Shir phaz trâu ntus đriv Lai Châu

Lai Châu-zos tỉnh tox siêz ntus đriv faz Bắc pêz  têz qơưk, 20 heir nênhs qơư uô nênhx nhoz; suôv qơư zov chênhr lok quân sự-côx phax hâur cxiv tsa thiêz tsưx phưv têz qơưk. Đhâu ntâu ntu lịch sử, 110 shông cxiv tsa tâu tỉnh, 70 shông cxiv tsa tâu Đảng bộ thiêz 15 shông cxiv tsa pheiz tỉnh yiêz; lar heik zos txix thâuv muôx Đảng, Lâuk Hôx chox car, Đảng bộ, tsôngv px cxuô heir nênhs Lai Châu tưz sir jos uô lơưr jông cêr sik thôngx siêz, huôv tsar hla đhâu têx phiv liv thiêz cêr txov, đros tas nro têz qơưk uô tâu ntâu luôs hâux lưv jông.

Heik lol tỉnh cêr huôv tsar jông ntơư, cxuô fâuv canr bôv, đảng viên thiêz tsôngv box cxuô heir nênhs ntơưv qơư puôr lênhx shir phaz lus. Thax tsav qơư mak kuôk no tsi ntêr tsênhv yuôr ntâu txov nhêv, nhiv no tưz hlôngr yiêz, yênhx qơư huôv tsar hâur thax tsav tox siêz faz Bắc. Niêv lâuk Lê Thùy Giang, iz lênhx canr bôv hluôk nhoz TP Lai Châu shir phaz heik:

“Cur uô hâux lưv ntơưv TP no tâu 10 ntâu shông lok, txix thâuv cur tuôx trâu TP txos nhiv no mak cur tưz pov hlôngr yiêz lok six ntâu. Cur jông siêz thiêz shir phaz thâuv mak tỉnh ziv hnuz ziv huôv tsar jông thiêz muôx ntâu tsênhv chei moz siêz txos tsôngv px luz nênhx nox nhoz. Thiêz cur lok cux pov jông siêz, thâuv heik lol zuk tỉnh, suôv qơư zuk uô nênhx nhoz têx đuôz jông, cêr huôv tsar trâu hur si luôs 2 chas tỉnh txơưr đuô hâur têz qơưk pâuz txos”.

Txix iz chi bộ đảng, muôx 20 lênhx đảng viên, đhâu 70 shông cxiv tsa thiêz huôv tsar truôx, txos nhiv no Đảng bộ tỉnh Lai Châu tưz muôx 28 cxênhz ntâu lênhx đảng viên; 100% jêx jok muôx đảng viên thiêz chi bộ đảng. Lar heik, đhâu 15 shông pheiz thiêz cxiv tsa tâu tỉnh, Lai Châu tưz uô tâu ntâu luôs hâux lưv jông hâur huôv tsar kinh tế, XH, thax tsav qơư nhoz truôx tuk.

Tsênhv tsênhz, txos nhiv no xav kror đruôz đraz Lai Châu cêr huôv tsar kinh tế tâu xar muôx 12% iz shông; shông 2018 sâu têx nhiêx txiêx  ntơưv qơư tsar ndê 62 jiês thiêz xav kror đruôz đraz iz lênhx nênhs sâu tâu tsar ndê 12 bâus pir li shông 2004. Tas nro tỉnh tưz muôx 30% ntâu xã uô tâu tiêr luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz, tsôngv box sđ luz nênhx nox nhoz tsi so tâu hlôngr yiêz. Zơưv Lò Văn Chiến, kuz Chủ tịch Ủy ban huyện Phong Thổ shir phaz heik pâuz:

“Hâur 15 shông đhâu, cur pov tỉnh Lai Châu hlôngr yiêz lok six ntâu. Zos pir li thâuv ntêx đros Điện Biên, iz tỉnh cxiv tsa, huôv tsar lok six ntêr. Lok sâuv têx côngz trênhx đros trâu tsôngv px luz nênhx xênhz huôx, tỉnh moz siêz ntâu txos thax tsav tox siêz đêz đrôngs thiêz sđ luz nênhx tâu huôv tsar, hlôngr yiêz ntâu. Lai Châu cêr huôv tsar tsuv heik zos iz sir jos lok six ntêr”.

Lai Châu, zos têz qơưk li thax tsav ntus đriv faz Bắc tưz hla đhâu ntâu cêr txov hâur têx ntu lịch sử. Taz sik, tsuôk iz ntu tsi ntêr 15 shông pheiz tỉnh, thax tsav qơư ntơư tưz hlôngr yiêz lok six ntâu, tsôngv px sđ luz nênhx nox nhoz tsi so huôv tsar thiêz zos cxuô fâuv canr bôv, đảng viên, tsôngv box cxuô heir nênhs ntơưv qơư cêr shir phaz./.

(Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

6 kror pâuz tsik tsênhz phiv liv lok moz suôz liêz

1. Trâus moz iz jiês xưz zuôr tsik tror trâus moz lơưv

Lênhx tưs cux zuôr trâus moz suôz liêz txơưv tiêk zos nênhs lâul lok zos nhuôs zâu, hluôk nênhs. Chor nênhs nhênhz chơưv puz pâuz tiêk iz lênhx nênhs têx jâuv zuôr trâus moz suôz liêz 4 jiês hâur zuk luz nênhx. Zos tiêk nhiv kruôr trâus moz suôz liêz jiês xưz thơưx mak lênhx nênhs co tsênhv zuôr trâus moz nzir 3 jiês thiêz tiv têx caz moz txơưr đuô.

2. Txo grêk uô cuz mak jông moz lơưv

Fênhx six mak hâur 3 hnuz xuz thơưx, nênhs moz zuôr cuz siêz, moz tâuz hâu, moz iz chê, kror muôs tsâus lênhs. Taz sik, ntu no tsik zos ntu trâus cxơưx tiv zix thiêz tsik pov têx moz muôx yưv. Nênhs moz cux zuôr chơưv kho ntơưv tsêr tâu. Txix hnuz tiv 4 (xav txix thâuv piz uô cuz tror muk) zos ntu moz trâus cxơưx tiv zix. Nênhs moz zuôr tsik cuz siêz li 3 hnuz xuz thơưx, chôngz lênhx nênhs xar tiêk zuôr jông moz, taz sik no thiêx zos ntu zuôr muôx yưv têx phiv liv lox.

3. Nhoz uô cê đros lênhx nênhs moz suôz liêz, zuôr trâus cik moz

Moz suôz liêz tsik cik đhâu cêr uô pa, têx kâuz ndâus đhâu cxav lok sik cor tâu nênhs moz. Moz suôz liêz tsuôk cik đhâu zôngr tov tâu chor nênhs trâus moz đhâu co uô cik moz trâu chor nênhs txơưr đuô đhâu qơư zôngr tov tâu.

4. Hâuk yuôx Aspirin thiêz ibuprofen thâuv trâus moz suôz liêz

Thâuv pov muôx yưv têx kror moz xuz thơưx ciês cik txos suôz liêz li, moz iz chêr, moz tâuz hâu, cuz…, phênhv ntâu mak sơưr đơưk xar tiêk zos trâus moz khâuz thuôk viv li chiv chir nriêr yuôx lok nox, hâur co muôx oz zav yuôx zos aspirin thiêz ibuprofen. Oz zav yuôx no zuôr uô trâu qênhx shênhx nênhs moz trâus lok nyar phiv liv đuô, zuôr trâus moz lok nyar hâur luz plaz ntâu đuô, uô hiêv txos txox siê.

Viv li, tsik tsuv hâuk oz zav yuôx hêik co zos xav tiêk zuk trâus moz suôz liêz.

5. Zôngr uô cik moz tsuôk muôx ntơưv têx qơưk muôx ntâu pak đêx, qơư đêx tâur ntâu

Sơưr đơưk tsuôk xar tiêk têx qơư muôx kror đêx ntưk, cưk đêx, tsik hur vêv xênhz, đêx tâur ntâu zos chor zôngr qơư ntês kê, hloz lox. Taz sik tsik zos li, chor zôngr no zuôr muôx nhoz ntơưv têx qơư đêx hur tsês ntâu hnuz ciês hâur zuk luz tsêr li: têx qơư trâu đêx zus njêl, đêx muôx hâur têx trâu pax, đêx tso sâuv thax nênhz, thax đaz, đêx nas tâur tâu ntơưv têx têik hưx, têik ntiv tơưs nhoz iz ndis vax tsêr…Viv li, tsuv ndo njôngr hlôngr đêx tsik so, nzuôr cov hur si cxuô zav chuôz zênhx trâu đêx hâur tsêr, tsik chiê đêx tâur ntêr zuôr zos qơư trâu chor vêiv huôv tsar, hloz lox zos yênhx zôngr.

6. Tsuôs yuôx tuô zôngr iz jiês, zôngr zuôr nyêi tsik car za lok hâur tsêr

 Chôngz lênhx nênhs xar tiêk zuk tưz tsuôs yuô tuô zôngr hâur tsêr lơưv mak zôngr zuôr nyêi tsik car za lok hâur tsêr. Kror co zos xar zuôv cêr. Tsuôk đhâu muôx oz pêz six hơưv thâuv tsuôs yuôx tas, chor yuôx co zuôr zax tas, chor zôngr cux zuôr tror za lok hâur zuk tsêr, tov thiêz uô cik moz trâu lênhx nênhs.

Viv li, zos tsuôs yuôx tuô zôngr, tsuv tsuôs cov cxuô nro, tas nro têx qơư pêx xênhv nhoz thiêx zuôr tir tar tâu zôngr. Tsưr ziv jông tiv zix chiê phax tar moz suôz liêz zos tuô vêiv, tuô zôngr tsik so./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)