Tsôngv box Hmôngz Nà Hẩu li tsưr ziv por vêv jôngr

Qơư por vêv jôngr chiv xênhz Nà Hẩu đar muôx 16 cxênhz héc ta, nhoz sâuv thax tsav 4 xar: Nà Hẩu, Đại Sơn, Mỏ Vàng thiêz Phong Dụ Thượng, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Ntơưv no muôx ntâu jôngr ntông, đrox tsuôs chiv xênhz muôx nhoz thax tsav tox trôngz siêz faz Bắc Việt Nam đros ntâu zav tsiêx, jôngr ntông muôx tsiv gri li chò nâu, dổi, trám, ntông ntôngx, ntông chiêz… qơư por vêv no cux zos qơư nhoz trâu xar muôx 72 zav tsiêx kuk, 240 zav nôngs… hâur co muôx ntâu zav zos têx zav tsuv tâu por vêv jông nhoz hâur bê ntơưr Việt Nam thiêz ntiêx têz li sơn dương, đêil, chuôv đuz, chuôv txêix đơưz, huôz ciz tâuz hâu lox…

Nhoz hâur luz đraz qơư por vêv jôngr ntông no, đros muôx 4.500 héc ta jôngr, xar Nà Hẩu muôx 460 ntâu ziv chuôz zis tsôngv box Hmôngz uô nênhx nhoz. Chiê por vêv jông chor har jôngr, txix thâuv ntêx lok pox nhuôs tưz tso tơưv têx chêi, tsưr ziv chiê por vêv jôngr thiêz côngv thôngx tsov cưv txos. Iz hâur têx co zos uô phongx cxux txi côngv jôngr. Nhiv no tưz tâu huôv tsar yênhx Ntênhk hôiv Tsiêz jôngr Nà Hẩu thâuv hâur shôngk shông yiêz yênhx shông đros muôx ntâu kror huôx tôngv jông li: Muôz cxuô zav chiê txi côngv đaz jôngr, thor muôx ntux yar ntux nas huv đros, shông ntông, tsoz chos hloz lox jông, sâuv tâu kôngz lôngk ntâu… Zơưv Xà Xênhv Shôngx, iz lênhx nênhs nhoz jok Bản Tát, xar Nà Hẩu puz pâuz:“Lơưr tsôngv box Hmôngz li phongx cxưx mak txix thâuv ntêx tưz muôx phongx cxưx txi côngv jôngr. Yênhx shông txir nênhz zuôr uô têx phongx chiê tuôr chiê têx thax tsav jôngr, por vêv têx đêx. Zos lênhx tưs cxoz txưv uô cxâuv, ruôr hiêv jôngr, txiê têx ntông lox mak zuôr muôx moz gênhs…”

Txix têx phongx cxưx, tsưr ziv por vêv jôngr; sêiz jôngr zos côngv thôngx li luz tsêr cxuô, viv li, jêx jok tưs nhoz Nà Hẩu cux muôx iz thax tsav jôngr txưr. Thax tsav jôngr no nhoz trâu kror qơư jông tiv zix hâur jok, muôx ntâu zav ntông lox thiêz tsiv gri… Đros têx cui tênhv tsik tâu ruôr hiêv txos jôngr txưr, viv li jôngr tsik so tâu por vêv jông thiêz chor thax tsav jôngr co tưz zos yênhx chor jôngr tsuv tâu por vêv jông. Tix lâus Chua Xênhv Shôngx, iz lênhx hluôk nênhs nhoz xar Nà Hẩu puz pâuz:“Đhâu ntênhk txi côngv jôngr, pêz tâu pos zơưs, niêv txir kruôz krie tsuv tsoz phưz, por vêv jôngr cov jông thiêz tsik ntor luôx, ruôr hiêv jôngr chiê phax, tar đêx ngaz cuôr, ar poz… Txix co jôngr zos yênhx thax tsav jôngr chiv xênhz hâur xar nhiv no thiêz ntu tov ntêx”.

Lok saz nganhx muôx vax huôv zos Hạt Kiểm lâm Văn Yên, Ban sêiz car thax tsav qơư por vêv têx chiv xênhz, đrox tsuôs Nà Hẩu, tưz sir jos sik côngv đró chinhr quyền xar kriz uô choz zok sêiz car, por vêv muôx 3.700 ntâu héc ta jôngr trâu côngv thôngx jêx jok sâuv thax tsav chiê pox nhuôs tâu sơưv liv txix pâux nzir dịch vụ tênhv qơư jôngr. Xar cux yênhx liv chor tôv, đôiv por vêv thiêz phax tar cuz tox cuz jôngr. Đros co zos chuôz cxaz yax kriê, zoz zux pêx xênhv; tsưr tsix trâu pox nhuôs cir jênhv por vêv, phax cuz, tuô cuz jôngr; xưv lik truôx jông chor nênhs uô cxâuv… zoưv Vũ Minh Phúc – Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Văn Yên, tỉnh Yên Bái puz pâuz:“Pêz xav jênhv côngv thôngx qơư nhoz, pêx xênhv cxaz chuôz sêiz car, por vêv jôngr chênhr zos kror paz trâu lưx lươngv kiểm lâm pov, xưv lik ndar six hơưv têx kror uô cxâuv. Viv li hâur têx shông đhâu thiêz ntu zuôr txos pêz tror sik thav đros côngv thôngx qơư pêx xênhv nhoz, mnôngs têx ziv chênhv txix ntơưv thax tsav qơư, đhâu co cxiv tsa têx tsaz yênhx, tsưr ziv huv đros, chiê uô chak cov por vêv tâu jông thax tsav jôngr nhiv no muôx, tir tar cov tâu truôx jông tiv zix chor nênhs uô cxâuv”.

Pêx xênhv ntơưv thax tsav qơư li moz siêz, sir jos por vêv jôngr; đros nganhx muôx vax huôv li sir jos, chor thax tsav jôngr nhoz hâur thax tsav por vêv têx chiv xênhz, đrox tsuôs Nà Hẩu tsik so njuôz xiêz lơưr yênhx shông, hnuz nhôngs. Txix co, pox nhuôs tror tâu por vêv, luz nênhx tâu hlôngr yiêz, đuô thiêz tsênhv paz trâu Nà Hẩu yênhx kror qơư jông jav chiê tsôngv kruô nhoz đêz jê tuôx ndis shuôk, uô si./.

                                                                        Thừa Xuân-Lik Thox cxêik nhênhv

Phuôx huiz qênhx uô tsưr, huiz tôngv tsôngv box, têx lênhx nhênhz chơưv khoa học li siêz xar tơưv, siêz sir jos uô tiêr dự thaov Chei ar têz (kho đuô)

   Ủy ban TWMTTQ VN nhiv kruôr đros Liên hiệp têx Hội khoa học thiêz kỹ thuật Việt Nam, Bộ tài nguyên thiêz tênhx qơư tsưr tsix Phêv ziv sâu zuôr ziv chênhv têx tsưr tsix, lênhx nênhs khoa học lok dự thảo Chei ar têz (kho đuô).

          Phuôx plov ntơưv Phêv ziv, Chủ tịch Liên hiệp têx Hội khoa học thiêz kỹ thuật VN Phan Xuân Dũng xar tiêk, hâux lưv sâu zuôr ziv chênhv jiês no zos Đảng, têz qơưk li iz chủ trương lox chiê phuôx huiz têx cxênhx nênhs tsôngv box , têx chuyên gia, têx lênhx nênhs khoa học li qênhx uô tsưr, siêz xar tơưv, thôngx cxix tso pov siêz xar thiêz paz muôx tsôngv box li thôngx ziv lok hâur hâux lưv uô tiêr dự thảo Chei ar têz (kho đuô); muôz siêz yênhx lênhx nênhs, chiz coa,z tsưr tsix li jênhv pâuz, txơưx jênhv hâur cxix luôk MTTQ Việt Nam thiêz tas nro tsôngv box đros hâux lưv kho đuô Chei ar têz.

          Lơưr zơưv Phan Xuân Dũng, Phêv ziv chêx chôngk lok 12 njiêz luv li:

          - Choz ar, puz ntiêr ar, tso chei hlôngr tsưr ziv sir zôngv ar;

          - Lok nênhs sir zôngv ar, chuôz zis sir zôngv ar;

          - Tsov lơưr vax huôv, ntâuz ntơưr hlôngr yiêz njuôs xav, tsưr ziv sir zôngv ar;

          - Chính sách ar têz đros tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs;

          - Têx hâux lưv sâu ar chiê huôv tsar KTXH;

          - Cui tênhv lok pâux nzir, paz txưv, hlôngr qơư nhoz yiêz thâuv têz qơưk sâu ar têz;

          - Hâux lưv sir zôngv ar chiê uô têx dự án yưv pênhr thôngz đhâu hâux lưv sik seiz lax vax huôv sir zôgnv ar;

          - Hâux lưv tso chei puz ar, puz ntiêr ar thêv nhiêx txiêx hâur yênhx shông;

          - Tsưr ziv xav tênhv grê ar, bảng grê ar tsênhz mênhx;

          - Vax huôv car chêx sik txênhz ar têz;

          - Chế độ sir zôngv ar thax tsav công nghiệp, têx qơư công nghiệp;

          - Chính sách ar têz đros tsêr nhoz xã hôiv, tsêr nhoz trâu công nhân lox tôngv thiêz têx njiêz luv txơưr mak têx lênhx nênhs khoa học, têx chuyên gia tsov cưv./.

                                                                        Tòng Anh-Txâur Vax cxeik nhênhv