Jax thưr 7, hnuz 29/10/2016:

Nênhs Sán Chỉ txux chi vênhx huôv lênhk jênhv niêv txir puôs

Phôngz cxưx cêr nênhx lênhk niêv txir puôs, iz heir nênhs nhiêk uô nhiêk  txơưr tsi siz thôngx. Đros nênhs Sán Chỉ nhoz huyện Bình Liêu, gơưv niêv txir hluôk uô ntêx thâuv zuôr siz zuôr uô txix gơưv ntơư tsuv zok nriêr cov tâu lênhx nênhs uô niêv txir puôs trâu hur si 2 lênhs. Zos xưk li đrav ntêx, niêv txir puôs tsuv zos têx lênhx nhoz đros côngv jok, côngv xã thiêz zos zuk iz xênhv; taz sik nhiv no tsi thôngx li ntơư, niêv txir puôs muôx têx jiês zos chor xênhv nênhs txươr thiêz chor nhoz đêz, nhoz jê lok cux tâu hur si. Thôngz đhâu cêr nênhx vênhx huôv no uô trâu lơưr chiê siêz zuôr njiz tâu ntâu kror jông, cêr shir phaz hâur luz nênhx yiêz. Lâuk jok Sần A Tàu, 87 shông heik:

“ Trơưk li nênhs Sán Chỉ phôngz cxưx cêr nênhx mak thâuv lênhk niêv thiêz txir puôs zuôr muôx nzir niêv thiêz txir, têx cưr tix nênhx tsa ntâu paz cxơưz gra, luz nênhx thiêx vav mênhx, uô tâu nox tâu hnar, muôx ntâu lênhx sik đros siz paz uô cxuô luôs hâux lưv, jux juk tov kaz cux yênhx cêr nênhx vênhx huôv, ntâu lênhx lơưr cux shir phaz thiêz jông siêz đuô thâuv uô muôx têx ntênhs li ntơư”.

Phôngz cxưx lênhk niêv thiêz txir puôs cux zôngx ziv, nênhs Sán Chỉ seiz ntơư zos hmôngr jông, ntux muôz puz. Lênhx tsưr tsêr xeir hnuz nhôngs jông, heik iz ntiv đêx tso trâu sâuv thax, xuôz 2 txox hluô xor tso sâuv ndâux ntiv nhoz tok. Thâuv tưs pov lênhx kruô xuz thơưx tuôx txos tsêr mak zuôr lênhk jênhv tuk ntơư uô niêv txir puôs trâu gơưv niêv txir hluôk zuôr tsưr tsix nox yôngz cok co. Hâur luz nênhx ntu nhiv no, ntâu ziv chuôz zis lơưr ho xeir niêv thiêz txir puôs txix: xeir six hơưv, hnuz nhôngs jông, thor txir nênhz tơư kriê cêr, muk 360 truôv njiz lênhx tưs mak tuk ntơư zuôr zos niêv thiêz txir puôs. Zos njiz lênhx xuz thơưx, tuk nênhs co tsênhv hluôk mak lơưr zuôr thor nưk niêv thiêz txir uô niêv txir puôs trâu gơưv tuz nhaz hluôk ntươ. Đhâu co, 2 tos zuôr xeir hnuz nhôngs jông chiê gra têx jâuz mor, đêx chơưr muk jênhv niêv txir puôs. Txos hnuz uô ntênhs, tuk tuz thiêz nhaz heik sâuv zuôr gra 20 cir grêix, 40 luz nduôr krưr thiêz iz tuk keiz chox muk jênhv niêv txir puôs. Đhâu lênhk jênhv tas li heik ntơư, niêv thiêz txir puôs zuôr muôz trâu tuk tuz thiêz tus nhaz ntươ iz lênhs iz luz flêiz nhiêx. Gơưv tuz nhaz, nxeik vâur co gra buô, gra grêix thiêz jâuz mor muk trâu ntươv niêv thiêz txir puôs tsêr chiê uô trâu 2 tos, têx cưr tix nênhx tsa, fôngx zưs sđ sik đros nox.

Shir phaz thâuv nhiv kruôr đros chuôz zis, cưr tix nênhx tsa sđ uô yôngz cok trâu zuk tas hâur ciêz uô ntêx, heik lok zuk heir nênhs têx chei, cêr nênhx li 2 niêv txir nhiv kruôr uô đhâu; tix lâus Trần Văn Dảu, nhoz jok Lục Ngù, xã Húc Động, huyện Bình Liêu heik pâuz:

“ Đros uô ntênhs jênhv niêv txir puôs cur lok six shir phaz viv tưz muôx nzir niêv thiêz txir đros nox yôngz. Txix thâuv ntêx txos nhiv no nênhs Sán Chỉ phôngz cxưx no cux tuôr tsês, uô đreiv, ntơư zos pêz nênhs Sán Chỉ iz txux chi vênhx huôv jông. Jênhv niêv txir puôs muôx nzir chôngz lênhx hâur chuôz zis, lov jêv đuô. Cur lok six shir phaz thiêz co zos iz kro jông”.

Đhâu thâuv jênhv tâu niêv txir puôs, 2 tos, lênhs tưs cux muôx cêr thôngx siêz truôx jông. Txos têx hnuz tsiêz, hnuz ntênhs lok sik muôx nuv đaz tsi zov chênhr, lơưr puôr lênhx siz hu tuôx đros uô hâux lưv, đros nox hâuk ziv uô trâu sđ muôx nzir cêr thôngx siêz, siz sưv jông đuô. Zơưv La Văn Lộc, phưv Chủ tịch xã Húc Động, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng ninh heik:

“ Txix thâuv ntêx lok, heir nênhs Sán Chỉ muôx cêr thôngx siêz lok six jông, trơưk li nênhs Sán Chỉ phôngz cxưx cêr nênhx mak lênhx tưs zuôr txir, zuôr pox niêv puôr lênhx jênhv niêv txir puôs hur si. Txux chi vênhx huôv no zuôr tsuv tâu tuôr tsês jông, tsi chiê pôngz plox”.

Chênhr zos cxiv tsa, tuôr tâu truôx têx chei li heik sâuv tưz paz tâu trâu lơưr muôx cêr thôngx siêz, siz paz siz hluz hla đhâu têx cêr txov, phiv liv. Thiêz nhiv no, têx cêr uô nênhx jông heik ntơư cux tsênhv tâu tuôr tsês thiêz uô đreiv tsi chiê chiê pôngz plox./.

                                          (TTĐB-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Phênhv thưr 7, hnuz 29/10/2016:

Hêir nênhs Nùng Dín tuôr truôx zuk hêir nênhs têx suôz cưr cxiêx

Zơưv Nùng Chàn Phìn nhoz xã Nấm Lư, huyện Mường Khương, tỉnh laox cai, zos iz lênhx tuôr tsês chiê tâu hêir nênhs Dín têx suôz sênhr cưr cxiêx thiêz nưs cux hêik pâuz tiêk: Hêir nênhs Dín têx suôz sênhr cưr cxiêx zos chuôz piz xar tơưv txix cxuô luôs hâux lưv khưr tsêz chos kôngz lôngk đros trâu hâur luz nênhx yênhx hnuz. Ntơư zos heeirr nênhs Nùng têx tsưr ziv xar tơưv cxuô jax cưr cxiêx hêik đhâu ntâu tiêv lok thiêz ziv hnuz ziv xar tơưv ntâu jax cưr cxiêx jông ndax fiv hâur luz nênhx. Hêir nênhs Nùng muôx 4 zav cưr cxiêx. Ntơư zos cưr cxiêx siz lưr, cưr cxiêx lov jêv, cưr cxiêx gâux đrâus.....jông đros đrêiv hêir nênhs Nùng luz nênhx hâur yênhx hnuz.

 “Cxuô txưv cưr cxiêx tsiv grê hêik lok yax kriê cxuô fâuv nênhs sđ huôv tsar cêr uô nênhx tsiv txiêx; cxươz cxiz sđ truôx siêz huôv tsar tsêz chos kôngz lôngk, huôv tsar cêr uô nox cov muôx luz nênhx tsâu sor”.

Nhiv no, chor pâuz sênhr suôz hêik hêir nênhs Nùng Dín nhoz Laox cai têx suôz sênhr cưr cxiêx cux tsik muôx ntâu; muôx têx ntu, chuôs li hêir nênhs Nùng Dín têx suôz sênhr cưr cxiêx cux tsik muôx lênhx tưs pâuz hêik. Đros trâu xã hội huôv tsar, hlôngr yiêz, chuôs li hêir nênhs Nùng têx suôz sênhr cưr cxiêx tưz plox lơưv jux juk; viv chor hluôk nhiv no tsik muôx lênhx tưs pâuz hêik zuk hêir nênhs têx suôz cưr cxiêx; zos tus tưs xar pâuz, tsuv truôx siêz bo cơưv shâuv thiêx hêik tâu. Pos Nùng Thị Pha nhoz xã Nâm Lư, huyện Mường Khương hêik pâuz:

 “Ntơưv pêz xã cux muôx iz kror qơư cơưv shâuv sênhr suôz hêik hêir nênhs Nùng têx cưr cxiêx; zos chor lâuk hêik kriê chor hluôk”.

Zos iz thax tsav qơư muôx 80% zos hêir nênhs Nùng huôv tsar cêr uô nênhx nhoz, hâu nov ntơưv qơư cux cxiv tsa tâu iz kror qơư chiê huôv tsar truôx cxuô hêir nênhs têx suôz sênhr cưr cxiêx. Zơưv Thèn Chúng Hai hêik pâuz:

 “Xã cux tsưr tsix lớp cơưv kriê hêir nênhs Nùng têx suôz sênhr cưr cxiêx trâu chor hluôk thiêz mê nhuôv nhoz cxuô luz jos; ntơư zos kriê trâu hnuz ciêz thiêz hnuz thưr 7”.

Nhiv no, hêir nênhs Nùng têx suôz sênhr cưr cxiêx tưz tâu iz cxiê tsêr cơưv ntơưr hâur thax tsav xã Nấm Lư, huyện Mường Khương chox lok kriê trâu hâur tsêr cơưv ntơưr thiêz ntơư cux zos iz luôs hâux lưv uô muôx liv trâu sđ cov ziv hnuz ziv muôx luz nênhx jông./.

                                        (Tsu cxêik nhênhv-Thanh Thuỷ)