Điện Biên sir jos txo grêk yêiz pluôs

           Nậm Pồ zos iz hâur têx tỉnh pluôs tiv zix nhoz tỉnh Điện Biên, tâu phêiz thiêz yênhx lix shông 2023 lơưr tâu choz zok 5 xar nhoz huyện Mường Chà thiêz 10 xar nhoz huyện Mường Nhé (Điện Biên). Thâuv nhiv kruôr phêiz, yênhx lix, Nậm Pồ muôx txos 80% dân sôr zos ziv chuôz zis pluôs.

         Taz sik, đhâu 10 shông, chor chuôz zis pluôs ntơưv no tưz tâu txo grêk tsơưs sêi, txos shông 2023 tsuôk yuôr muôx 44% ntâu. Thiêz têx ntơưr thor tơưv đhâu chuôz zis pluôs nhoz Nậm Pồ cux muôx ntâu. Zơưv Hạng Nhè Ly, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Nậm Pồ,  tỉnh Điện Biên puz pâuz: “Iz cxiê ziv chuôz zis hâur ntu đhâu nhiv kruôr muôx ntơưr thor tơưv đhâu chuôz zis pluôs, pêz xav tiêk no zos iz kror paz hlôngr yiêz pêx xênhv siêz xar lok six huv đros, thiêz lơưr cur mak no zos iz kror lok six jông”.

          Sir jos yax kriê chiê paz gra siêz pêx xênhv li jênhv pâuz hâur côngz xưv txo grêk yêiz pluôs; sir zôngv truôx jông Trung ương, thax tsav qơư têx phênhv paz trâu côngz xưv txo grêk yêiz pluôs. Co zos têx tsưr ziv tâu Nậm Pồ kriz uô chiê uô tâu li hêik sâur.

          Xav hâur 6-7 shông xuz thơưx nhiv kruôr yênhx lix, đrâuv têx tsênhv chêi paz, huyện tsênhv huiz tôngv thiêz uô uô cê chor tsaz yênhx txơưr chiê yưv pênhr trâu huôv tsar kinh têr, txo grêk yêiz pluôs, đros tas nro chor nhiêx xar muôx 800 tiv đêiv. Shông 2013, txix têz qơưk chor tsaz yênhx têx pênhr nhiêx, huyện tưz tsêx trung trâu chor dưv anr paz huôv tsar uô nox, li tu zus tsiêx cxu, kêiz ol, zus nênhl sha mê nhuôv, chos txir mo mix, cuêv fix, mắc ca, kok zax zưv, txir lưk kâuz hmaz… Đhâu co, paz trâu pêx xênhv muôx nzir tsưr ziv uô nox chiê hla đhâu yêiz pluôs truôx đrênhk. Zơưv Khoàng Văn Né nhoz jok Nà Ín 2, xar Chà Nưa, huyện Nậm Pồ, iz hâur chor ziv chuôz zis tưz sâu ntơưr thor tơưv đhâu chuôz zis pluôs puz pâuz: “Cur cux tâu têz qơưk paz nhux đas, xi măng, suôz jêz chiê uô tsêr guôx. Li chêk cux sâu ntơưr thor tơưv đhâu chuôz zis pluôs, thor tơưv tâu đhâu chuôz zis pluôs mak zuk luz nênhx cux muôx đuô. Chos jâuz, tu zus tsiêx cxu cux muôx txâuk trâu chuôz zis nox thiêz sir zôngv lơưv”.

            Phuôx huiz kror liv muôx đrak liêx Mường Thanh lox đar tiv zix Tây Bắc, huyện Điện Biên tưz thiêz tsênhv tsês têx pênhr jos, tsênhv chêi paz trâu huôv tsar thax tsav chos chor blêx tsơưr lươngv siêz sâuv đrak liêx no. Nhiv no thax tsav chos blêx muôx 4.000 ntâu héc ta, sâu tâu muôx 6 puô 50 cir iz héc ta, xav luz đraz iz shông đrak liêx Mường Thanh uô tâu xar muôx 50.000 tấn blêx. Xar muôx 95% thax tsav zos chor chox nôngz blêx tsơưr lươngv siêz, đrâuv paz muôx tâu blex cxur trâu ntơưv qơư, iz shông Điện Biên muôs yênhx châuv cxênhz tấn cxur tsơưr lươngv siêz trâu têx ciêz đrôngs.

               Tix lâus Lò Đức Hạnh, nhoz đôiv 15, xar Thanh Xương, huyện Điện Biên puz pâuz: “Thâuv ntêx no chuôz zis chos lơưr tsưr ziv cxôngx nzor mak muôx têx blêx tsik jông lok six ntâu, caz tho nox cux ntâu viv li chor blêx sâu tsik tâu trơưk li siêz xar, chor nênhs uô lax luôv cux tsik xar zuôr. Đhâu thâuv tâu têz qơưk paz uô tsưr ziv chos iz zav blêx, muôz têx mêir lêix liêx lok paz uô mak tsơưr lươngv chor blêx tưz jông đuô lơưv”.

            Xav jênhv muôx qơư nhoz lơưv thiêx zuôr uô tâu nox, têx shông jê lok no, tỉnh Điện Biên tưz huiz tôngv cxuô pênhr jos sir jos uô, kho đuô chor tsêr đaz tuôs lav nhoz trâu chor ziv chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs, paz trâu chor ziv chuôz zis sir jos chiê hla đhâu yêiz pluôs truôx đrênhk.

              Tiv zix, hli 5 shông 2023, ndar txos chiv nhênhv 70 shông ntâuk zênhx tros châuz ntơưv Điện Biên Phủ, tsaz yênhx cxiv kho đuô têx tsêr đaz tuôs trâu 5.000 ziv chuôz zis pluôs, chuôz zis tâu têz qơưk paz nhoz Điện Biên tâu kriz uô lơưr Đề anr zos Ủy ban Trung ương Mặt trận Têz qơưk Việt Nam sêiz shuôk, sik côngv đros Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên cxiv uô tưz paz trâu chor ziv chuôz zis pluôs nhoz thax tsav qơư truôx siêz huôv tsar uô nox.

           Zơưv Lò Văn Mừng, Trưởng Ban Dân vận, uô Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Têz qơưk tỉnh Điện Biên puz pâuz, txix têx pênhr jos zos chor bôv, nganhx trung ương, chor tsưr tsix, tiz nênhs siêz jông hâur têz qơưk paz, đhâu 9 luz hli xav txix thâuv piz tso tơưv kriz uô, tas nro 5.000 luz tsêr tưz tâu uô tiêr, tâu choz zok trâu pêx xênhv nhoz, uô tiêr sêi đuô tsưr ziv tso tơưv 3 luz hli. Đhâu tâu paz uô tsêr nhoz txix đề anr, tưz muôx 1.130 ntâu ziv chuôz zis nhoz Điện Biên tơưv đhâu yêiz pluôs thiêz nhiv no tsênhv sir jos cov tơưv tâu đhâu yêiz pluôs truôx đrênhk: “Thủ tướng Chinhr phuv ntâuk gri lok six siêz tỉnh Điện Biên li tsưr ziv uô hâur huiz tôngv pênhr jos trâu cxiv kho đuô têx tsêr đaz tuôs trâu chor chuôz zis pluôs. Txix co, Trung ương Mặt trận Têz qơưk Việt Nam zuôr sik côngv đros têx cơ quan cik txos tror hêik trâu Đảng, Têz qơưk muôz tỉnh Điện Biên li tsưr ziv uô chiê tso tơưv zos yênhx cxiv vênhv tôngv chiê paz cxiv kho đuô têx tsêr đaz tuôs lav nhoz trâu chor chuôz zis pluôs tas nro têz qơưk, đros tỉnh Điện Biên li tsưr ziv uô zos cê huiz tôngv têx pênhr jos têz qơưk, pênhr jos xar hôiv thiêz chênhr pêx xênhv nhoz ciês ntơưv qơư đros paz uô, chiê uô tâu cxiv kho đuô têx tsêr đaz tuôs lav nhoz sâuv thax tsav tỉnh Điện Biên, Tây Bắc thiêz tas nro têz qơưk”.

              Txix qơư trâus ruôr hiêv ntâu tiv ntâuk tros châuz, đhâu 70 shông ntâu zênhx tros châuz, Điện Biên nhiv no tưz huôv tsar ntâu, pêx xênhv luz nênhs tâu hlôngr yiêz ntâu, thâuv chor chuôz zis pluôs tsuôk yuôr 26%. Điện Biên sir jos txos shông 2025, muôx 2 huyện tơưv đhâu yêiz pluôs; chor chuôz zis pluôs tas nro tỉnh grêk txos yuôr 18% ntâu; txos shông 2030zos yênhx tỉnh muôx kinh têr huôv tsar hênhr hâur thax tsav thiêz tox siêz faz Bắc./.

VOVTB-Lik Thox cxêik nhênhv

Iz cxiê tsưr ziv phax tar moz poz têk tơư, kror ndâux trâu nhuôs zâu

               Vêv xênhz hur si trâu mê nhuôv

             Niêv thiêz txir tsuv vêv xênhz mê nhuôv iz chêr hur si. Chiê mê nhuôv cor cav muôz xaz phôngx nzuôr têk uô ntêx thâuv zuôr nox mor thiêz đhâu tơưv trôngx tas, đhâu hnôngk cxav, yuôz njưs.... Iz chas ntơư, niêv thiêz txir, chor nênhs tsoz phưz mê nhuôv uô ntêx thâuv zuôr muôz nhuôs hlôngr tril yo, muôz nhuôs nox mor cux tsuv muôz xaz phôngx nzuôr têk hur si.

             Taz por vêv xênhz nox hâuk:

          Niêv thiêz txir tsuv xeir têx zav nox hur, pâuz tsênhz qơư tsiv uô, muôz nhuôs nox siêr hâuk bâu, tsi chiê têx nhuôs nox, buôr têk, tsi môngr mor trâu nhuôs nox thiêz khơưk tsês, por hưv jông têx zav nox.

            Vêv xênhz, nzuôr hur têx tưx têik, chuôz zênhx nhuôs zâu uô si:

          Nhuôs zâu têx tưx têik, chuôz zênhx uô si, lar heik zos têx zav chuôz zênhx chor nhuôs zâu zôngv uô cê tsuv tâu vêv xênhz, nzuôr tsi so đhâu iz jiês têx nhuôs zâu cor thiêz muôz uô si hâur niêx hnuz. Tsuv muôz têx chuôz zênhx co nzuôr xaz phôngx lok sik cuô đêx yuôx, đhâu ntơư muôz đêx hur lok nzuôr đuô thiêz so hur si cov kruôr.

Nhạc cắt

            Tsi chiê mê nhuôv nhoz đros lênhx nênhs moz:

            Kuôk cêv, tsi chiê mê nhuôs nhoz đros lênhx nênhs moz zos lok six zov chênhr, viv moz poz têk tơư kror ndâux zos zav moz zôngx ziv siz cik tâu trâu chôngz lênhx ntâu tus. Iz chas ntơư, chor uô niêv uô txir cux tsuv tsơưs chiê mê nhuôs muôz têk tsâuk kror muôs, lix kror njưs, cor kror ndâux. Tiv zix tsi chiê mê nhuôs muôz têk cor njêx muôs thâuv tsi tâu nzuôr têk.

            Vêv xênhz, qêz suô vax tsêr, qơư nhoz cov hur si:

            Têx caz moz poz têk tơư kror ndâux muôx têx huôv xênhz nhoz tâuk ntêr hâur tênhx qơư. Chênhr viv li, chor uô niêv uô txir tsuv qêz suô, so tsêr thiêz muôz cuô đêx yuôx tsuôs tsi so têx  qơư nox nhoz, muk lol, ntus kror trôngx uz no tsi so. Lar heik, niêv thiêz txir tsuv vêv xênhz hur si têx qơư, ntus kror trôngx, têx trôngx tos jâuv nox mor....chiê phax tir thêir moz poz têk tơư kror ndâux.

             Tsuv muk seiz njuôk shuôs thâuv tâu xav tiêk trâul muôx moz:

            Niêv thiêz txir tsuv seiz shuôs njôngr mê nhuôs li đas jos. Thâuv pov mê nhuôs muôx têx moz li: Uô cuz uô no, gênhk, pư jôngx jiêz....jông xưk li moz poz têk tơư kror ndâux, niêv txir tsi tâu zuôr yuôx lok trâu nhuôs nox, plênhr hâur tsêr, tsuv zênhx max chox muk chuôs cưk yuôx chiê tâu seiz njuôk shuôs thiêz kho moz huv đros./.

KT-Riê Lâux cxeik, nhênhv