VOV4.Xơ Đăng - Pakĭng mâu ƀai rơngê ting ting kơdĕn kăch măng, hâk mơnê tơdroăng rêh ối, pêi chiâk pêi deăng, tung rơngê ting ting Bơhnéa xuân ối  ai mâu ƀai pơto pơtih ‘na ki lĕm ro dêi pơlê pơla, cheăm bêng. Ki malối, ƀă mâu ƀai rơngê ting ting tiô tơdrá chal vâi krâ nah, la xuân hiăng châ pơtâ nâl ki nếo, ai tŏn chêng koăng, rêi têng nêng, tŏn chêng không, mâu ngế ki rơngê tơ’lêi pơto pơtih “mâu um méa ki hơniâp ro, ai hên um ki pin hmâ trâm hlo, mê cho ngo ngối, kroăng têa, reăng plâi, hlá nhâ, loăng pơlái”. Ing mê, hiăng chiâng um méa  ki lĕm ro păng ‘nâng ‘na pơlê pơla, cheăm bêng tung rơngê ting ting Bơhnéa.

Môi hdroh hriâm rơngê ting ting xua pôa A Hưng, hdroâng Bơhnéa ối a pơlê Kon Rơbang, cheăm Vinh Quang, pơlê kong kơdrâm Kon Tum, kong pơlê Kon Tum tơkŭm po ai chât ngế ki veăng hriâm. Cho “ngế ki xiâm” mê pôa A Hưng rế tŏn chêng không, rế tơbâ mâu nâl rơngê ting ting, tôu rơrêk vâ tâi tâng khu rơtế pơtâp adrêng, tơtro.

Pakĭng mâu ƀai rơngê ting ting ki ai nâl pơto pơtih roh vâi krâ nah ‘na kơdĕn kăch măng (ôh tá ai tŏn chêng không), mê pôa A Hưng ối chêh bro, pơtâ nâl nếo ai hên mâu ƀai ki kơdĕn pơlê pơla, cheăm bêng hơ’lêh nếo. Ki rơhêng vâ tối, pôa ối chêh bro mâu ƀai ki pơto pơtih ‘na tơdroăng rêh ối chal ton vâi krâ nah dêi pơlê pơla a kĭng tea kroăng Đăk Bla ki hên tơdroăng hơ’muăn tối roh vâi krâ nah.

Pôa A Hưng dế hriâm hơdruê tiô tơdrá hdroâng Bơhnéa

Tối ‘na tơdroăng rơngê ting ting mê athế ‘no chêng koăng, hơkâ, chêng  không. Hdrối nah akố hmâ xúa prôa, organ vâi rêi. Á hlo mâu vâi krâ ki hơdruê, rơngê, ting ting a pơlê Kon Rơbang, cheăm Vinh Quang, pơlê kong kơdrâm Kon Tum, kong pơlê Kon Tum ôh tá ai ƀai ki lâi kơdĕn khĕn ‘na têa kroăng, chiâk deăng. Mê á hiăng xo tơdrá roh vâi krâ nah vâ kơdĕn têa kroăng Đăk Bla ki lĕm ro ki hdrối nah, vâi krâ-nhŏng o akố tối cho Têa Kroăng Pơlâ, cho vâ mơhno tối ‘na khôi túa, vêa vong ki hmâ pêi chiâk pêi deăng, vâ ing mê, ăm khu rơxông nếo ‘nâi nôu pâ, jâ nôa pin roh nah pêi chiâk deăng péa pâ kĭng têa kroăng.

Mâu vâi droh rơtăm rế prôk rế rơngê ting ting drêng lo lăm pêi chiâk, péa pâ troăng ki lăm a chiâk deăng hên to mâu reăng dế tơpo a rơnó tô rơngiâp, mâu hdrê loăng ki kah kân xâp rơngiâp drô troăng prôk, mâu chêm ko kơneăng a péa pâ têa kroăng ki lĕm ro, hiu chôa ‘lâng vâ hơ’muăn tối mâu hâi ki chối báu, pêt alâi, po văng nhâ tá troh a rơnó xuâ báu, pôu djiân báu vêh troh a hnôu hneăm ƀă hnối tơkŭm po tơtrĭng, kâ báu nếo ƀă hên mâu tơdroăng ki ê, la nôkố mâu tơdroăng mê ôh pá u hlo xếo, xua tơdroăng rêh hiăng hơ’lêh hên. Á rơngê môi iâ tối ‘na ‘’Tơdroăng khíu pâ mâu hâi po văng nhâ: Khíu pâ mâu hâi pin lo lăm po văng nhâ chiâk deăng a kĭng têa kroăng ki lĕm ro, ƀă mâu tơdroăng chôu vế mê đi đo ối tung hiâm mơno á....

Tung rơpŏng nâ Y Rin, hdroâng Bơhnéa ối a pơlê Kon Rơbang, cheăm  Vinh Quang, pơlê kong kơdrâm Kon Tum ai 4 ngế pơrá hâk git kơ rơngê ting ting ƀă rêi têng nêng, tŏn chêng không. Nâ Y Rin tối ăm ‘nâi, rêm hdroh nâ lăm mơđah pơrá ai mâi nâ xuân rơtế lo lăm vâ tŏn chêng, tôu hơkâ. Péa ngế kuăn nâ pơrá cho mâu ngế ki rơkê hơdruê xuâng dêi hngêi trung. Tơdroăng ki mơjo pâ hơdruê, rơngê, ting ting dêi nâ Y Ron hiăng hmâ ƀă tơdroăng mơjo pâ tơnêi têa, kơdĕn khĕn tơdroăng rêh ối chal nếo.

Kuăn pơlê a pơlê kong kơdrâm Kon Tum hơdruê tơdrá hdroâng kuăn ngo

A mâu hâi leh Têt ngin hmâ tơkŭm hơdruê, rơngê, ting ting. Ngin veăng hơdruê ƀă hnê dêi pó pơtâp hên ‘nâng. Mâu nâl ki kơdĕn khĕn pơlê pơla, tơnêi têa, tơdroăng rêh ối hơ’lêh nếo hâi kố. Mâu ƀai ki lâi pin rơbot mê pin veăng hơdruê, tâng ôh tá rơbot mê lôi vâi ki ê hơdruê. Á hâk vâ hơdruê: “Athế hơniâp ro mâu vâi droh rơtăm’’: Hmâng á rơngê tiah kố hôu: ‘’Athế hơniâp ro ‘lah, athế hơniâp ro ‘lah mâu vâi droh rơtăm, hâi kố ƀă kơxo ah pin kơdo mơ-eăm mơjiâng tơdroăng rêh ối nếo, athế hơniâp ro tung rêm tuăn mơno ‘lah.

Mâu nâl ki lĕm ro, tơdrá hơniâp tung mâu ƀai rơngê ting ting Bơhnéa ki bro nâl nếo xua pôa A Hưng chêh bro hiăng thăm pro rế rơhêng nguân vâ hơdruê, malối ƀă mâu chal nếo nôkố. Ngoh A Hải, hdroâng Bơhnéa a pơlê Kon Rơbang, cheăm Vinh Quang, pơlê kong kơdrâm Kon Tum cho ngế rơtăm ki kơhnâ khât, hâk rak vế, pêi pro mâu tơdroăng cheăng dêi a pơlê cheăm tơná. Ngoh tối ăm ‘nâi, tung tơdroăng xah hêi dêi Đoân Droh rơtăm, pakĭng mâu tơdroăng ki hơdruê tối ‘na kăch măng, ƀai hơduê dêi khu rơxông nếo ối ai mâu ƀai kơdĕn ‘na pơlê, hâk mơnê ‘na tơdroang pro tơhmâ dêi pó. Tơdroăng ki ‘ló ro akố, ngoh A Hải ối cho môi ngế ki hmâ tơpui MC péa nâl ăm mâu ngế Bơhnéa ƀă mơngế Xuăn.

Tơdroăng rơngê ting ting, kơhnhon xuăng hiăng hmâ ai sap ing chal vâi krâ roh ton nah, malối ing nôu pâ, jâ nôa tá troh a rơxông kuăn cháu hâi kố, đi đo châ rak vế ƀă pơtối mơdêk. Á veăng rơngê ting ting, hơdruê, kơhnhon xuâng hiăng ai sap ing ton nah, xua mê, rêm hdroh pơlê ai tơkŭm po leh, xah ôm hêi á xuân châ rah xo vâ veăng. Ƀă ôh tá xê iâ, á xuân hiăng veăng lăm mơđah hơdruê xuâng tung kong pơlê, ƀă mâu kong pơlê ki ê.

 Maluâ tơdroăng rêh ối hiăng hơ’lêh tiô tơdroăng rêh nếo dêi pơlê pơla, tơnêi têa, tí xê to tiah mê pin piu hiât lôi khôi túa vâi krâ, bu ‘nâi tiô to tơdroăng chal nếo. Vâi krâ-nhŏng o pơlê pin đi đo rak vế, pêi pro ƀă thăm mơnhông khôi túa, vêa vong ki lĕm tro dêi nôu pâ, jâ pôa pin hiăng ‘măn ăm, môi tiah tŏn chêng, tôu koăng, rơngê ting ting, kơhnhon xuâng ƀă hên mâu tơdroăng ki ê.

 Ki păng ‘nâng, á ối mơhúa drêng châ mâu vâi rơxông nếo nôkố hiăng rah xo á pro MC tung hâi ki pơkoăng ŏng mế, malối ƀă mâu ŏng mế dêi hdroâng Bơhená, lơ mâu ŏng mế mơngế Xuăn. Á pơtih tiah kố: ‘’Kơmăng kố mâu vâi droh rơtăm rơngê ting ting pro tơhmâ dêi pó a kĭng têa kroăng ôh tá tâ kơmăng ton/Kơxo ah prế trâm dêi pó, pơto pơtih, tơno tơnêng dêi pó mâu tơdroăng ki pói vâ châ ối ƀă dêi pó plâ rơxông.

Pôa A Hưng pơtâp hơdruê ăm mâu kuăn pơlê a pơlê kong kơdrâm Kon Tum

Kuăn pơlê a pơlê kong kơdrâm Kon Tum rơngê ting ting

Quốc Học – Amazưt/VOV Tây Nguyên/Tơplôu: Nhat Lisa