Lào Cai yax mông li chas đhâu cxơưz cxiz cxiv tsa trôngx đriv sôr

Hâur têx hnuz hlik hli 6, tas nro chor nênhs lês uô têx ntâuz ntơưr ntơưv trôngx đriv Kim Thành (Lào Cai) qir lok nhoz uô cê ntơưv iz qơư uô hâux lưv. Hâur qơư co muôx cxix cxuô têx chuôz zênhx phưx vưv uô nuv đros trâu 8 ngênhx muôx vax huôv li: Tuz lênhv pênhz phax, Hải quan, qênhz shuôs moz gênhk, zoz thôngz…. 24 qơư uô têx ntâuz mul lok đhâu trôngx đriv. Trơưk tix lâus Vũ Ngọc Nam, uô hâux lưv hâur Công ty zuôr muôs têx xiv huv đhâu luôs 2 chas têz qơưk Anh Nguyên, phênhz qơư uô hâux lưv li co tưz txo grêk tsơưs tâu iz cxiê têx phiv liv:“Muk lol mak tưz zôngx ziv đuô lơưv, hâur têx hnuz cuz sor jâuv no lok six lax. Pir li thâuv ntêx, muk lol uô têx ntâuz ntơưr tưz tsi yuô phiv liv. Viv thâuv tuôx uô ntâuz ntơưr đros iz qơư uô hâux lưv, zos yuôr kror no kror tov uô tsi tâu tiêr lok sik uô zuôv mak zuk muôx têx muk chuôs njiz, uô hâux lưv đros lưv qơư txơưr đuô uô ntêx, uô tas li tror lok uô nzir tov kaz cux tâu, tsi thôngx li thâuv ntêx”.

Lơưr zơưv Phạm Hùng, Tsar phongx seiz car trôngx đriv-Ban seiz car Thax tsav kinh tế tỉnh Lào Cai, muôz têx qơư, lênhx nênhs lês uô têx ntâuz ntơưr lok nhoz jê uô cê iz kro qơư, tsuôk zos iz hâur têx hâux lưv xuz thơưx hâur cxiv tsa trôngx đriv sôr. Têx yiêz thiêz txơưr ntơưv no zos uô hâux lưv uô cê, chor nênhs lês uô têx ntâuz ntơưr nhoz siz jê, txix ntơư zôngx ziv trâu tas nro doanh nghiệp thiêz hâu nov:“Thâuv ntêx luôs hâux lưv uô têx ntâuz ntơưr uz no muôx têx đhâu lok six ntâu qơư, phiv liv uô, buôk ti siz chuôs njiz sik thav lok têx hâux lưv. Taz sik, co nhiv kruôr zos doanh nghiệp thiêz qơư tsênhv buôk ti đơưk uô têx ntâuz ntơưr xưz. Taz zos tiêk trôngx đriv hlôngr yiêz uô hâux lưv li heik sâuv mak zuôr zôngx ziv đuô, viv đhâu têx cêr sik thav, uô hâux lưv zuôr muôx hur si chor qơư seiz car trôngx đriv, ban seiz car thax tsav kinh tế, cxuô cấp seiz car thênhv siêz đros pâuz tas nro, phiv liv kror tưs mak đơưk kror ntơư”.

          Trơưk li zơưv Hùng chiê uô tâu li heik sâuv, zov chênhr zos tsuv uô tiêr cxuô luôs hâux lưv txix sik pheiz kênh sôr laov, txuôk tâu đros Tổng cục Hải quan, Bộ tsưr ziv thiêz yưv pênhr uô, Bộ Công an cik txos chor nênhs tsar yêz, hax huv, doanh nghiệp. Txix co trôngx đriv sôr li qir uô hâux lưv. Nhiv no, tưz xa têx ntâuz ntơưr thix ziv trâu cxuô bộ ngênhx hur si lơưv. Muôx têx tso pov, uô li heik sâuv thâuv tsênhv uô tsi tâu tiêr cxuô luôs hâux lưv, zos heik lol Lào Cai têx sir jos chiê cxiv tsa iz trôngx đriv ntiêx têz côngz fênhx, uô tâu jông hâux lưv, sik thôngx siêz đros doanh nghiệp, phax tir thêir têx tsi jông. Zuôr muôs hax huv muk lol đhâu trôngx đriv zos Lào Cai li kinh tế zov chênhr, quyết tinhv luôs hâux lưv cxiv tsa Lào Cai chuôz tsar, yênhx tsênhv qơư uô tâu jông hâux lưv zuôr muôs têx xiv huv muk lol nhoz Việt Nam đros ASEAN thiêz thax tsav Tây Nam (Trung Quốc) li Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghị quyết tso tơưv hâur six cxiv thiêz hur si T.Ư têx ntâuz ntơưr li: Bộ Chính trị Nghị quyết 11 lok huôv tsar thax tsav trung du, tox siêz Bắc bộ hâur ntu zuôr txos.

Uô têx luôs hâux lưv zov chênhr nhoz trôngx đriv cux tâu hâu nov Lào Cai heik ntâu txos hâur têx jiês cơưv, vav chiê siêz zuôr txos tâu trâu qơư seiz car zos Ban car seiz thax tsav kinh tế tỉnh. Tsênhv tsênhz, hâur ntu đhâu, Lào Cai tưz tso thiêz tsi so hlôngr qơư uô hâux lưv trâu lênhx thơưx, phưv Ban, cui tinhv lơưr li hâux lưv uô, tsưr ziv tsưr tsix…. Chor nhiêx yưx trâu krêz đar qơư tso yêz, đrêk yêz, zuôr cxuô zav chuôz zênhx uz no ntơưv trôngx đriv cux tưz tas nhos 100 ntâu tyv đeiv. Ntơưv jiês cơưv tsi so lok huôv tsar kinh tế xã hội hli 6/2023, zơưv Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch Ủy ban tỉnh Lào Cai heik, tsuv seiz têx yêz lox thâux hax huv tuôx xưk li iz kruô, tsi chiê muôx yưv têx sâu nzir lơưr nhiêx ntơưv trôngx đriv:“Zos zuôr trâul txos, pêz zuôr muôx têx nhiêx txơưr đuô, zos trâul txos nhiêx pêz zuôr muôz thiêz muôx chei phênhz tsênhz mênhx chor nhiêx txiêx co, taz sik doanh nghiệp lơưr zuôr tâu gra kror nhiêx no, muôx ntâuz ntơưr cir hur si. Tsuv zok nriêr faz tsưr ziv tưs chiê seiz car uô li chas cov huv đros. Chor nênhs uô hâux lưv nhoz co lênhx tưs cux puôr lênhx muôx liv hur si”./.

                                                                          An Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Gia Lai: Pêx xênhv sir jos uô bluô nux, têx jêx jok ziv hnuz ziv hlôngr yiêz

Khov sir jos yưv pênhr, uô truôx jông luôs hâux lưv cxiv tsa qơư tu zus, pak đêx zus shuôz njêk, hâur iz shông zơưv Vũ Trung Bộ, nhoz xar Ia Ake, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai tsik so muôx tâu phênhv sâu truôx tuk yênhx puô triệu đêiv. Zơưv Bộ puz pâuz, txix chor shông 1990, zơưv chuôz zis txar txix huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình lok nhoz ntơưv huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai, tsuôk tâu cungz 5 sào ar, luz nênhx lok six txov nhêv. Shông 2000, zơưv muôz ar xav gri kir txêik 10 triệu đêiv hâur Zênhx hangx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok huyện Phú Thiện chiê zuôr nhux đas, chos blêx thiêz zuôr muôs kôngz nuv. Txix chor pênhr nhiêx xuz thơưx, khov sir jos khưr uô nox, txos nhiv no zơưv Bôv tưz muôx vax tsêr truôx jông, tsưr ziv uô nox vax pak guôx đros muôx 200 tsoz txir chuôz thox, 150 tuk kêiz ntês kê thiêz 2 luz pak njêl tsênhv zus 5 vạn tuk suôz têik chiêx njuôz. Zơưv Bộ puz pâuz:“Zênhx hangx paz tưz tsik zos trâu cur xưz, mak trâu tas nro sơưr đơưk nhoz ntơưv no hur si. Chuôz zis chor pênhr nhiêx mak tsuôk muôx oz pêz châuv triệu đêiv xưz, taz sik txêik zênhx hangx mak tâu muôx 200 triệu đêiv, 500 triệu đêiv mak txâuk trâu chuôz zis uô nox, tsik tsuv muk uô jos lơưv”.

Luz nênhx cux hlôngr yiêz jông đuô khov txêik pênhr lok uô kôngz nuv, zơưv Vũ Xuân Huy, zus shông 1962, nhoz jok Breng,  xar Ia Pết, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai cux muôx tâu vax tsêr lox jông, luz nênhx tsâu sor. Zơưv Huy puz pâuz, txix chor shông 2000, thâuv zơưv tsênhv zos công nhân cao su, pov tâu chor ar têz ntơưv huyện Đak Đoa lok six jông, zôngx ziv huôv tsar tsoz chos công nghiệp. Viv li, zơưv Huy tưz txêik Zênhx hangx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok huyện Đak Đoa 5 triệu đêiv chiê chos cà phê. Trơưk zơưv Huy, kror liv sâu tâu txix cà phê tsik so truôx tuk tâu muôx 50 triệu đêiv iz héc ta iz shông. Đhâu iz shông, zơưv ho zuôr nzir chor mêir lêix têz, mêir luôv têx nôngz cà phê, uô yar tiêx jiêz lox đar. Zơưv Vũ Xuân Huy shir phaz puz pâuz:“Sir jos hâur ntâu shông, cur zôngv pênhr nhiêx hâur zênhx hangx, pov uô tâu nox jông. Cur chuôz zis phênhv sâu tâu nhiv no zos 1,2 tiv txos 1,4 tiv đêiv, xav tas cxuô kror mak sâu tâu liv txix 350 txos 400 triệu đêiv”.

Đros muôx cxiv luôs phòng giao dịch ntơưv tas nro 17 huyện, thị xar, thành phố sâuv tas nro tỉnh, ntâu shông đhâu, chor chi nhánh Zênhx hangx Agribank ntơưv tỉnh Gia Lai tsik so đros đrêiv nganhx kôngz nuv ntơưv thax tsav qơư. Nhiv no, tas nro chor nhiêx muôz kir txêik uô kôngz nuv, jêx jok ntơưv chor chi nhánh zos 20.000 tiv đêiv ntâu. Pênhr nhiêx no paz trâu chor nênhs nhoz ntơưv thax tsav qơư uô lơưr chor tsaz yênhx hlôngr yiêz nganhx kôngz nuv cov truôx đrênhk đuô. Zơưv Trần Quang Tuấn, Phưv Giám đốc Agribank Đông Gia Lai puz pâuz:“Ntu đhâu, Zênhx hangx kôngz nuv Gia Lai tưz uô lơưr Zênhx hangx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok li tsưr ziv muôz kir txêik hâur hâux lưv kôngz nuv, jêx jok. Tiv zix zos têx thax tsav nhoz đêz, tox siêz, tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, paz muôr pênhr nhiêx trâu huôv tsar uô nox, muôx têx pênhr nhiêx tâu kir txêik đhâu tôv hôiv, paz trâu kir txêik sir zôngv, txêik 500 triệu đêiv trâu chor chuôz zis nhoz têx qơư uô kôngz nuv jêx jok”.

Nganhx kôngz nuv hlôngr yiêz tưz paz muôx pênhr jos hênhr uô hlôngr yiêz jông đuô kinh têr, xar hôiv nhoz têx jêx jok, paz trâu thax tsav qơư muôx nzir cxuô kror chiê huôv tsar uô phongz yaox cxiv tsa jêx jok yiêz. Kaz shông 2022, tas nro tỉnh muôx 91/182 xar uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz thiêz 2 huyện, 1 thành phố uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz. Zơưv Đinh Văn Chinh, Chủ tịch Ủy ban thị trấn Phú Thiện (huyện Phú Thiện) puz pâuz:“Đros muôx zênhx hangx paz thiêz tas nro cxiv luôs Chinhr triv, pêx xênhv li sir jos, mak txos nhiv no thị trấn ziv hnuz ziv huôv tsar, hlôngr yiêz jông đuô, pêx xênhv luz nênhx cux hlôngr yiêz đuô, chor chuôz zis pluôs grêk 4,2%. Pêz njênhs tiêk zuôr cxiv tsa tâu thị trấn ziv hnuz ziv jông thiêz huôv tsar đuô”.

Ntu đhâu, chor tsaz yênhx muôz nhiêx kir txêik uô kôngz nuv, jêx jok tâu kriz uô cxix cxuô, pênhr nhiêx kir txêik tâu sêi, zôngx ziv, tưz paz trâu pêx xênhv hâur thax tsav tỉnh Gia Lai luz nênhx ziv hnuz ziv huôv tsar truôx jông, jêx jok ziv hnuz ziv hlôngr yiêz jông jav./.

                                                                       TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv