Péa hơnăm kố, sap ing trăng on tơhrik khía N13 ối tung Hngêi kơmăi on tơhrik khía Ia Le 1 dêi Kŏng ti tơlo liăn bro on tơhrik Cao Nguyên 1 châ bro klêi, 5 ngế tung môi rơpŏng nâ Phạm Thị Hòa (thôn Phú Bình, cheăm Ia Le, tơring Chư Pưh) rêh ối tung tơdroăng ki xâu rơ-iêo. Xua hngêi ối dêi nâ, rơpŏng nâ dế rêh ối bu kơtăn ing trăng on tơhrik mê 80met.

Mâu tơdroăng cheăng rêm hâi pơrá pá kơdâm mơná quat on tơhrik ki kân. Rơpŏng nâ rơhêng vâ châ ‘mâi xĕn hngêi ối, kơdroăng rông lo ing tíu kố troh ối a tíu ki tơniăn, la ôh ti chiâng:

“Mơná quat tơkâ luâ tơnêi hngêi á bu 70met, trăng on tơhrik kơtăn ing hngêi á bu 10met, sap ing chêng trăng on tơhrik troh hngêi bu 80m. Nôkố mơná quat gá pêi tâi tâng mâu kế tơmeăm, châ chăn rơpŏng hngêi á. Rơpŏng á xâu ó khât, 2 hơnăm kố pơtroh đơn troh a lâp lu”.

Tiô pơkâ dêi Khu xiâm ngăn kơmăi kơmok ƀă tê mơdró a khoản 2 Troăng 2, Tơdroăng pơkâ 02/2019/TT-BCT mê “on tơhrik khía athế ối kơtăn hngế ing tíu kuăn pơlê rêh ối iâ hlái 300m”. Laga, nôkố Khu xiâm ngăn kơmăi kơmok ƀă tê mơdró tá hâi pơkâ nhên ‘no kơlo ki chêl thiê̆n, tŏng kum tung pơla 300m a kơdâm trăng on tơhrik. Tơdroăng kố chiâng tơdjâk troh tơdroăng ki ‘no liăn bro 16 tơdroăng tơkêa on tơhrik châ bro a hơnăm 2021 a kong pơlê Gia Lai pơrá pêi pro kơlo chêl thiê̆n tơ’mô 10% kơlo pơkâ chêl thiê̆n tŏng kum ƀă vêh pro pơlê nếo drêng tơnêi têa xo tơvêh tơnêi châ pơkâ a khoản 2 Troăng 10 Pơkâ kơxô̆ 09/2018/QĐ-UBND hâi lơ 21-3-2018 dêi Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Gia Lai.

Jâ Phan Thị Minh Phượng, kuăn pơlê ki ai hngêi kế tơmeăm bro kố tung tơdroăng ki châ chêl thiê̆n a tơdroăng tơkêa Hngêi kơmăi on tơhrik khía Ia Le 1 tối tiah kố, kơlo chêl thiê̆n 10% tiah mê cho ôh tá tơxâng:

“Ƀăng tơnêi hngêi á ai 180 met karê, kơdroăng păn pu pái ai lối 540 met karê. Ƀă kơlo tŏng kum ai 190 rơtuh liăn mê lăm ối a tíu lâi. Yă ki chêl thiê̆n kố ôh tá bê ăm rơpŏng vâ ‘mâi xê̆n ối tíu lâi. Kố cho tíu ối ki má mơ’nui dêi rơpŏng, nôkố pâ thế yă pơkâ chêl thiê̆n gá tơtro iâ vâ rơpŏng ai tơdroăng rêh ối tơniăn”.

Hêng hôu xua hnoăng pơxúa tá hâi châ rak vế tơniăn, mâu rơpŏng kuăn pơlê a cheăm Ia Le, tơring Čư̆ Pưh hiăng hên hdroh pơtroh đơn, pơsăm tối. Tơmâng xo mâu rơpŏng tơpui tối dêi kuăn pơlê, Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Gia Lai hiăng ai hlá mơ-éa pâ pơtroh pâ thế troh Chin phuh; Khu kăn Kuô̆k hô̆i kong pơlê xuân hiăng chêh tơkŭm rơkong tơpui tối pâ thế Kuô̆k hô̆i.

Tơdế khế 4/2023, kăn pơkuâ Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Gia Lai ai rôh tơpui tơno ƀă kơvâ cheăng dêi kong pơlê kô ai rôh pêi cheăng ƀă khu mơdró kâ, vâ tăng troăng hơlâ pơkâ tơleăng, rak vế hnoăng pơxúa ăm kuăn pơlê.

Pôa Nguyễn Minh Tứ - Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Chư Pưh, kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi, tung pơla tơkôm mâu khu xiâm, kơvâ cheăng, tơnêi têa ai hnê mơhno, khu kăn pơkuâ kong pơlê pơtối hnê tối mơhnhôk kuăn pơlê, ví tơdroăng ki pơsăm tối hên ngế, bro ôh tá tơniăn:

“Klêi kơ’nâi ai tơdroăng ki pơsăm tối dêi vâi krâ nhŏng o, mê khu kăn pơkuâ kong pơlê hiăng pơkâ tơleăng vâ rak vế tơniăn hnoăng pơxúa ăm vâi krâ nhŏng o. Nôkố ai 17 rơpŏng ai hngêi trăng, kế tơmeăm ki tơniăn krá ối a kơdâm trăng on tơhrik khía, tơdjâk troh tơdroăng rêh ối cheăng kâ dêi vâi krâ nhŏng o. Kong pơlê rơtế ƀă tơring hên hdroh pêi cheăng ƀă khu mơdró kâ, pâ thế tơnêi têa ai troăng hơlâ pơkâ tơleăng tơdroăng kố”.

Hdrối mê, kuăn pơlê cheăm Ia Pếch, tơring Ia Grai, kong pơlê Gia Lai xuân tối, mâu trăng on tơhrik pêi kố tơdjâk troh ki dâi lĕm dêi mâu kế tơmeăm pêt. Ki nhên, troăng ki mơ’no têa dêi 2 trăng on thrik khía hiăng hiu tâi tơnêi lĕm dêi kuăn pơlê vâ pêi; trăng on tơhrik khía drêng mơ’no pro pơ’lok pơ’lâ tơdjâk troh tơdroăng rêh ối dêi mâu rơpŏng kuăn pơlê ki ối a chê mê.

Xua mê, kal tŏng kum ‘mâi xĕn kế tơmeăm kố, hngêi ối troh a tíu tơniăn ing mâu trăng on tơhrik khía. Kuăn pơlê a mâu cheăm a tơring Čư̆ Prông, kong pơlê Gia Lai xuân tối tơdroăng ki pơ’lok pơ’lâ on tơhrik khía xua bro a chê hngêi kuăn pơlê.

Khu ngăn cheăng kơmăi kơmok ƀă tê mơdró kong pơlê Gia Lai ai hlá mơ-éa hnê mơhno pơkâ, ai hnoăng pơkuâ pơkâ mâu tơdroăng pơkâ ki nhên ‘na rak vế tơniăn kế tơmeăm on tơhrik khía ƀă chêl thiê̆n, tŏng kum ƀăng tơnêi ƀă kế tơmeăm tơtro ƀă tơnêi ối tung tơdroăng ki tơniăn dêi trăng on tơhrik khía. Kal ai tơdroăng ki hnê mơhno ‘na mơnhên ƀăng tơnêi tơdjâk troh, kơlo ki tơdjâk, tơmiât kơlo chêl thiê̆n, tŏng kum ‘na tơnêi, hngêi trăng, kế tơmeăm, hdrê pêt, kơdroăng rông, í peâp ƀă hên ki ê vâ bro tơdroăng ki tơbleăng pêi pro, veăng kum tơniăn gâk kring a mâu cheăm tơring ki ai tơdroăng tơkêa bro on tơhrik khía a kong pơlê Gia Lai.