Mơnhông hiâm mơno Kon Hà Nừng
Thứ bảy, 06:00, 09/11/2024 Nguyễn Thảo/ VOV Tây Nguyên Nguyễn Thảo/ VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Tơbăng ngo Kon Hà Nừng, kong pơlê Gia Lai, ai tơnêi lối 413.000 ha, châ UNESCO mơnhên cho kơpong tơnêi rak hên hdrê loăng, kuăn kiâ kong tung lâp plâi tơnêi hơnăm 2021. Kơpong kố ai hên nhâ loăng kuăn kiâ kong, kong kế ối môi tiah ton nah lĕm ‘nâng. Tơdroăng mê dế po hên rôh ki tơ’lêi vâ mơnhông ôm hyô krá tơniăn ton ăm kuăn pơlê.


Ing tíu xiâm tơring Kƀang (kong pơlê Gia Lai), rơpŏng bâ Nguyễn Thị Thu Huyền, tơmối lo ing Hà Nội, hiăng ai môi rôh ki hơniâp ro ƀă tơbrêi xua kơto rơxế vâ chê 70km tiô troăng vâ lăm ngi kong pơlê 669 vâ troh a xí Lơ Lung, ối khĕn cho cho xí Ba Tầng a pơlê Kon Bông, cheăm Đăk Krong. Akố, tá rơpŏng châ hum a têa ki rơngiâp, hnăng ƀă kong kế tâ tá lĕm krip tơdrŏm. Vâi hdrêng xah hêi a mâu tíu ki ai têa ôh tá trâu, tung pơla mâu ngế ki kân xế ká ƀă xup um a xiâm loăng ngiât, châ hrik xo hyôh kong prâi tung rơngiâp lĕm dêi kong chiâng xêh.

Ngế ki cheăng hnê mơhno cho hdroâng kuăn ngo, gum tơmối tăng ‘nâi ki lĕm tâ tá xi. Klêi kơ’nâi 2 chôu xah hêi, tá khu lăm troh a pơlê vâ kâ mâu kế kâ ki kơhiâm lĕm môi tiah kơchâi kong, ká ƀă têa kơdruâ xo tung kong. Tâi tâng pơrá xua vâi krâ nhŏng o akố pêt ƀă păn. Nâ Huyền tối:

“Tơkâ luâ mâu troăng prôk ki xŏn vâ troh akố cho tơdroăng ki tơxâng khât. Lăm chía tơbrêi môi iâ la mâu tơnêi tơníu lĕm! Ngăn krip tơdrŏm khât. Xí têa xuân lĕm, kong prâi xuân rơngiâ lĕm há. Chiâng vâ tối cho môi rôh lăm gá hơniâp ro khât”.

Ƀă mâu tơmối ki rơhêng vâ tăng ‘nâi ƀă châ mơnúa ngăn túa lĕm tro ki lĕm dêi mơngế Bơhnéa, kuăn pơlê tung pơlê kô krếo vâi ối a hngêi ối pơtê. Pơxiâm kong măng, tơmối kô châ tơmâng vâi tŏn chêng koăng ƀă rơtế hơniâp ƀă túa kơ’nhon xuăng ƀă kuăn pơlê tung pơlê a plá on ki koh blô blôk. Bu ing khế 1/2024 troh nôkố, pơlê Kon Bông hiăng tơdah lối 40 khu tơmối ƀă rêm khu cho ing 20 troh 30 ngế. Vâi tăng ‘nâi ki lĕm dêi kong, dêi têa plông hmốu ƀă xí Ba Tầng.

Vâi krâ nhŏng o Bơhnéa akố nếo hmâ ƀă tơdroăng tơdah tơmối ôm hyô. Kơ’nôm ing tơdroăng ki ôh tá hmâ kố mê tơmối rế hâk vâ tâ nếo. Pôa Đinh Văn Nhú, Kăn pơkuâ ngăn chi ƀô̆, ngế pơkuâ pơlê Kon Bông tối: Vâi krâ nhŏng o ngin tơdah tơmối ƀă rơkong tó hiâm mơno tơdrăng lĕm.

“Mâu kế tơmeăm dêi vâi krâ nhŏng o tung pơlê păn chiânglo môi tiah: í, chu kơ’nêi hmâng vâ ƀă xik ki ôh tá ai kơmâ, châ tơmối ôm hyô hâk vâ khât. Nôkố ai hên rơpŏng kuăn pơlê tung pơlê hiăng ai kế tơmeăm ƀă veăng tê ăm tơmối. Chi ƀô̆ pơlê xuân hnê tối ăm vâi krâ nhŏng o thăm mơdêk pêi cheăng kâ, pêt mâu hdrê loăng plâi kâ, păn chu prăng ƀă í, peâp, pro pông ing rơxông. Ngin ối rak vế tơdroăng ki hnê hriâm tŏn chêng koăng ƀă khu ki kơhnhon xuăng vâ xuăng ăm tơmối ngăn”.

Kơpong tíu ki lĕm ‘na kong kế nhâ loăng lâp plâi tơnêi Kong ngo Kon Hà Nừng ối peăng mâ hâi Lo ‘na kơnhŏng kong pơlê Gia Lai, tơdjêp ƀă Kon Tum, Quảng Ngãi ƀă Bình Định, ai tâi tâng ƀăng tơnêi lối 413 rơpâu ha. Kơpong ki a’ngêi dêi kơpong kố cho Kơdrum kong ilâng Tơnêi têa Kon Ka King ƀă Kơpong Rak vế kong kế nhâ loăng ki chiâng xêh Kon Čư̆ Răng ki hên cho kong loăng ki hiăng ton hơnăm ƀă kong ki chiâng xêh. Pôa Nguyễn Hồng Quân, Kăn phŏ pơkuâ Khu rak vế kong kế nhâ loăng ki chiâng xêh Kon Čư̆ Răng tối tiah kố ki ai hlâu mơnhông ôm hyô kong kế nhâ loăng, ôm hyô ki rơ-iêo akố gá hên. La ki hên tá hâi ai kơbố vâ ‘nâi.

“Kơpong rak vế kong kế nhâ loăng ki chiâng xêh Kon Čư̆ Răng ai lối 20 to xí têa mơni kô chiâng vâ chêh ‘mot tung mơjiâng pro ôm hyô. ‘No liăn tung mâu kơvâ cheăng ôm hyô cho rôh tơ’lêi hlâu vâ mơđah tơbleăng Kong ngo Kon Hà Nừng troh ƀă mâu khu tơrŭm tung tơnêi têa ƀă kong têa ê”.

Pôa Nguyễn Văn Hoan, kăn phŏ pơkuâ Khu ngăn Chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê Gia Lai ăm ‘nâi, kong pơlê dế tơbleăng hên tơdroăng cheăng ôm hyô pơlê pơla ôm hyô kong kế nhâ loăng krá tơniăn ăm kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo a kơpong kố. Kong pơlê xuân dế pêi pro túa mơdêk ki kơnía dêi kong ngo Kon Hà Nừng ƀă mâu tơdroăng cheăng pêi ki nhên cho vâ mơdêk pêi lo liăn ăm kuăn pơlê akố.

“Kong pơlê Gia Lai hiăng mơjiâng Khu pơkuâ ngăn Kơpong ‘măn kơdĭng kong ngo Kon Hà Nừng, xua kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê pro ngế ki xiâm. Ing mê, kong pơlê dế tơbleăng nhên mâu tơdroăng tung tơdroăng mơdêk ki kơnía kố, môi tiah mơjiâng pro logo ƀă trang web. Tâi tâng kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng châ pêt akố kô châ krâ tơdroăng ki hnê mơhno tơnêi tơníu, vâ mơdêk ki kơnía”.

Mâu ivá mơ-eăm mơdêk mâu tơdroăng ki kơnía túa lĕm tro ƀă kong kế ki chiâng xêh a Kơpong tíu ‘măn rak kế tơmeăm a kong ngo Kon Hà Nừng dêi kong pơlê Gia Lai dế po troăng prôk ki nếo ăm tơdroăng mơnhông krá tơniăn. Um méa ki lĕm dêi kuăn mơngế a ngo xŏn, kong ki chiâng xêh krip tơdrŏm lĕm, têa plông hnăng lĕm, xí bông thâl krip tơdrŏm kô cho tíu troh rế hía rế hên tơmối tung tơnêi têa ƀă kong têa ê. Kon Hà Nừng hiăng châ mơnhông.

 

 

Nguyễn Thảo/ VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC