Nâ Nguyễn Thị Kim Việt ối a pơlê kong kơdrâm Kon Tum, hâi mơ’mui măng tĭng rơtế ƀă dêi rơpŏng hngêi lăm a Mang Deang ôm hyô ƀă ối pơtê a homestay vâ ngăn hrik hyoh ki lĕm rơngiâp, hơniâp ôh tá pơ’lok pơlâ. Kơxo má riu hbeăng ngăn kong lâp lu tơleăng lĕm, tơdah eăng mâ hâi pơxiâm lo ing ngo xŏn tung pơla mê hyôh kong prâi rơngiâp lĕm ‘nâng, nâ Nguyễn Thị Kim Việt tâ tŭm tơdroăng ki rơlâi rơlo tơƀrêi tơbrêh, ki pá hiăng hía pơtâi.

“Hrik mơdêi môi xôh hyôh ki rơngiâp lĕm, á ôh tá tơchĕng tơmiât ki klâi ‘na tơdroăng cheăng, tâ dêi tung hiâm tuăn hơniâp lĕm’’.

Ƀă ngoh Đào Hữu Bảo, tơmối ối a Đông Anh, pơlê kong kân Hà Nội, klêi 4 hâi lăm troh a Mang Deang ngăn ki lĕm ƀă hrik hyôh rơngiâp a kố pro ngoh nguân hêng ối ‘nôi:

“Á lăm ngăn ngo loăng hngó, ngo loăng ƀă mâu kơdrum deăng pêt reăng anh đào. Rôh apoăng á troh akố, ngăn môi tiah a châu Âu, hyôh kong prâi rơngiâp lĕm ‘nâng. Rơhêng vâ ối akố, ôh tá hêng vêh’’.

Mang Deang, Xuăn tối cho Măng Đen, cho inâi pơxá ing rơkong mơngế Rơteăng: “Tơbăng Deang”, tơkéa vâ tối cho kơpong tơnêi tơbăng ƀă kân rơdâ, la ối a tơdế kong ngo kŭn tơbăng lĕm. Ki lĕm luâ dêi Kon Plông hdrối cho kong, ki xâp hding kong châ vâ chê 83% tơnêi kong ki ai xêh, xŏn má môi lâp tơnêi têa. Akố ối rak mâu khu kuăn kiâ, nhâ loăng nhiệt đới ki kơnía. Mang Deang ối cho kơpong tơnêi “7 to long, 3 to xí’’ lĕm ƀă xí Đăk Ke, Pa Sỹ, Lô Ba; Toong Đam, Toong Zơri, Toong Pô ƀă hên tŏng ki ê.

Kố cho tơdroăng ki tơ’lêi hlâu vâ mơnhông mâu túa ôm hyô pơtê ối. Xua ti mê hên mâu ki lo ing hơngế rah Mang Deang vâ troh rêh ối,  cheăng kâ, xah pơtê ôm hêi.

Ngoh Nguyễn Hữu Hoàng Ân, pơlê xiâm a Nghệ An, nôkố dế mơdró mâu túa Homestay ƀă hngêi pế pơchên mâu kơchâi kâ a Mang Deang tối:

“Kơtăn kố 9 khế 2 ngế on veăng ai pơkâ vâ lăm a kong têa Úc, tăng ngăn tung lơgât mâu tíu ki lâi hâi teăm prôk troh. Xuân ôh tá ê ai môi tíu ki lěm, hyôh kong prâi rơngiâp, rơhĭng rơhối môi tiah mê. Ƀă drêng apoăng troh akố, ai tơdroăng ki lâi hía tâ hlo môi tiah tơtro ƀă tơná, gá ai pin tung mê , mơni kô hmâ ƀă mơnhông tơƀrê, rak Mang Deang. A Mang Deang kố, tiô Ân tơmiât thế rak ki lĕm dêi hyôh kong prâi drêh ngiêt’’.

Mang Deang nôkố dế tơ’mot 174 Khu mơdró pêi cheăng a mâu kơvâ ôm hyô, ‘na pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok ki dâi lĕm ƀă ‘na pêt nhâ pơkeăng. Tiô pôa Bùi Viết Hà, Kăn xiâm hnê ngăn Khu ngăn ‘na Ôm hyô Mang Deang, ‘nâi mâu kong kế nhâ loăng ngiât lĕm, hyôh kong prâi lĕm rơngiâp plâ hơnăm cho tơdroăng ki pơxúa ki tơ’lêi dêi Mang Deang  vâ châ mơnhông, mê mâu khu mơdró tung Khu ngăn mê hiăng môi tuăn tơrŭm ƀă dêi rơpó mơnhông Mang Deang chiâng kơpong pơtê ối hêi, tíu hyô ngăn, la ôh tá mơhía ki lĕm dêi kong kế ai xêh amê.

Mê cho tâi tâng mâu tíu tê mơdró ôm hyô a Mang Deang châ pơkâ thế pro ăm Khu pơkâ tơpui kâ tung ôm hyô vâ mâu ngế ki pêi cheăng, tơmối troh ôm hyô ‘nâi ƀă pêi pro. Kơnôm ing mê hiăng chiâng tơdroăng ki hlê plĕng ăm tâi tâng kuăn pơlê ƀă tơmối tung tơdroăng kring vế hyôh kong prâi.

“Ki lĕm krê dêi Mang Deang cho hyôh kong prâi. Ai mâu ngế ki ‘nâ troh akố, kơxo má vâi truâ cheâng khŏng vâi kơtâu, vâi tâng chêm kơtốu, ‘nâ hía hlo to hếo loăng, hlo krêi kơ’nŏng hếo loăng tơkâ klêng tê a troăng. Mê cho ki kơnía ôh ai tíu ki ai lâi tiah mê. Hâk mơnê ‘nâng mâu tơmối troh Mang Deang ngế ki lâi xuân hlê plĕng rak vế nhâ loăng kuăn kiâ. Ai mâu kơxo ki ‘nâ vâi hlo pin pêt loăng, vâi xuân veăng pêt”.

Pôa Đặng Quang Hà, Kăn hnê ngăn Vi ƀan tơring Kon Plông ăm ‘nâi, nôkố, kơpong ôm hyô ngăn nhâ loăng Mang Deang cho dêi tíu tơbâ “Troăng prôk tơ’lêi hlâu Tây Nguyên hiăng châ tơdjêp ƀă troăng ôm hyô cho “Troăng prôk ngăn tơmeăm khoăng kơpong Tơdế tơnêi têa” ƀă  “Troăng prôk hơ’muăn ‘na Hồ Chí Minh”.  Tơring pơkâ troăng mơnhông kơvâ Ôm hyô chiâng kơvâ cheăng kâ ki xiâm, kro túa lĕm tro, ai ivá rơdêi châ tơbriêt ƀă ki tíu ê, tơdjêp ƀă mơnhông mơdêk mâu kơvâ cheăng ki ê rơtế mơnhông ƀă.

Vâ pêi pro tơdroăng mê, tơring kô tí tăng ki tơ’lêi hlâu ƀă tơdroăng ki lĕm ‘na hyôh kong prâi, tơnêi tíu kong kế ƀă túa lĕm tro ton nah ki ai hên vêa vong dêi tơring, tơniăn mơnhông tơƀrê ton:

“Nôkố, Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh hiăng kĭ pơkâ hdró kơpong ôm hyô Mang Deang mê tơring dế tơrŭm ƀă kong pơlê vâ tơbleăng pơkâ hdró khu, hbrâ inâi vâ tơ’mot ôm hyô ‘no liăn cheăng. Ƀă troăng hơlâ pơkâ troăng pêi pro mơnhông ôm hyô Mang Deang chiâng kơphô̆ ki lĕm krê ƀă rak kong kế. Malối cho hyôh kong prâi ki rơngiâp lĕm ing kong kế vâ mơnhông krá tơniăn ăm kơpong ôm hyô ngăn nhâ loăng kuăn kiâ dêi Tơnêi têa a Mang Deang’’.

Hyôh kong prâi lĕm rơngiâp plâ hơnăm ƀă ki lĕm dêi kong kế rơtế ƀă tơmâng ‘no liăn tơtro dêi mâu kăn cheăm, tơring, kong pơlê ƀă mâu khu mơdró, Mang Deang hiăng ƀă dế chiâng tíu ki troh ngăn tơ’mot hên tơmối, veăng hdró ki lĕm tơviah krê a cho “Troăng prôk drêh lĕm Tây Nguyên’’.