Mơdêk pêi tơƀrê tung ăm khu pêi cheăng tơrŭm kơnôm xúa khoa hok kŏng ngê̆
Thứ sáu, 06:00, 01/11/2024 Nam Trang/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên Nam Trang/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Tung pơla hdrối kố nah, hên mâu khu pêi cheăng tơrŭm a kong pơlê Kon Tum hiăng khên ‘no liăn cheăng, xúa ki rơkê kih thuât nếo, kŏng ngê̆ thông tin, pêi chiâk deăng xúa kơmăi ki dâi lĕm tung cheăng kâ, pro tơniăn, tê tơmeăm. Tung mê, tơmâng khât troh xúa kŏng ngê̆ chiâng toh xêh tơmeăm pêt, xoh pơkeăng ƀă tơƀai tiê ƀă kơmăi ing hơngế, tơdroăng păn mơnăn xuân păn trô khoa hok, chêh mâu tơdroăng ‘mot tung kơmăi rak ngăn ƀă điê̆n tưh; xúa kŏng ngê̆ thong tin tung rak ngăn, pơkuâ hnê tơbleăng tê mâu tơmeăm pêi lo ƀă điê̆n tưh. Ing mê, veăng ‘no hnoăng mơnhông tơƀrê tung pêi chiâk pê lo kế tơmeăm vâ tê dêi khu pêi cheăng tơerŭm.

Nếo klêi ngăn hyôh ki tô hngíu tung veăng pêt kơxêt đông trùng hạ thảo, ngoh Đoàn Quốc Anh Khôi, Ngế pơkuâ khu pêi cheăng tơrŭm Đông trùng hạ thảo Kon Tum ăm ‘nâi, vâ kơxêt Đông trùng hạ thảo  xông rơdêi lĕm, tơdroăng ‘na hyôh tô hngíu tung hngêi ki pêt xuân môi tiah klŏng têa tôh ăm lo môi tiah inôa cho tơdroăng kal. Xua mê, ngoh hiăng tăng rôe mâu tơmeăm xúa ƀă kŏng ngê̆ tung pêi pêt rak ngăn, pêi cheăng tiô túa nếo vâ tơmeăm pê lo châ tơƀrê. Nốkố Khu pêi cheăng tơrŭm Đông trùng hạ thảo têng xĭng lĕm, Đông trùng hạ thảo tâm drôu, vâ Đông trùng hạ thảo châ têng khăng, tơpoăng gá vâ pro lĕm kéa Đông trùng hạ thảo, ki xốm dêi trùng thảo, ki bông dêi trùng thảo... Mâu tơmeăm pê lo dêi khu pêi cheăng tơrŭm dế châ hên tơmối vâ rôe ƀă châ tơbleăng tê a hên mâu tíu tê pơkeăng, OCOP a tung kong pơlê ƀă mâu kong pơlê kơpong Tơdế tơnêi têa, Tây Nguyên ƀă a pơlê kong kân Hồ Chí Minh.

Tơdrêng amê, Khu pêi cheăng tơrŭm xuân tơmâng khât troh tơdroăng xúa kŏng ngê̆ thong tin tung mơjiâng, tơbleăng um méa, tăng tíu tê tơmeăm ƀă tơdroăng tơbleăng dêi tơmeăm a mâu tíu tê mơdró tung điê̆n tưh. Kơnôm ing mê, hiăng hên ngế tơmối tung tơnêi têa vâ rôe, kơxô̆ liăn châ xo ing tê mơdró mê luâ 2 troh 3 hdroh tâng pơchông ƀă hdrối nah. Ngoh Đoàn Quốc Anh Khôi ăm ‘nâi:

“Hlo kuăn pơlê pơhlêh troăng ki rôe tơmeăm mê khu pêi cheăng tơrŭm hiăng tơbleăng livestream ƀă tê tâi tâng mâu tơmeăm tung điê̆n tưh nôkố ki ai a Việt Nam xuân pro kơxô̆ liăn châ xo ăm khu pêi cheăng tơrŭm tâk hlối châ xo tơkâ sap ing 15  troh 20% ăm mâu ngế ki pêi cheăng mê rêm khế’’.

Tơdroăng hơ’muăn tối ‘na xúa “Pơ’lêh kơxô̆” ôh tá xê hơngế ƀă  mâu ngế tung Khu pêi cheăng tơrŭm pêi chiâk deăng, pê lo tơmeăm ƀă tê mơdró Sáu Nhung pơxá (Khu pêi cheăng tơrŭm Sáu Nhung), môi khu pêi cheăng tơrŭm ‘na chiâk deăng ki rơdêi ‘na mâu tơmeăm pêi lo kơphế a tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum. Ing Khu pêi cheăng tơrŭm hiăng pro rơdêi tung ‘no liăn cheăng, xúa kơmăi ki rơkê - kih thuât nếo tung pêt rak ngăn, pro, tê tơmeăm pê lo hiăng mơdêk hnoăng cheăng pêi dêi mơngế ki pêi cheăng, châ tơƀriêt tê, ai pơxúa tung pêi cheăng tê mơdró. Mâu ngế tung khu pêi cheăng tơrŭm ngế ki lâi xuân hâk vâ túa pêi cheăng ki nếo dêi khu pêi cheăng tơrŭm. Nâ Ngô Thị Mai, ngế tung khu pêi cheăng tơrŭm Sáu Nhung tối:

“Drêng veăng pêi a Khu pêi cheăng tơrŭm, ai ‘no liăn cheăng ‘na kŏng ngê̆ pơhlêh nếo hên tâ tâng vâ pơchông ƀă hdrối nah. Tơnêi dêi hngêi a dế tôh kơdĭng têa ki mơ’no ăm lo xêh môi tiah kong mêi a xiâm tơmeăm pêt, kơmăi toh kố châ kơdĭng tê, phon rơvât ƀă hnoăng ki mơhá mơngế pêi. Rak ngăn tiô hưh cơ xuân pro pơxúa a kơdrum loăng châ mơnhông tơƀrê krá tơniăn, kơmăi kơmok ƀă khu oâ tung tơnêi xuân châ pơhlêh, á ôh tá xê pêi pro mâu pơkeăng ki ai trếo ‘mêi. A hlo pêi cheăng tiah kố châ tơƀrê”.

Tiô pôa Nguyễn Tri Sáu - Kăn hnê ngăn Hô̆i đong rak ngăn khu pêi cheăng tơrŭm Sáu Nhung, nôkố khu pêi cheăng tơrŭm dế ai 100 ngế pêi cheăng tâi tâng tơnêi pêi cheăng lối 300 ha kơphế. Tơdroăng xúa pơhlêh kơxô̆ ôh tá xê to châ tơleăng klêi tơdroăng cheăng ki pá ‘na rak ngăn khu mơdró, xo tuăn loi dêi mơngế ki rôe xúa tơmeăm, mê ối pro pơxúa hên gá tơ ê môi tiah kơdroh ‘no hnoăng pêi, mơdêk pêi lo kế tơmeăm ƀă hlối lĕm krúa. Khu pêi cheăng tơrŭm kô châ achê ƀă hên khu râ mơngế ki rôe tơmeăm, rêm hơnăm kơxô̆ liăn châ xo ing têa tơmeăm tiô troăng hyôh măng tâk lối 10%, malối cho kơphế ki hơ’lâk ôu hlối. Môi tơdrpăng ki pơxúa kân ê nếo cho xúa ứng dụng kơxô̆ hnoăng hiăng kum châ chêh ‘măn rak tung kơ’măi tơ’lêi hlâu khât, vâ po ngăn, kơdroh ki chêh ƀă hlá mơ-éa. Pôa Nguyễn Tri Sáu tối:

“Ngin đi đo mơnhên ngăn tơbleăng tê tơmeăm dêi khu pêi cheăng tơrŭm tiô troăng apoăng cho pêi lĕm vâ mơnhông inâi tơmeăm rế châ troh hơngế. Ngin tơmâng khât a tơdroăng tơbleăng tơmeăm pêi lo a mâu ƀăng vâ tơmối mơngế ki vâ rôe hlo ‘nâi tơmeăm ki krúa lĕm. Má péa nếo, cho kơhnâ pêi lo hên túa tơmeăm nôkố ngin hiăng pêi lo péa túa kơphế ki hơ’lâk ôu hlối, kơphế meăn pro pu pŭm vâ păm”.

Pôa Nguyễn Lâm Cảnh, Kăn hnê ngăn Khu pêi cheăng tơrŭm kong pơlê Kon Tum ăm ‘nâi, pơ’lêh kơxô̆ cho troăng pêi pro ki kal vâ mơnhông, cheăng kâ pú hên. Tơdroăng mâu khu pêi cheăng tơrŭm  hbrâ xúa kŏng ngê̆ thong tin tung pêi chiâk deăng ƀă pơkuâ mâu khu pêi cheăng tơrŭm hiăng veăng ‘no hnoăng mơnhông pêi chiâk deăng dêi mâu khu pêi cheăng tơrŭm. Laga, tơdroăng xúa kŏng ngê̆ kơxô̆ tung pêi chiâk deăng tâi tâng mâu khu pêi cheăng tơrŭm ‘na chiâk deăng tung kong pơlê nếo pêi rôh ki pơxiâm, ối pêi iâ utâi utá, tot dâng a tơdroăng toh têa, uâ pơliê pro; klê̆m tem, mah QR, djâ tơmeăm tê tung điê̆n tưh, Vâ mơdêk ivá pơ’lêh kơxô̆ dêi mâu khu pêi cheăng tơrŭm, tung la ngiâ, Khu pêi cheăng tơrŭm kong pơlê kô tơrŭm ƀă mâu kơ koan ki tơdjâk troh tơkŭm hriâm, hnê tối, tơpui tơdroăng kal mơdêk hlê plĕng ăm mâu kăn ƀô̆ ki rak ngăn khu pêi cheăng tơrŭm ‘na ki pơxúa dêi tơdroăng xúa kŏng ngĕ kơxô̆, tê mơdró tung điê̆n tưh, tơkŭm a tơdroăng thế rơkê tơbleăng tê; tơkŭm ăm mâu kăn rak ngăn khu pêi cheăng tơrŭm lăm ngăn mâu tíu pêi cheăng tơrŭm ki hiăng xúa kŏng ngê̆ kơxô̆, ing mê vâ hriâm ƀối, tơbleăng pêi troh lâp lu tung kong pơlê.

 

 

Nam Trang/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC