Nghệ ñân H’Đoăn (60 sơnam), kòn cau M’nông ơm tàm xã Thuận An, kơnhoàl Dăk Mil, càr Dăk Nông neh đềt mềr mờ broă tàñ ồi kòn cau rlau 40 nam. Mờ mpàng tê chài ngan, mò neh tàñ gơs uă ngan phan bơna krơi is bè kơldung triau, ồi tơ̆, ồi mbơn, àu, ồi mă kòn nàng ngui tàm hìu bơnhă mờ tac cau rềp ngài in. Tơl bơta phan mòn gơs, mò ndrờm pơyua huềng tàm tơl dang che brài mờ sền gơ bè kòn nùs nhơm he dê. Mò H’Đoăn yal bè broă lơh gơs bơta kờñ gơboh mờ tàñ ồi kòn cau bơh yau he dê: “Añ git tàñ ồi kòn cau neh rlau 40 nam do. Tŭ pa rơp tàñ den mìng tàñ kơldung triau ƀuơn ƀuài gời, rơhời añ git tàñ kơldung niam rlau, gŏ añ tàñ niam den cau dan blơi. Tơnơ̆ hơ̆, añ sơn đờm tàñ ồi mbơn, hơ̆ sồng tàñ ồi tơ̆. Tus tŭ do ƀòn rềp, ƀòn ngài ndrờm git añ lơm, yal gơp in git, hơ̆ sồng dan sồ điện thoại añ dê nàng dan blơi phan añ tàñ”.

Bè broă tàñ ồi kòn cau bơh yau, mò H’Đoăn pà git: Nàng geh blah ồi kòn cau niam, tơnơ̆ tŭ rơcang wil tơl phan nàng tàñ, he rơp ruồi brài, rơndap che brài tàm bơrnơ̆ hơ̆ sồng tàñ. Nàng geh blah ồi kòn cau niam, sồr cau ùr pal tryăng tryồng, chài rơgơi mờ nền nòn, pơyua jơh nùs tồr he dê tàm tơl dang che brài den hơ̆ sồng tŭ tàñ gơs ồi kòn cau gơ geh huềng. Mò H’Đoăn pà git, nàng tàñ gơs dùl blah ồi tơ̆ pal roh rlau 30 ngai, dùl blah ồi mbơn pal roh rlau 10 ngai, dùl blah chèu pal roh êt ngan là 5 ngai.

Phan ồi kòn cau mò dê mòn gơs ờ mìng ngui tàm hìu bơnhă mờ gam lơh phan pà tàm ală dơ̆ lap klau tam bau ùr, mut hìu pa, lơh phan pà kir sơnrai bơh nac rềp ngài dê blơi. Bulah khà tac ờ uă mơya hơ̆ kung là bơta chờ hờp nàng mò sền gàr broă lơh bơh yau mờ tơnguh tai priă jền lơh geh hìu bơnhă in. Mò H’Đoăn pà git tai: “Ală phan ồi kòn cau he tàñ gơs lời tềng hơ̆, cau lơi blơi den tac, cau blơi uă ngan là lơh phan pà, halà lơh phan lap bau, ñô bau kòn ùr in den khi tus rơ wah mờ blơi, ai dilah kờñ tàñ jat bơta kờñ is he dê den sồr añ tàñ is, 1 blah ồi geh giă tac 1 tơlak 500 rbô đông, nam do giă che brài gơguh den tàng giă tac kung gơguh 1 tơlak 700 rbô đông dùl blah ồi, dilah jơh dùl blah geh ồi mbơn mờ àu den 2 tơlak 700 rbô đông neh mai gơs phan tơn, ai blah ồi dờng den 4 tơlak, ồi mă kòn den 1 tơlak… ờ hềt kờp priă blơi che brài, 1 nhai tac geh 1 tus 2 nơm gời, mờ jŏ jŏ den geh cau bơh ngài dan blơi uă den tàñ ờ thàn tơn”.

Gơ jat bal mờ bơta niam chài bơh yau jŏ rài, cau M’nông sền ală phan tàn ồi kòn cau là bơta đo was ai bơta pas sơm, hờm ram, wil tơl bơh ală hìu bơnhă dê. Rài yau, hìu lơi geh uă ồi kòn cau den geh sền là pas sơm, dờng màng. Mò H’Đoăn yal: Gơ wèt mờ cau ùr M’nông, git tàñ ồi kòn cau là bơta nàng sền sơ wì bơta chài rơgơi, tryăng tryồng bơh cau ùr dê, tŭ bau geh ală blah ồi dờng, niam pà hìu bơnhă bơklau in den hàng muh ngan: “Tàm ală phan ồi kòn cau bơh M’nông dê, blah ồi dờng là kas màng ngan, rài yau 1 blah ồi dờng geh pơl mờ 1 nơm rơpu, 1 nơm kơnrồ, rài yau ờ di tac bro mờ priă ờ, mìng pơl ồi àu ai rơpu, kơnrồ, sur. Lùp lap, ñô bau kung pal geh ồi kòn cau hìu klau in, dilah ờ geh den hìu klau kơ uềng, đơs ờ niam kòn ùr he. Hìu klau cèng phan kơt bau 1 nơm rơpu, halà kơnrồ den hìu ùr pal pà wơl 1 blah ồi dờng, ồi mbơn,.. Tŭ do ờ geh rơpu, kơnrồ mơya hìu ùr kung pal geh ồi kòn cau hìu klau in nàng ai tơnggŏ bơta chài rơgơi kòn ùr he dê”.

Ờ mìng kờñ sền gàr, bơtàu tơnguh bơta niam chài ồi kòn cau bơh jơi bơtiàn kòn cau he dê, mò gam jòi tơrgùm, bơsram ală rùp bơka niam, bơta chài pơgồp dà che brài krơi is bơh ală jơi bơtiàn kòn cau oh mi ndai dê. Mò kung tus bal ală ơdŭ bơto bơtê, tơnguh bơta chài tàñ ồi kòn cau bơh ală kâp gơnoar atbồ, mpồl bal bơyai lơh, hơ̆ sồng rê bơto wơl ai ală oh mi tàm ƀòn in. Mò pà git ai: “Ală nam lài tàm kơnhoàl kung sồr añ lòt bơsram tàm càr bè ơdŭ tàñ phan bơh yau, tơnơ̆ bol hi bơto wơl ai ală oh mi cau ùr tàm ƀòn in, pa do añ bal mờ 1 nă bi tai geh jà rê bơto tàñ ồi ai ală kơnòm bơsram tàm hìu bơsram kòn cau in geh 35 nă sau, 1 poh bơto 2 ƀùi bơh 2 jơ mho tus 4 jơ mho bơto tàm 2 nhai, añ kung kờñ geh tŭ niam nàng bơto wơl broă tàñ phan bơh yau jơi bơtiàn kòn cau he dê ai rơnàng tơnơ̆ do in”.

Mờ bơta kờñ gơboh mờ mpàng tê chài rơgơi he dê, mò H’Đoăn neh pơgồp bơnah tàm broă gàr sùm broă tàñ ồi kòn cau bơh yau cau M’nông dê. Bơh hơ̆, pơgồp bơnah prap gàr mờ ngui niam bơta kuơ niam chài bơh yau kòn cau dê.