Kơnâi 2 khế hriâm klê têa, nôkố, o H’Trần KɃuôr, ối a ƀuôn Triết, cheăm Ea Kuêh, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak hiăng chiâng klê têa ƀă kô rơkê hbrâ vâ rơnáu xêh mâu tơdroăng drêng ôh tá mơhúa lơ tro klêh a têa. H’Trần KɃuôr  tối, kơnôm ai po lâm hnê klê têa tê kơtê ôh tá êa nâp liăn hriâm mê ai hnê tung hngêi trung mê a o  ƀă vâi pú hâk vâ hriâm, hriâm rêm hâi ki pơkâ thế troh lăm hriâm klê a peăng kơxêi hâi pái ƀă hâi pơtăm rêm măng tĭng.

“Lâm hriâm ro ‘nâng. A púi vâ tơdroăng kố châ tơbleăng hên tâ vâ hnê  mâu vâi pú xơpá ki ê xuân châ hriâm klê têa môi tiah a há’’.

Lâm hriâm klê têa tê kơtê xua Hngêi trung râ má môi Lý Tự Trọng tơrŭm ƀă thái Nguyễn Đình Ngư tơbleăng. Ƀă 30 ngế hok tro kơtiê xơpá ing lâm 2 troh lâm 5 veăng hriâm. Hlối hriâm klê têa, mâu vâi o hlối châ hriâm tơdroăng ki vâ pro tơniăn ăm tơná a têa; hriâm tơdroăng pêi pro tơdrêng, drêng trâm xía vâ  tro klâk têa.

Djâ dêi kuăn lăm hriâm klê têa, pôa Y Lem Ƀyă, ối a ƀuôn Wing, cheăm Ea Kuêh, tơring Čư̆ Mgar, ăm ‘nâi: Tung cheăm ai hên long, têa kroăng mê rơpŏng hngêi tô tuăn xua mâu kuăn ‘nĕng kô troh lăm hêi, malối cho tung pơla pơtê hriâm. Ƀă tơdroăng veăng kum dêi hngêi trung ƀă thái cô, mâu kuăn ‘nĕng hiăng ai hâi xah hêi ro ƀă hbrâ mâu tơdroăng ki pơxúa.          

“A hriâm klê têa a kố. Mơnê thái cô, hngêi trung hiăng hnê ăm á muăn hriâm klê. Hiăng ‘nâi klê têa, thâu lăm troh a chiâk deăng vâi hlo ai long têa tâng lơ tro klêh a kô chiâng vâ hbrâ rơnáu ăm tơná, chiâng klê têa’’. 

A pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột ƀă mâu kơpong achê, tung rơnó pơtê hriâm kố ai hên lâm hriâm ƀă ƀai pơtâp hnê ‘na rak tơniăn a têa châ tơkŭm po. Jâ Nguyễn Thị Thúy Hiền, kăn phŏ pơkuâ ngăn Túa lĕm tro - Droh rơtăm vâi hdrêng kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi: tâi tâng mâu vâi o ki veăng hriâm a mâu tíu hnê hriâm tung pơla pơtê hriâm xuân châ veăng hriâm klê têa ƀă mơnúa xah hêi tung têa.

“Ngin hiăng xing xoăng mâu tơdroăng ăm mâu vâi o  hmâ ƀă mơnúa mâu tơdroăng xah hêi tung têa. Thế tơleăng mơnhên mâu tơdroăng ki apoăng cho mâu vâi o pôi tá xâu têa xếo ƀă kơ’nâi mê kô tơkŭm ăm mâu vâi o xah a têa ƀă pơ’lêh klê têa tiah mê ngin kô pêi đi đo  tung rơnó pơtê hriâm’’.

A mâu pơlê cheăm kơpong hngế hơngo tung kong pơlê, mâu tơdroăng “Hriâm klê têa tê kơtê ôh tá êa nâp liăn”, “Long klê têa ki lăm ukố umê’’ châ tơkŭm po đi đo, ai hên ngế vâ hriâm, rơtế ƀă mâu tíu pêi cheăng, khu ai tuăn hơ-ui.

Ngoh Võ Tiến Tuấn Niê, Kăn phŏ hnê ngăn Hô̆i đong Đô̆i kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, sap hdrối vâ pơtê hriâm, khu pơkuâ ngăn đoân, hô̆i vâi pú kong pơlê hiăng ai hlá mơ-éa hnê mơhno mâu tơdroăng tung rêh ối xah hêi a rơnó pơtê hriâm troh mâu đoân cheăm, tơring  ƀă Hô̆i đong đô̆i dêi mâu tơring, pơlê kong krâm, pơlê kong kơdrâm. Tung mê, tơmâng pêi mâu tơdroăng hbrâ mơdât xía vâ rong râ, klâk têa a mâu vâi hdrêng. Khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm xuân tơkŭm po hnê klê plĕng ăm mâu khu xo pêi tơdroăng pơkuâ ngăn vâi hdrêng a râ cheăm;  tăng liăn veăng kum vâ mơjiâng pro mâu long klê têa ukố umê, pơtối po mâu lâm hnê klê têa tê kơtê a mâu pơlê, cheăm, tơring.

Xuân tiô ngoh Tuấn, ƀơrô hbrâ mơdât xía vâ rong râ, klâk têa hiăng châ ‘mot tung kơmăi chêh pơkâ pêi mâu tơdroăng cheăng a rơnó pơtê hriâm a cheăm tơring, châ rêm râ kăn bô̆ Đoân Droh rơtăm tơmâng, chêh inâi mơhnhôk tăng ing apoăng tơbleăng.

“Sap hâi a poăng, drêng pơtroh hlá mơ-éa hnê mơhno tơbleăng pêi mê ngin hiăng hnê mơhno ăm tâi tâng mâu tơring, pơlê krâm, Khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm kô tơkŭm po ki iâ môi lâm hnê klê têa tê kơtê tung rơnó pơtê hriâm kố. Riân ƀă tơkŭm tâi tâng rĕng tâi rơnó pơtê hriâm mê lâp tung kong pơlê, krê a mâu tơring, pơlê krâm, khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm kô châ tơkŭm po dâng 20 to lâm hriâm klê têa tê kơtê ƀă veăng ai lối 1.000 ngế vâi hdrêng’’.

Kong pơlê Dak Lak nôkố ai lối 500 rơpâu ngế vâi hdrêng, châ vâ chê 27% kơxô̆ kuăn pơlê tung lâp kong pơlê. Sap apoăng hơnăm 2024 troh nôkố, a kong pơlê hiăng ai 25 ngế vâi hdrêng hiăng hlâ xua klâk têa, tung mê ai hên ngế hlâ klâk têa pú hên. Xua mê, tơdroăng thế rĕng hnê klê têa ăm vâi hdrêng kal châ tơmâng hên tâ, vâ vâi o châ hriâm ƀă hlê hbrâ rơnáu xêh ăm tơná vâ tơniăn drêng klê têa, lơ klêh a têa, chiâng vâ kring vế tơná ƀă mâu ngế rơtâ tá drêng ôh tá mơhúa ‘ló tro klêh a têa. Ing mê, veăng pro kơdroh hên tơdroăng klâk têa, vâ mâu vâi o ai mâu hâi rơnó pơtê hriâm ki pơxúa ƀă tơniăn.