Tờm gơnơng tàm rài kis kòn cau Tây Nguyên dê
Chủ nhật, 06:00, 21/04/2024 Cau mblàng K’ Hạnh/Cau cih: H’Za Wut (VOV Tây Nguyên) Cau mblàng K’ Hạnh/Cau cih: H’Za Wut (VOV Tây Nguyên)
VOV4.K’Ho- Gơwèt mờ cau Tây Nguyên, tàm dơ̆ lơh chờ, dơ̆ lơh Yàng duh khoai bơh ƀòn lơgar dê bơdìh mờ jơnau ntas hô hơng, drăp tơrnờm ƀô bơkah ngan, ờ gơtùi ờ geh tờm gơnơng. Tàm ală dơ̆ lơh Yàng duh khoai, dơ̆ lơh chờ bơh ƀòn dê, tờm gơ nơng geh gơnoar broă kwơ màng. Rùp bơkah, rùp tờm gơnơng tơngŏ bơta dờng dềt bơh dơ̆ lơh Yàng duh khoai, dơ̆ lơh chờ dê. Tờm gơnơng ngan là pơr ya đah hwềng tàm tơrbŏ bal đah trồ tiah- ù tiah, kòn bơnus- ồng pàng bơh yau mơya tơl jơi bơtiàn geh ală gơtha mờ rùp bơka krơi is.

Dilah bè tờm gơnơng kòn cau Rơđê dê geh ală rùp bơka cèng gơtha ưn ngài ală Yàng, kơ̆p kờñ tơl bơta niam bơnĕ mờ làng bol tàm ƀòn, geh mìu càl niam den gơwèt mờ kòn cau Bahnar tờm gơnơng geh pơn yơu bè bơta pràn, bơta pas gơs gam geh sùm. Cau chài Yung, 74 sơnam, ơm tàm ƀòn Đê Kjiêng (xã Ayun, kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai) pà gĭt, mờ yô mpàng tê chài ngan bơh he dê, kòn cau Bahnar koh, kồs, wăc sềr gơs ală rùp li la uă ngan, niam ngan mờ tơngŏ bơta pin dờn đah hwềng.

Tŭ tơnguh tờm gơnơng tơl nă cau lơh broă krơi is bơh ƀòn dê pal ơm ing wơl nàng tơrgùm tàm broă tơnguh tờm gơnơng. Cau chài Yung, đơs:“Tờm gơnơng lơh mờ tờm tơdàp, tờm đềs, lơh dơ̆ lơh Yàng sa rơpu. Pal lơh dơ̆ lơh Yàng sa rơpu, sơnđờm mut ngui hìu rông pa, den hơ̆ ntào tờm gơnơng. Bơh lài do ndrờm bè hơ̆ lơm, pal lơh tờm gơnơng nàng bơyai lơh dơ̆ lơh Yàng sa rơpu, sơnđờm mut ơm hìu rông pa.

Ai cau chai Rơ Căm Chú,  ơm tàm ƀòn Rưng Ama Nin, xã Ea Rbor, thị xã Ayun Pa, càr Gia Lai pà gĭt, gơwèt mờ kòn cau Jrai tờm gơnơng là hwềng nùs bơh dơ̆ lơh chờ, dơ̆ lơh Yàng dê. Dà lip rơlir tờm ngan geh wăc sềr tàm tờm gơnơng bơh kòn cau Jrai dê là dà jù, pơr hê mờ kò. Lài mờ tŭ ntào tờm gơnơng ai dơ̆ lơh Yàng duh khoai bơh ƀòn dê, kra ƀòn, cau bơjơu mờ ală cau dờng sơnam tàm ƀòn bơtòm tơrgùm wơl nàng cribơyai, tàm jàu kơnòl broă jòi phan lơh bơka mờ rơ̆p duh khoai lài mờ tŭ tơnguh tờm gơnơng. Tờm gơnơng pơn yơu ai bơta kơ̆p kờñ bơh làng bol dê kờñ pơyoa tus ală Yàng nàng hòi dan geh rài kis hờm ram, chờ hờp. Cau chai Rơ Căm Chú, đơs:“Cau tơnguh tờm gơnơng tŭ bơyai lơh dơ̆ lơh Yàng hòi dan mìu, dơ̆ 2 rơ̆p ntào tờm gơnơng tŭ làng bol ơn pơdơng rơpu. Tờm gơnơng kwơ màng ngan tàm rài kis kòn cau Jrai dê”.

Cau chài Y-Se, ơm tàm ƀòn Ja Rah, xã Nâm Nung, kơnhoàl Krông Nô, càr Dăk Nông là dùl nă cau gĭt wă loh làng ngan bè tờm gơnơng kòn cau M’nông dê pà gĭt, tờm gơnơng ờ mìng là tàm tơrbŏ đah kòn bơnus mờ Yàng lơm mờ gam cèng gơtha niam chài jơi bơtiàn dê. Cau geh gơnoar ntào tơnguh tờm gơnơng là cau geh bơngă pin dờn tàm ƀòn, cau gĭt wă bè gơtha rùp wăc sềr, bơka tàm tờm gơnơng. Tờm gơnơng ngan là tiah Yàng ơm nàng tus bal dơ̆ lơh chờ, dơ̆ lơh Yàng duh khoai bơh ƀòn dê. Cau chài Y –Se pà gĭt: “Gơtha ntào tờm gơnơng do nàng duh khoai dan geh pràn kơl dang să jan, ting bơtrơh kòp tê jê să, bol he lài do rƀah bòl glar ngan ờ geh priă jền, he lơh mìr geh kòi, ai kòi tăc blơi sur, rơpu, kơn rồ ròng dilah kờñ tơl làm, pas gơs den lơh dơ̆ lơh Yàng hòi dan geh pràn kơl dang să jan tàm hìu mờ phan ơn pơdơng là kơnrồ. Dilah lơh dơ̆ lơh Yàng hòi dan mìu càl niam den dơ̆ lơh Yàng geh bơyai lơh tàm dà mbòr ntào tờm gơnơng nàng hòi dan mờ ală Yàng”.

Gơwèt mờ kòn cau Sơdàng, tờm gơnơng cèng rùp hin bè tờm kòi. Bồ nam pa, làng bol kòn cau Sơdàng sùm bơyai lơh dơ̆ Ñô lir bông mờ ờ gơtùi ờ geh tờm gơnơng geh ntào tơnguh tàm nggùl ƀlàng bơh dơ̆ lơh Yàng dê. Cau chài A Bloi, ơm tàm ƀòn Kon Hrĭng, xã Ea Hđinh, kơnhoàl Cư̆ Mgar, càr Dăk Lăk, đơs, kòn cau Sơdàng sùm sac rơwah tờm đơr dờng, song mờ niam ngan nàng lơh tờm gơnơng. Cồng tờm gơnơng geh mòn lơh rùp sơnyùr kòi mờ kơ̆p kờñ rài kis ƀòn lơgar sùm hờm ram, kòi phe bềng drong. Cau chài A Bloi, đơs: “Cồng tờm gơnơng geh mòn mờ 5 rùp sơmañ, tềng đah đơm geh rùp sền klàng dờng, ală rơng jài geh lơh bơh tờm gle, sơng uă dà lip rơlir niam ngan, den ală rơng jài dơ̆ 2. Tờm gơnơng geh dùl nơm phan tàñ mờ gle nàng ơn phan ơn pơdơng duh khoai Yàng”.

Tờm gơnơng bơh kòn cau Tây Nguyên dê cèng bơta kwơ niam chài, trah mòn niam ngan bơh ală cau chài dê mờ yô mpàng tê chài ngan mờ ờ gơtùi ờ geh tàm ală broă lơh bơh mpồl bơtiàn dê. Tờm gơnơng geh ntào tơnguh tàm ală dơ̆ tơngŏ bơta kơ̆p kờñ brồ guh tus ală bơta niam bơnĕ ngan rlau jơh tàm rài kis bơh cau Tây Nguyên dê.

Cau mblàng K’ Hạnh/Cau cih: H’Za Wut (VOV Tây Nguyên)

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC