Jax sâu thưr 4, hnuz 4/5/2016:

Iz đeiv ntơưr bâux xêir zos cử tri li vax huôv thiêz hâux lưv

Vax huôv bâux xêir thiêz ứng cử zos tsôngv box vax huôv chính trị tâu cui tinhv hâur Hiến pháp txix Hiến pháp shông 1946, pêz têz qơưs Hiến pháp xuz thơưx, txos trâu hiến pháp 2013 ( ntơưv grê 27). Pêz têz qơưs Hiến pháp cui tinhv: “tsôngv box txưv 18 shông tror zar sâuv muôx vax huôv bâux xeir thiêz txưv 21 shông tror zar sâuv muôx vax huôv tâu ứng cử nhoz hâur côx hội, hội đôngx”. Heik hâur đại hội hơưv tok têx lênhx tâu xeir uô đại biểu côx hội khóa I, Chủ tịch HCM heik: “ Đeiv ntơưr tsôngv box sđ tuôr zuôr tso bâux xeir co lok six muôx grêk; zos ntâuk hov, xav jênhv tsôngv box sđ tsênhv tsênhv tâu uô tsưr têz qơưs. Viv li, đros têz qơưs têx muôx liv cxuô cux li iz lênhx tiz nênhs cêr muôx liv, cử tri tsuv sir tas zuk tsưr ziv, hâux lưv, tsênhv tsênhz zos sik heik kriê, siz zâuv muk đros tso ntơưr bâux xeir”. Zos iz lênhx cử tri hâur jiês bâux xeir xuz thơưx 1946, zơưv Nguyễn Thanh Quất nhoz TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang heik: Hnuz ntơư, ban bâux xeir tâu yênhx lix txos ntuô trâu têx jêx jok, xã. Ntơưv têx qơư bâux xeir puôr lênhx đei qix liêz vok, muôx zơưv Hloz Hôx đuôz, muôx qơư sâu têx lênhx zuôr tâu xeir uô đại biểu côx hội bê cxix cxuô hur si. Hmôngr jông viv xuz thơưx tâu tuôr ntơưr muk bâux xeir têx lênhx muôx txâuk txux chi, tsưr ziv, pênhr xưv lês car uô têx nuv lox têz qơưs thâuv têz qơưs nhiv kruôr thax zênhz, zơưv Nguyễn Thanh quất heik:

“ Hmôngr jông shông 1946 zos shông cur txâuk shông muk tso ntơưr bo xeir: Đros sđ têx cêr jông siêz, shir phaz thâuv têz qơưs nhiv kruôr tiêx tuk thiêz hnuz bo xeir têx lênhx lês car uô hâux lưv têz qơưs. Tsôngv box txơưv tiêk tsênhv cơưv ntơưr lok cux muk tso ntơưr bâux xêir. Tror ndo đuô lok hnuz bo xeir 6/1/1946 mak lov jêv cơưk. Txos nhiv no tưz 70 shông côx hội hloz tiêr, muôx ntâu hlôngr yiêz pir li đrav ntêx. Côx hội ziv hnuz ziv khav tinhv tâu tsênhz tsôngv box sđ cơ quan muôx vax huôv”.

Nhênhz chơưv lịch sử hâux têx ntu bâux xeir côx hội, Phưv Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Trọng Phúc, kuz Viện tsar Viện lịch sử Đảng,  học viện Chính trị Quốc gia HCM heik: Ciês hnuz bâux xeir côx hội xuz thơưx shông 1946, Lâuk Hôx tưz heik “ iz đeiv ntơưr tso bâux xeir pir li luz muôk tsưr paz tir ntâuk trok châuz tsưx phưv têz qơưs”. Lơưr têx cêr shir phaz thiêz jông siêz thâuv bâux xeir shông 1946, txos trâu jiês bâux xeir côx hội, têz qơưs thax zênhz shông 1976  thiêz têx jiês bâux xeir côx hội; Đảng cux sir jos uô trơưk têx chei, cui tinhv, tsôngv box zos lênhx uô tsưr têz qơưs. Phưv giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Trọng Phúc khav tinhv:

“ Thôngz đhâu zuk ntơưr tso bo, paz cxiv tsa têz qơưs ziv hnuz ziv truôx jông, cux đhâu đeiv ntơưr no tso pov sđ cêr nhiêv têz qơưs, sir jos hla đhâu phiv liv, sik thôngx siêz cxiv tsa thiêz  huôv tsar têz qơưs cov ziv hnuz ziv truôx. Tưz zuôr txos tso ntơưr bo côx hội khóa 14, lơưr cur tsuv sir jos uô jông têx li heik sâuv, txix ntơư khưx phưx têx uô tsi tâu tsi tiêr, tsi pâuz tsênhz….Iz têz qơưs tsưr tsix bo xeir tsuv uô tâu jênh tsuv, tsi cxoz lav tâuk lav uô cov tas hâux lưv, iz chas ntơư cử tri cux tsuv pâuz tsênhz, uô tas zuk txux chi, tsưr  ziv, vax huôv chiê thôngz đhâu têx ntơưr bo xeir tâu têx lênhx muôx txâuk txux chi, pênhr xưv lês car uô têx nuv têz qơưs, tsôngv px zok muôz chiê  paz têz qơưs huôv tsar”.

Iz đeiv ntơưr bo zos heik lok cử tri tsưr ziv, siêz nhiêv trâus, lênhx tiz nênhs tưs tâu ntâu ntơưr bo cux zos chiê trâu lênhx đại biểu côx hội ntơư tov kaz no txix tsôngv box siêz nhiêv trâus, xeir tâu tsuv sir jos uô jông têx luôs hâux lưv zok muôz tâu trơưk tsôngv box sđ tsưr ziv, siêz xar thiêz vav tok njôngr. Zơưv Nguyễn Văn Pha, Phưv Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ VN heik: Luật pháp cui tinhv, tso ntơưr box xeir tsi tiêk zos vax huôv mak tsênhv zos tsôngv box hâux lưv. Vax huôv zos bo xeir têx lênhx hlôngr njêx muôs trâu zuk lês uô têx nuv têz qơưs. Hâux lưv zos xeir tsov têx lênhx muôx txâuk txux chi tsưr ziv, pênhr xưv hlôngr trâu tsôngv box sđ lês car têx nuv lox têz qơưs…. Cxuô ziv chuôz zis, cxuô lênhx tsôngv box sđ tsuv thôngx iz siêz uô trơưk hâu nov, đoanx thêv têx luk hu zâuv sik đros bo xeir côx hôiv  thiêz HĐND cxuô cấp lok hnuz ciêz 22/5 zuôr txos. Taz sik, zơưv Pha cux heik, tsi tiêk xar cov uô tâu sei thiêz jông mak thor luôs lưv tuk paz tso ntơưr, paz xeir tsov chie uô tiêr sei luôs hâux lưv tso ntơưr ntơưv zuk thax tsav, qơư nhoz. Zơưv Nguyễn Văn Pha heik:

“ Cử tri bo xeir têx lênhx tov kaz no hlôngr njêx muôs trâu tsôngv box lês uô têx hâux lưv têz  qơưs nhoz T.Ư thiêz ntơưv qơư. Li ntơư, têx lênhx  cử tri tsuv  pâuz tsênhz zuk hâux lưv uô hâur cxiv tsa têz qơưs txix sđ sik thôngx siêz muk tso ntơưr bo xeir. Lar heik, moz siêz nhênhz chơưv, pâuz tsênhz lok têx lênhx tâu xeir zuôr uô đaiv biểu côx hôiv, đại biểu HĐND chiê xeir tâu têx lênhx muôx txâuk txux chi, tsưr ziv paz tsôngv box lês car têx nuv têz qơưs. Viv iz hnuz tsưr tsix bo xeir đại biểu 4 cấp, ntơư zos đại biểu côx hôiv, đại biểu hôiv đôngx tỉnh, huyện thiêz xã. Chênhr viv li tsuv tiz jông seiz, chiê xeir tâu têx lênhx tsiv nhos, muôx txâuk txux chi, tsưr ziv tsênhz tiês lênhk uô têx nuv têz qơưs”.

Iz đeiv ntơưr bâux xêir zos tsôngv box sđ vax huôv, hâux lưv. Ntơư zos uô tsưr têz qơưs, xeir tâu têx lênhx muôx txâuk txux chi, pênhr xưv cxiv tsa, lês car uô têx nuv têz qơưs, viv tsôngv lax px. Chênhr zos li hêik ntơư, hnuz 22/5 zuôr txos, cử tri sđ tsuv bâux xeir têx lênhx txơưx njê, muôx txux chi, tsưr ziv, đas jos, tsiv nhos hlôngr njêx muôs trâu tsôngv box sđ uô đại biểu côx hôiv, đại biểu hôiv đôngx cxuô cấp ntu 2016-2021./.

( TTT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Phênhv thưr 4.4.5.2016:

TSƯR ZIV PHAX TAR TÊX ZAV MOZ HÂUR CHEIX NTUX SOR TRÂU MÊ NHUÔS

***

Moz thox plaz:

          Qir tiv: Zos tiv hâuk đêx tsi hur, nox zav nox tsi taz por vêv xênhz, tsi nzuôr tês hur si thâuv nox hâuk

          Têx moz yưv: Thox plaz muôx têx moz yưv zôngx ziv pov tâu zos ntuôr, moz plaz, tso jis tsơưs, tơưr greix kruôr…

          Têx tsưr ziv phax tar: Chiê phax tar moz thox plaz trâu mê nhuôs zâu, têx niêv txir tsuv tsov cưv muôz đêx râuz bâu trâu mê nhuôs hâuk, nzuôr tês hur si uô ntêx thâuv nox hâuk, txiêr trâu tês trâu tươ tsik uô vuôz tsuôz kiêk nênhs. Zos trâus moz thox plaz tsuv muôz ntâu đêx trâu mê nhuôs hâuk, hâuk cxaz cuô ORS ( oresol). Thâuv jông cux tsuv uô jông têx tsưr ziv heik sâuv txos thâuv bác sĩ muôx luk heik kriê huv đros.

Moz trơưk plaz liêz thiêz đax tơưr grêix:

          Qir tiv: Têx qir tiv uô mê nhuôs trâus moz trơưk plaz liêz lok sik đax tơưr grêix, zos tiv zôngv trâus têx zav nox tsi huv vêv xênhz, tiv tsi uô vêv xênhz tiz nênhs thiêz tênhx qơư jông.

          Moz yưv: Moz plaz mos thiêz điês tâuz hâu, zos zôngx ziv pov trâu thâuv mê nhuôs trâus moz. Iz chas co, mê nhuôs tsênhv uô cuz iz chêr 7 txos 10 hnuz thiêz tsi xar nox jâuz mor, xar ntuôr, iz chêr gênhs gênhs. Zos mê nhuôs trâus đax tơưr grêix, sêiz oz luz kror muôs mêx njik đax, tsuv ciêr chênhr chox ciês me nhuôs mul seiz njuôs trâu tsêr kho moz.

Moz kruô tâuv

          Moz kruô tâuv zos tiv caz moz uô yưv moz gênhk. Mê nhuôs trâus moz kruô tâuv, pov iz chêr muôx njik sor, đhâu co uô cuz ntêr 4-5 hnuz.

          Zos mê nhuôs tsi tâu hâuk yuôx, khênhr uô lênhx mê nhuôv moz  co ziv hnuz ziv moz hnhar đuô; mê nhuôs trâus moz chax đaz….Niêv thiêz txir tsuv tsov cưv, zos mê nhuôs hnôngk, moz chax đaz ntêr mak zuôr trâus moz njưk.

          Zos mê nhuôs iz chêr cuz sor thâuv têx hlưr đêx tơưv, tsuv ciêr chênhr chox mê nhuôs mul bác sĩ seiz njuôs ciês.

          (Pov tsir SK&ĐS- Txâur Vax cxeik nhênhv)