Môi kơxo má kong lĕm bâ eăng, ƀuôn Kon Wang, cheăm Tân Tiến, ối tung tơring Krông Pač hdrối nah, dêi kong pơlê Dak Lak, tơdroăng rêh ối tơniăn lĕm ối tung ngôi on kơlung kơlăng ki kơneăng ing on tơniâm ki tiâm ƀă kŏng dêi mâu vâi krâ akố. Hiăng luâ 80 hơnăm, pôa A Lih, A Hluh xuân ối kơhnâ khât dêi hnoăng cheăng ki tiâm tơniâm a khâng on, idrâp chuât dêi tơmô chuât ƀă plá on ki dế koh ƀlô ƀllông, on khâng rơhiâng.
Maluâ hơnăm hiăng hên, la mâ dêi pôa A Lih xuâ ối hleăng lĕm, kéa kơpeăng kŏng hbo, râng krá kâk môi tiah mâu chăng, mâu ‘nêk ki kơtô, ki pôa hiăng tiâm to lâi chât hơnăm hdrối mê hía nah. Vâi krâ-nhŏng o tung pơlê hmâ tối: “La lâi hiăng tâng idrâp tơmôu tiâm poah poah dêi pôa A Lih prế pôa A Hluh chuât mê ‘nâi hlối hiăng vâ chê ai chăng, xơkê, ai ‘nêk ki krá kâk hbrâ vâ ăm rơnó pêi chiâk deăng la ngiâ!”. Laga, vâ rak vế tơniăn ăm on koh kân bâ eăng tung chal nôkó ôh tá xê hlâu. Pôa A Lih ai tối:
“Hdrối nah, ối châ tăng meăm, rơƀu a têa kroăng, têa krông,. Nôkố, ôh pa ai xếo. Vâ tiâm mê athế lăm tăng rôe meăm pa kong, a kơchơ, la yă kơnâ. Mâu chăng, drê, ‘nêk, vok ai roh ‘nâ tiâm athế ton bê châ môi pơla măng tĭng nếo kêi, pơla mê, pin ôh tá toh chôu vâ lo lăm pêi chiâk pêi deăng. Laga hiăng hmâ dêi tơdroăng cheăng kố, ti lâi chiâng lôi!”
Rêm hâi, vâi krâ-nhŏng o tung pơlê hmâ lăm troh a tơniâm mê vâ tiâm ƀă nhip rơxế ô tô ki ton, tơrêm kơtâ meăm ki pâ xo ki vâi, lơ pơhlêh ƀă alâi, báu, chu, í ƀă mâu tơmeăm ki ê. Ôh ta eâ kal liăn, vâi troh a tơniâm chơ to ai mâu chăng ki hĕn, mâu ‘nêk ki krá. Jâ La Ghi, mơngế Rơteăng ối a ƀuôn Kon Wang, phoih rơ-rêk tối tiah kố:
“Rơpŏng á xuân hiăng chói hmâ lăm pơhlêh ƀă í, tơmeăm vâ xo chăng, drê, ‘nêk, vok. Mâu tơmeăm ki pôa A Lih tiâm mơjiâng mê ga krá ƀă kâk ó. Tâng lơ tro huâ, tro hvo mê ngin hmâ djâ chiân vâ ‘mâi tiâm, kơlĭng ăm ki i heăn lĕm. Á pói rơhêng vâ pôa pơtối ai ivá mo dâi lĕm, ki kal má môi athế hnê tơdjâ ăm kuăn cháu ngin, vâ pơtối chiâng tiâm tơniâm, mơjiâng tơmeăm pêi chiâk pêi deăng...”.
A buôn Kon Wang, cheăng tiâm tơniâm ôh tá xê to tơdroăng vâ tê tăng phái kơchâi kâ ối hâi kố hâi ê, mê ối cho mơhúa xiâm dêi pơlê pơla. Idrâp tơmôu ki tiâm mê ôh tá xê to tiâm meăm, mê ối cho veăng rơnêu i hiâm mơno, mơjiâng pro ăm tơmeăm ki vâ pêi chiâk pêi deăng i krá, i kâk păng ‘nâng. Tíu ki mê ôh tá xê to tíu ki hnê tơdroăng cheăng, mê ối cho tíu ki đi đo rak vế mơhúa dêi hnoăng cheăng tiâm tơniâm, tíu ki kơnía dêi túa lĕm tro châ mơhno tối ing tơrêm xoh mơdêk dêi ivá têk mâu tơmôu tiâm meăm, tơrêm troăng ki kơlĭng, uâ, pôe ki tro khâp, lĕm, ing mê, mơjiâng pro khôi túa, vêa vong ƀă hiâm mơno hâk tơngăm dêi mơngế Rơteăng. Pôa A Lih ai tối tiah kố nếo:
“A pơlê ngin kố, nôkố bu ối ai iâ tê mơngế ki chiâng tiâm tơniâm, môi tiah pôa Mêp, pôa A Hluh, Rpi Pôa Hlak a thôn năm. Vâi krâ-nhŏng o kal păng ‘nâng mâu chăng, drê, ‘nêk, vok, hơnối chối báu ƀă hên mâu tơmeăm ki ê. Mâu tơmeăm ki tê a kơchơ ga hên, lĕm mơnâ, la xúa ôh tá krá ton. Chăng, hlong, drê, ‘nêk ki á tiâm kố ga tro ƀă kŏng pin râng vâ pêi, heăn ƀă krá. Mê cho ki xiâm, ki tơ’ló dê cheăng tiâm tơniâm!”.
Nâ La Ghon, mơngế Rơteăng a buôn Ea Mao, môi ngế ki hmâ dêi tơniâm kố, tối ăm ngin ‘nâi:
“Mâu chăng, ‘nêk ki tiâm kố ga tơtro ƀă kŏng pin râng, heăn ƀă krá. Mâu chăng, drê, vok, ‘nêk rôe a kơchơ, pin xúa to lâi hâi ah ga huâ, tơ’lêi tơpliât, hvo. Á loi tơngah mâu tơmeăm ki xua tơná vâi krâ pin tiâm pro dêi kố”.
Cheăng tiâm tơniâm cho tơdroăng ki kơnía hiăng to lâi rơxông hdrối mê hía nah dêi mơngế Rơteăng. Maluâ tơdroăng rêh ối chal nếo nôkố, hên hĕng tơmeăm, môi tiah drê, chăng, hlong, ‘nêk, vok châ tiâm mơjiâng, mơngế Rơteăng a ƀuôn Kon Wang, cheăm Tân Tiến (cho cheăm Ea Yiêng, tơring Krông Pač hdrối nah) dêi kong pơlê Dak Lak xuân u ối rak vế dêi tơniâm ki tiâm ƀă kŏng. Xua mê ga cho mâu tơmeăm ki xiâm dêi tơdroăng pêi chiâk pêi deăng. Rêm hdroh pơkâp loăng, ‘mâi on cho rêm xoh pơtroh hyôh ki hơtô ăm khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo.
Drêng idrâp tơmôu xuân ối chuât tĭng tĭng, pơlê pơla Kon Wang, drêng ki eăng dêi plá on ối koh bâ đi đo a tơniâm, a tíu ki mê, loi tơngah tiah kố, túa cheăng tiô khôi hmâ vâi krâ dêi mơngế Rơteăng xiân pơtối châ erêh đi đo, bâ eăng ƀă krá kâk, môi tiah cho ki xiâm dêi on tung plâi nuih dêi mâu ngế hơnăm hiăng krâ, mâu ngế ki pêi tơdroăng cheăng, preăng ai mơngế ‘nâi, la xuân hâk tơngăm păng ‘nâng, xua ga dế pơtối rak vế on eăng bâ lĕm ăm dêi hdroâng kuăn ngo tơná.
Viết bình luận