Jax sâu thưr 7 hnuz xiêz 7/5/2016

Chor bộ đội lâul Điện Biên Phủ li siêz xar txos hli 5 lịch sử

Shông no, zơưv  Phạm Bá Miều nhoz thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên tưz lok six lâul, taz sik siêz xar txos bộ đội li têx tsưr ziv tir ntâuk tros châuz hâur ntu đrav ntêx, zos cxaz chuôz ntâuk trôngz A1 cux tsênhv nhoz đrêiv hâur zơưv siêz tsik plox. Thâuv co, zơưv Miều tâu thênhv siêz chiê lok trâu Đại đội 76, Trung đoàn 174, sư đoàn 316 cxaz chiê ntâuk Điện Biên Phủ zos Tiểu đội trưởng. txos thâuv hli 4/1954, zơưv Tiểu đội thiêz Đại đội công binh muôx jênhv vưv sik đros khơưz kror ar txis kaz tơư trôngz muk trâu tros châuz li qơư chỉ huy chiê tso yuôx tơưs cuz. Thâuv co, Điện Biên tsênhv zos chêix ntux nas, ntux đuz txis, lok nas tsik so, taz sik yênhx puô lênhx chiến sĩ hâur đại đội cux sik hlôngr nto chiê khơưz kror ar. Zơưv Miếu tror ndo: ar nhoz trôngz A1 mak lok six tơưr, tsuôk xuôk hlâu thiêz pênhx khơưz xưz viv li khơưz kênhz đuô li njuôk xav. Lơưr tsưr ziv, hâur 7 hnuz tsuv khơưz cov tiêr, taz sik tsuv tas 12 hnuz thiêz khơưz tâu tiêr chiê tso yuôx fov hnhar xar muôx iz tấn trâu. Hâur ntu khơưz kror ar, chôngz lênhx nênhs tưz trâus tuôs tiv uô tsik tâuk pa. Taz sik, bộ đội cux tuôr truôx chênhz yênhx ntâuk tros châuz. Hmo 6/5/1954, pêz tos hlơưr chor yuôx fov co, tuô tuôs xar muôx iz đại đội tros châuz. Thâuv co chor tros châuz tsênhv yuôr mak ntâuk tsik hênhr luôx tưs, lơưr co Trung Đoàn 174 ntâuk muk trâu tas nro trôngz A1 tsuôk tas oz pêz six hơưv. Jiês yuôx fov tơưs cuz co tsênhv kror uô trâu tas nro sơưr đơưk sơưr tơưv txênhz ntâuk Điện Biên Phủ:

 “Pêz muk hâur co 4 lênhx nênhs, zos tix lâus Tạ Quốc Lập uô tsik tiêr jênhv vưv mak pêz tsuv tror sir jos uô jênhv vưv co, taz sik tix lâus hlơưr ciês chêk yuôx fv cuz thiêz tơưs ciês. Sơưr đơưk thâuv tơưv lok piêr mak lênhx tưs cux nyêi hur si. Cux hmôngr jông hmo co muôx hli pov cêr, pêz nhoz iz hmo sâu cxuô zav, cê chiê cxov chor tros châuz lok trâu kaz tơư trôngz A1 ntơưv tơưv qox Mường Thanh kuz.  Txos têik cik hnuz xiêz 9 thiêx khênhr muk”.

Bộ đội lâul Phạm Đức Cư nhoz C4, xã Thanh Xương, huyện Điện Biên cux lok six tso siêz thâuv piêr trâu chor tuz nhuôs mnôngs lok trung đoàn fov lox cao xạ 367 li chor hnuz txov nhêv thâuv ntâuk Điện Biên Phủ. Zơưv cux zos iz hâur chor chiến sĩ tâu xêir tsov chiê muk trâu Trung Quốc chiê cơưv shâuv tsưr ziv, kỹ thuật sir zôngv fov lox thâuv quân đội pêz li Trung đoàn fov lox cao sạ 367 tâu yênhx lix xuz thơưx ciês nhoz Thái Nguyên. Zơưv Cư piêr: thâuv kaz hli 1/1954, chor pháo thủ trung đoàn 367 tưz hla đhâu têx phiv liv, chox tâu 12 traz fov lox, iz traz hnhar 2,4 tấn txos trâu Điện Biên. Ntu co tưz muôx chôngz nênhs trâus tuôs, taz sik sơưr đơưk cux sir jos, njếnh snjôngr trâu thênhv siêz chox kriê. Iz zav li zênhz shôngx Tô Vĩnh Diện xuôk zuk chêr chiê thêir fov lox tưz paz uô trâu sơưr đơưk truôx siêz đuô. Hâur 54 hnuz hmo ntâuk Điện Biên Phủ, cán bộ, chiến sĩ fov lox cao xạ tsik so sir jos tiêk “Yuôr iz lênhx nênhs, iz traz fov, iz luz muôk txưr cux sir jos ntâuk tros châuz” chiê paz trâu bộ binh ntâuk tros châuz. Zơưv Phạm Đức Cư thâuv tưs cux ndo njôngr txos chor jiês ntâuk tros châuz co thâuv muôx chôngz lênhx nênhs tưz trâus tuôs. Co zos hnuz 16 thiêz 17/ 3, ntơưv trôngz độc lập, tros châuz Pháp sir jos ntâuk. Tros châuz chor yêz za tso oz luz bôngk lok zos tsuôv tav lok trâu qơư tso fov lox đại đội 827, Đại đội trưởng Dương Bá Sanh, Đại đội phưv Bùi Văn Phú thiêz iz cxiê lênhx nênhs trấu stuôs. Tsuôk yuôr oz traz fov lox, tham mưu Phạm Đức Cư thiêz chính trị viên phưv tiểu đoàn Đăng Trình muk đros ciês pháo thủ tror sir jos ntâuk tros châuz. Zơưv Phạm Đức Cư hêik:

 “Đruôz hnuz taz sik faz chor fov cxuô zav tơưs cuz, hmôr ar txix đrak tiêx jok Tâu, za tuôx sâuv trôngz độc lập uô trâu ntux tsâuk nti, njiê tsik pov đaz tsi hlo. Tsuôk hnor suôz yêz za đror sâuv zuk tâuz hâu xưz, njiêz tsik pov qơư chiê tuô, taz sik sơưr đơưk cux sir jos tuô đros chênhz yênhx sir jos ntâuk tros châuz”.

62 shông tưz muk đhâu, sâuv thax tsav ar zênhz shôngx, luz nênhx tsênhv hlôngr yiêz jux juk thiêz chor lính Điện Biên cux tsik so tso siêz thâuv tâu gôngr zuk li đas jos paz uô zênhx liv tâu kror nto bê thôngz ntiêx têz no./.

(Hồng Việt-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 7, hnuz xiêz 7/5/2016:

Hmôngz Sin Suối Hồ ntênhk hộiv kriz ciêz du lix côngv thôngx

          Nhoz siêz 1.500 ntiêr pir li đêx hiêr, jos Sin Suối Hồ, xã Sin Súi Hồ, huyện Phong Thổ, muôx 130 ziv chuôz zis px zos hêir nênhs Hmôngz nhoz huôv tsar cêr uô nênhx. Thax tsav qơư ntơư muôx jôngr ntông jông jav; muôx chuô lax nziês hâur yênhx shông thiêz tsôngv px ntơưv no tsênhv tuôr tsês chiê tâu zuk hêir nênhs têx cêr nênhx vênhx huôv jông đros trơưr hâur luz nênhx đtsik chiê plox.

          Zos tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk ndis ntux txos jos Sin Suối Hồ, iz chas nto bê lok jôngr ntông jông jav, tsôngv kruô sđ cux tsênhv tâu nox siv tsôngv px ntơưv no cxuô zav nox li: cxuô zav grêix cxiêz, grêix chi, grêix hâu, grêix caz puôz kra….Zơưv Bùi Thế Mạnh, nhoz đrôngl Lai Châu hêik pâuz tiêk: txơưv nhoz trâu thax tsav qơư ntơư, taz sik, jos du lix côngv thôngx sin Suối Hồ, zos thơưx jiês zơưv ziv chuôz zis tuôx sêiz shuôk thiêz pâuz tâu tsôngv px ntơưv no cxuô zav nox cux kaz cơưs:

           “Hnuz no cur cux shir phaz cơưs, viv tâu sêiz pov thiêz pâuz tâu tsôngv px Hmôngz ntơưv no cxuô zav nox, nox cux kaz cơưs. Cur xar njôngr tsôngv px ntơưv no tsuv huôv tsar truôx thiêz uô nzir zuk hêir nênhs cxuô zav nox chiê hêik kriê trâu tsôngv kruô sđ pâuz txos”

          Jos Sin Suối Hồ zos iz luz jos nhiv kruôr tâu uỷ ban tỉnh Lai Châu côngk nhav zos iz luz jos du lix côngv thôngx jôngr ntông jông jav hâur thax tsav tỉnh thiêz hâur oz pêz shông đhâu lok no, cux muôx chôngz lênhx kruô nhoz luôs oz chas têz qơưs tuôx sêiz shuôk ndis ntux txos. Ntơư cux zos iz kro cxươz cxiz tsôngv px ntơưv no  hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar cêr uô nox hâur zuk thax tsav qơư nhoz.

          Zơưv Hoàng Quốc Trung, phưv giám đốc sở vênhx huôv du lix tỉnh Lai Châu hêik pâuz nzir tỉêk: Hâur jiês ntênhk hộiv kriz ciêz du lix-vênhx huôv ntơưv jos Sin Suối Hồ jiês no, tsôngv px sđ cux tsênhv sik tưr nthuôr uô cêr lov jêv li: Sik tưr hnar zuk hêir nênhs têx tsôngk trik yo jông jav; siz tưr tuôr nduôr, njuôk jos, truz hluô….chiê tsôngv kruô sđ tâu sêiz, pâuz txos.

           “ntênhk hộiv kriz ciêz du lix-vênhx huôv côngv thôngx  ntơưv jos Sin Suối Hồ, cur pâuz tâu hêir nênhs Hmôngz ntơưv no cxuô zav nox cux kaz cơưs thiêz têx cêr nênhx vênhx huôv jông, têx cêr lov jêv cux uô trâu tsôngv kruô pâuz txos”.

          Hêir nênhs Hmôngz nhoz jos Sin Suối Hồ ntênhk hôiv vênhx huôv kriz ciêz du lix jôngr ntông côngv thôngx, tưz yênhx iz thax tsav qơư jông jav nhoz tỉnh Lai Châu chiê tsôngv kruô sđ tuôx ndis ntux sêiz shuôk têz qơưs./.

                                                                                   (Tsu cxêik nhênhv-Khắc Kiên)