Tiô khôi hmâ, tĭng koh mơnê khu xeăng dêi mơngế Bơhnéa châ tokŭm po tiô 2 tơdroăng, lơ vâ mơhno tối ‘na tơdroăng pêi pro dêi pơlê pơla ai tá tơdroăng veăng pêi pro dêi tâi tâng pơlê lơ a tơrêm rơpŏng hngêi. Pôa Đinh Ply, ối a tơring Kƀang, kong pơlê Gia lai tối ăm ‘nâi, mơngế Bơhnéa hmâ ai tơdroăng rơkâu xối kơ khu xeăng vâ tŏng kum, kring vế ăm tơná drêng vâi pơxiâm pêi pro môi tơdroăng ki lâi mê ‘lo.

Drêng tơdroăng cheăng hiăng châ pêi kêi, ôh tá ai tơdroăng xâu xía klâi ăm mơngế tung rơpŏng hngêi, mê hdroâng Bơhnéa hmâ po rơkâu xối dêi tung rơpŏng hngêi. Tơdroăng rơkâu xối kố vâi hmâ pro iâ êt tê, cho ai rơkong rơkâu xối tơmeăm hdroăng rơkâu xôi cho iâ drôu ƀă plâi, ai mâm í, hơ’nêh mâm chu rế lĕm, la ôh tá eâ đi đo athế ai.

Pôa Đinh Ply tối ăm ‘nâi:

“Xuân môi tiah tơdroăng ki pêi cheăng ki klâi mê ‘lo, môi tiah prôk sap ing hngêi troh a môi tíu ki lâi mê ‘lo. Vâi ki mê prôk troh tíu ki vâ troh, prếo troh a tíu ki vâ vêh, la lâi pêi klêi tơdroăng cheăng, mê vâi vêh a hngêi rơkâu xối kơ khu xeăng a kơpong ki mê hiăng tŏng kum ăm ngế ki mê trâm tơdroăng mơhúa, tơdroăng cheăng tơniăn kêi đeăng lĕm”.

Tơdroăng ki pêi pro râ pơlê, mê tơdroăng rơkâu xối dêi mơngế Bơhnéa kô hmâ pro kân tâ ai tâi tâng rêm ngế, rêm rơpŏng veăng pêi pro. Vâ hbrâ ăm hâi ki tĭng mê, hdrối mê dâng 1 khế, rêm ngế tung pơlê hôp, tơpui tơno dêi pó, xing xoăng tơdroăng cheăng ăm dêi pó.

Mâu tơdroăng ki hngăm hngo môi tiah kơpuih văng, ‘mâi rơnêu kuât, mâu tơdroăng ki hbrâ mâu tơmeăm môi tiah í, chu pơrá châ khu vâi kơnốu ki pêi viâ. Vâi kơdrâi kô pêi viâ mâu tơdroăng ki hiâ tâ iâ, môi tiah hbrâ mâu tơmeăm kâ, kế ki vâ pleăng ăm khu xeăng.

‘Na hâi ki châ tơkŭm po mê, krâ pơlê kô tơno tơnêng ƀă mâu rơpŏng ƀă mâu ngế ki châ kuăn pơlê loi tơngah vâ pơkâ hâi ki rơkâu xối. Pôa Đinh Plu tối ăm ‘nâi:

“Vâ rơkâu xối koh mơnê, pin athế tơkŭm vâi krâ-nhŏng o, athế môi tuăn, ăm vâi krâ-nhŏng o ‘nâi nhên vâ môi tuăn rah xo hâi ki vâ tơkŭm po rơkâu xối, koh mơnê mê. Pin athế ‘nâi rah xo hâi khế ki tơtro ki toh chôu, pơtê pơto, pin athế rah xo hâi ki mê vâ mơdĭng. Laga, pin athế tơno tơnêng i nhên mâu hnoăng cheăng vâ mâu rơpŏng hngêi hdrối vâ vâi ‘nâi nhên hâi ki mê kô ối a hngêi, tơkŭm dêi pó rêm ngế pêi mâu tơdroăng cheăng”.

Mâu hơnăm hiăng krâ tung pơlê rơkâu xối xeăng báu. Um: Đất Việt

Tung pơla po roh hôp mê, tơmeăm hdroăng vâ rơkâu xối xeăng, kô ai hên vâi krâ-nhŏng o kal vâ ‘nâi plĕng. Tiô tơdroăng ki hmâ tơkŭm po rêm hơnăm ki vâ iâ hlái kô ai môi to í, chu lơ pu pái. Laga, tâng hdrối mê kuăn pơlê hiăng po rơkâu mo lĕm châ mê kơtăn ing mê iâ khế mê kô pleăng ăm hâi ki rơkâu xối mê cho kơpôu.

Tơdrêng amê, tâi tâng mâu tơmeăm hdroăng kô châ veăng tơlo tiô kơ rêm rơpŏng hngêi dah ai xêh. Kố cho mâu tơmeăm ki vâi krâ nhŏng o ki ai păn dêi a kơdrum hngêi. Drêng khu krâ pơlê, mâu rơpŏng hiăng vâ môi tuăn pơkâ rah xo hâi ki vâ rơkâu xối mê, klêi mê, vâi krâ kô xing xoăng hnoăng cheăng pêi, hbrâ rơnáu mâu drôu xiâm, mâm í, mâm chu ƀă hên mâu tơmeăm ki ê vâ tơkôm troh a hâi ki rơkâu xối mê ah vâi kô tơkŭm po a kuât, ai tŭm vâi krâ-nhŏng o rơtế troh amê.

Tĭng rơkâu xối, koh mơnê xeăng dêi mơngế Bơhnéa hmâ tokŭm po a khế 12 rêm hơnăm, drêng rêm tơdroăng cheăng a chiâk deăng hiăng châ pêi klêi, báu alâi xuân hiăng châ ‘măn tung hnôu tung hneăm. A rêm kơxo hâi po mơdĭng mê, krâ pơlê teăng mâ tâi vâi krâ-nhŏng o tung pơlê rơkâu xối, krếo thế mâu xeăng veăng chu vâ hmâng rơkong pơlê pâ.

Teăng mâ pơlê, krâ pơlê tâng ối a tơdế kuât pá ngiâ mâu tơmeăm hdroăng, pơxiâm rơkâu xối, krếo thế khu xeăng i chu vâ hmâng kuăn pơlê rơkâu pâ. Tiô pôa Đinh Tinh, ối a tơring Kƀang, kong pơlê Gia Lai tối, tĭng rơkâu xối xeăng ăm tơdroăng ki koh mơnê mâu khu xeăng mê xua xeăng kring vế, rak ngăn kuăn pơlê tung plâ hơnăm hiăng luâ, rak vế ăm kuăn pơlê ôh tá tro châi tamo, tro pơreăng, vâ rêm tơdroăng cheăng tơniăn lĕm troh ƀă kuăn pơlê, ôh pá ai tơdroăng rong râ hlâ hía tung pơlê pơla:

“Pin rơkâu xeăng cho pâ ‘na tơdroăng ôh tá ai mơngế tung pơlê, rơpŏng hngêi tro châi tamo. Ngế ki lâi tro châi tamo rơkâu xối xeăng pơrá rĕng mo dâi lĕm. Lơ ai mâu tơdroăng ki kal tung rơpŏng hngêi, tung pơlê vâi pơrá rơkâu xối xeăng”.

Tĭng koh mơnê xeăng dêi mơngế Bơhnéa hmâ tơkŭm po a peăng kơxo, tơdroăng ki rơkâu xối mê ton dâng 1 chôu, ai rơkâu xối tŭm têk mâu tơdroăng, cho tơpui tơno tối ăm khu xeăng tơmâng, pâ khu xeăng veăng kum ăm kuăn pơlê tơniăn lĕm, hơniâp ro, phâi tơtô ăm tâi tâng kuăn pơlê. Klêi kơ’nâi rơkaua xối mê cho idrâp chêng, idrâp koăng.

Xua tiô tơdroăng loi tĭng dêi mơngế Bơhnéa, bu ai kâng ƀă idrâp chêng, koăng mê nếo chiâng krếo thế khu xeăng vâ chu troh a tíu tơkŭm dêi kuăn pơlê. Mê cho roh ki vâ kuăn mơngế châ tơpui tơno ƀă khu xeăng, pơtroh mâu tơdroăng ki rơhêng pói vâ, châ tơngah.