tus tŭ do, kơnhoàl Kbang neh pờ geh 76 ơdŭ mờ rơlao 2 rơbô nă cau bơsram, geh uă ngan là cau kòn cau tus bơsram. Tơnơ̆ mờ tŭ neh geh bơsram broă lơh, làng bol neh git ngui ală jơnau bơsram tàm broă lơh bal mờ rài kis bè ờs pah ngai bè ròng rơpu, kơnrồ, iar ơda, sền gàr sơnka tờm chi sa plai, lơh wơl măi mŏk, bơh tŭ hơ̆ ai geh broă lơh kơl jăp, dong kờl khà hìu rơƀah, hìu ndrờm mờ rơƀah rơhời bơh ală nam. Ồng Y Phương, Phó Củ tịc UɃÑZ kơnhoàl đơs: “Anih tờm bơto broă lơh – Giáo dục Thường xuyên kơnhoàl sùm pơgồp bal mờ ală anih bơto broă lơh nàng pờ ală ơdŭ trung cấp thú y, lơh sa suơn sre, brê bơnơm pơgồp bal mờ ală kông ty tàm kơnhoàl kung bè tiah ndai nàng ai geh broă lơh ală cau neh geh bơto broă lơh trung cấp in. Bè tàm kơnhoàl là geh wàng ròng sur tàm xã Sơ Pai, tiah ròng kơnrồ tàm xã Tơ Tung, ală kông ty lâm nghiệp rơwah cau lơh broă tàm kơnhoàl, dong kờl uă cau lơh broă geh priă kơl jăp, cau ndai den geh broă lơh bơh jơnau neh geh bơsram”.

Broă bơto broă lơh tàm ƀòn lơgar lài ngan neh cèng geh cồng nha tàm tiah làng bol kòn cau kơnhoàl Kbang dê. Ală ơdŭ bơto broă lơh neh dong kờl làng bol tơnguh uă bơta ngăc ngar, git ngui ală bơta gơguh jăk khoa họk kỹ thuật tàm broă lơh mờ lơh sa suơn sre. Pơgồp bal tàm broă lơh niam broă lơh jăt jơnau kờñ Dà lơgar dê bè tơmù rơƀah, bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa tàm kơnhoàl.

Cau cih Hoàng Qui – Cau mblàng Ndong Brawl