Mơjiâng ƀă mơnhông kơdrum chiâk deăng kong sầu riêng krá ton
Thứ sáu, 06:00, 06/09/2024 Hương Lý/Tơplôu:Gương/VOV Tây Nguyên Hương Lý/Tơplôu:Gương/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Leh tơbleăng plâi Sầu riêng Krông Pač, kong pơlê Dak Lak rôh má 2 hơnăm 2024 hiăng ƀlêi chiâng tơniăn lĕm, ‘măn chôu mâu tơdroăng ki hơniâp ro ó khât tung hiâm mơno kuăn pơlê ƀă tơmối. Tung rôh po hâi leh mê hiăng “Hôp tơpui chêh bro ƀă mơnhông kơdrum deăng plâi sầu riêng krá ton”. Rôh hôp kố tơ’mot lối 600 ngế kăn lo ing mâu khu xiâm, kơvâ cheăng Tơnêi têa, mâu ngế ki teăng mâ kong têa ê, mâu khu ki pơkuâ ngăn, khu ki rơkê, khu ki hriăn cheăng ‘na khoa hok, mâu khu mơdró kâ roê tê plâi sầu riêng tung tơnêi têa ƀă tê ngi kong têa ê.

Kong pơlê Dak Lak nôkố ai dâng 33.000 ha sầu riêng, tung mê, tơring Krông Pač châ ngăn cho xiâm pêt sầu riêng dêi kong pơlê kố.  Cho kong pơlê rế pêt hêt plâi sầu riêng rĕng má môi tung lâp tơnêi têa, la kơvâ sầu riêng dêi Dak Lak dế trâm hên pơloăng mơnúa, mê cho kơpong pê lo liăn hâi tơkŭm, ki hên pêt tơvât ƀă kơphế; tơdroăng pêt ối iâ; kơpong pêt châ ăm mah kơpong ối iâ; xúa kơ‘măi pêi pro ƀă rak ngăn klêi krí hâi hên, ki tơƀrê dêi plâi hâi tơdâng tơ’mô; tơrŭm cheăng ‘na pơkâ yă tê rôe ối pro pơhôi hâi tơmâng khât, tơdroăng mơjiâng tơmeăm khoăng pêi pêt rak ngăn ôh tá pêi lĕm tơdâng tơ’mô...

Mâu kăn tối, vâ tah ki xơpá mê kal ai veăng tơmâng dêi tâi tâng rêm pâ, ing kuăn pơlê ki pêi, tơnêi têa, khu cheăng khoa hok ƀă khu mơdró. Tiô Yăo sư, Tiê̆n sih Trần Văn Hâu, ki tơƀrê dêi plâi sầu riêng châ ngăn cho xiâm ki kal má môi, xua mê, thế tơmâng pê klêi ‘na kih thuât pêt rak ngăn ăm tơrêm kơpong.

“Ngin thế mơjiâng tro tiô kih thuât tung pêt rak ngăn a tơrêm tíu, hlối tá ivá pêi cheăng, tơdroăng ki kuăn pơlê hlê tung pêi pêt rak ngăn mê nếo chiâng pêi lo plâi sầu riêng ki dâi lĕm. Ki dâi lĕm dêi sầu riêng thế cho ki kal. Xua mê, mâu ngế veăng pêi tung tơdroăng ki pơxúa ing kuăn pơlê troh tơnêi têa, khu mơdró tâi tâng mê thế hlê plĕng tung mơjiâng inâi sầu rêng dêi kong pơlê tơná ƀă sầu riêng dêi Việt Nam tiah mê nếo châ mơnhông krá tơniăn’’.

Tiô jâ Nguyễn Thị Thành Thực, ngế rơkê ‘na chiâk deăng dêi Việt Nam hâi châ pơkâ ki nhên ‘na tơdroăng hnê thế mơjiâng mah kơpong pêt, tơdroăng kố dế pro pá, tơvâ tơvân  ối kơnôm, thăm nếo ối ôh tá ƀlêi tung tơdroăng hôp tơpui tơno tơrŭm cheăng ƀă mâu khu tơrŭm pêi vâ tê ăm kong têa ê.

“Ngin púi vâ ƀă pâ thế péa Khu xiâm ngăn chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê, mâu tíu pêi cheăng ai mâu troăng hnê mơhno ‘na mah kơpong pêt dêi Việt Nam. Drêng pin ‘nâi ƀă ‘nâi nhên ‘na khoa hok dêi mah kơpong pêt tiah mê pin nếo tơbleăng tung lâp plâi tơnêi ƀă pơkâ thế lâp plâi tơnêi mơnhên. Pin thế pro xiâm dêi, ôh tá xê chiu pơklât pro pá lơ ƀối môi tiah vâi chêh xo xêh ki kong têa ê tĕm a dêi tơná’’.

Ing tơdroăng ki hlo ai khât tung pêt plâi sầu riêng a kong pơlê, pôa Trần Văn Thắng, teăng mâ Khu pêi cheăng tơrŭm tê mơdró pêi chiâk deăng drêh ngiât, tơring Krông Pač, kong pơlê Dak Lak púi vâ tơnêi têa ai troăng hơlâ mơnhông kơvâ pêt sầu riêng ton hơnăm tơdrêng ƀă mâu troăng hơlâ tah teăm tơdrêng: 

“Ôh tá ai liăn, ôh tá rơkê khât ‘na kih thuât, mơngế pêi cheăng ƀă hía hé xua mê ngin púi vâ mâu kơ koan, khu râ pơkuâ cheăng kô veăng kơjo kum. Tâng kơjo kum ‘na liăn ki mê tro ‘nâng lơ kơjo kum hnê kih khoa hok kih thuât, hnê túa pêi pêt rak ngăn ti lâi ki tro má môi hlối tơniăn kơxô̆ liăn ‘no pêi iâ la ki lĕm ki pơxúa hlối tơniăn ton ta ah mê nếo ai tiô púi vâ tiô kơchơ mơdró dêi mâu kong têa ki vâ rôe ‘’.

Leh tơbleăng plâi sầu riêng Krông Pač, kong pơlê Dak Lak rôh má 2 tung hơnăm 2024 hiăng klêi tơniăn lĕm, mơhno ăm mâ hlo mâu tơdroăng ki lĕm ro tung hiâm mơno kuăn pơlê ƀă tơmối. Leh mơdĭng tơ’mot lối 350 khu tơbleăng tê mâu tơmeăm dêi mâu khu mơdró, khu pêi cheăng tơrŭm, mâu tíu mơjiâng pêt, pêi pro - tê mơdró mâu tơmeăm plâi sầu, tơmeăm ICOP ƀă tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, tơneăm kơjo kum pêi chiâk deăng ƀă hên tơmeăm ki ê tung kong pơlê kố ƀă kong pơlê ki ê, veăng mơhno, tơbleăng hên tơmeăm mâu plâi ki dâi lĕm dêi kong pơlê pê lo. 

A leh mơdĭng, rôh ki apoăng mâu plâi sầu riêng ki ngeăm lĕm má môi dêi Krông Pač châ tơkŭm tơbleăng tê tăng yă kơnâ, khu tơkŭm po hiăng tơbleăng tê tăng yă klêi 3 pŭm plâi sầu riêng  ki pơxá “Apía sầu riêng’’, ƀă kơxô̆ liăn tê lối 2,8 rơtal liăn. Tâi tâng kơxô̆ liăn ki châ xo ing tơbleăng tê tăng yă kô xúa vâ pêi tơdroăng tơniăn tung rêh ối, hnê ăm mâu ngế ki hriâm, kơjo kum kuăn pơlê pêt sầu riêng hlê kih thuât pêt rak ngăn vâ mơnhông tơƀrê lĕm plâi, ai tiô pơkâ vâ tê ăm kong têa ê.

Leh tơbleăng plâi sầu riêng Krông Pač, kong pơlê Dak Lak rôh má 2 hiăng ai tiô tơdroăng pơkâ. Tơmối kong têa ê, mâu kăn teăng mâ kong têa ê, mâu khu mơdró tung tơnêi têa ƀă kong têa ê ki tơmâng rơhêng vâ ‘nâi hlê ‘na plâi sầu riêng ƀă malối cho kuăn pơlê tung kong pơlê kố ƀă kong pơlê ki ê troh vâ ‘nâi pro ti lâi vâ mơjiâng kơvâ pêt plâi sầu riêng tơniăn ton.

 

Hương Lý/Tơplôu:Gương/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC