Hên tơdroăng “kal” châ pơkâ mơ’no a hneăng hôp Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Dak Nông, Gia Lai ƀă Kon Tum. Pơtối hneăng hôp má 6, Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Dak Nông hneăng 4 hâi lơ 6/7 tơpui ‘na tơdroăng mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla.

Pôa Hồ Văn Mười, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Dak Nông tiâ rơkong kơ-êng dêi mâu kuăn pơlê ƀă mâu kăn Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê tơmâng ngăn, malối tơtrŏng tung hnoăng cheăng pơkâ bauxite, tơnêi tơníu. Tiâ rơkong kơ-êng dêi kuăn pơlê ƀă kăn Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Dak Nông, pôa Hồ Văn Mười tối 7 tơdroăng ki kal, ƀă pơchân tung mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê 6 khế hdrối nah ƀă tung la ngiâ.

Tung mê, tơdroăng bauxite hiăng châ hên mâu kăn Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê tối a hneăng hôp. Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi, tiô séa ngăn ki nếo má môi, kơxô̆ bauxite dêi Dak Nông châ 60% tung lâp tơnêi têa, cho ki pơxúa dêi kong pơlê.

La ki khât nôkố gá xơpá, tơvâ tơvân. Troh nôkố xuân tá châ ‘mâi rơnêu mê 1.062 tơdroăng tơkêa dêi kong pơlê ki rế hlo tơvân tơkŭm hên ƀă túa pơkâ bauxite, a ƀăng tơnêi tâk troh vâ chê 6.700ha. Tơdroăng kố hiăng tơdjâk troh hên mâu tơdroăng ki pơkâ mơ’no troăng hơlâ ‘no liăn cheăng a kong pơlê Dak Nông athế pơtê, tơdjâk troh tơdroăng ki tơ’mot ‘no liăn cheăng.

*** Hâi lơ 6/7, tung roh kơ-êng apoăng a Hneăng hôp má môi chât Pái, Hneăng má XII, hneăng hơnăm 2021 – 2026 dêi Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Gia Lai, mâu kăn teăng mâ hiăng tơkŭm kơ-êng hên tơdroăng ki tô tung kơvâ mơjiâng a kong pơlê. Tung mê, tơdroăng mâu homestay, hngêi kân krip rơdâ mơjiâng pro ôh tá tro luât ƀă hrá kêi đeăng mâu pơkâ pêi a mâu tơring tung kong pơlê, chiâng tơdroăng ki mơdât ƀă tơdroăng mơnhông mơdêk ƀă pêi pro mâu tơdroăng tơkêa bro mơ’no liăn cheăng.

Tiâ rơkong kơ-êng dêi kăn teăng mâ ‘na hnoăng dêi kơ koan pơkuâ tung tơdroăng lôi hên homestay, kơpong ối pơtê, tíu ôu kơphế mơjiâng ôh tá tro luât, pôa Nguyễn Bá Thạch – Kăn pơkuâ Khu mơjiâng tơmeăm khoăng Gia Lai tối, tơdroăng pơkuâ tơnêi têa ‘na tơniăn mơjiâng a hên tơring tung kong pơlê ai tơdroăng pơkuâ ôh tá kơtăng; drêng tơmeăm ôh tá tro luât hiăng kêi đeăng nếo châ hlo, chiâng pro pá; tơdroăng ki pêi tiô dêi kuăn pơlê ối iâ, hên ngế ‘nâi xôi laga mơhnŏng pro xôi, pro pá puât, pro ton xŏn tung pro mơ-éa lôi ai tơdroăng ki mơjiâng tơmeăm khoăng ôh tá tro luât.

*** Tơdroăng ki tê mơdró hngêi trăng tơnêi tơníu hiăng ôh tá môi tiah hdrối nah xêo la dế bro ôh tơniăn a hneăng hôp má 5, Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Dak Nông hneăng 12. Hên mâu kăn ai tối ‘na tơdroăng ki tô tuăn kố kô tơdjâk kân troh kơxô̆ liăn nâp dêi kong pơlê tung hơnăm kố. 6 khế apoăng hơnăm, kơxô̆ liăn nâp ing liăn xúa tơnêi dêi kong pơlê Kon Tum tiô riân châ 90 rơtal liăn, bu châ 22,5% tâng pơchông ƀă tơmiât hdrối.

A rôh hôp tơpui tơno, kăn Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê, kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng pơlê kong kơdrâm Kon Tum cho pôa Nguyễn Đức Tuy ăm ‘nâi, sap ing nôkố troh mơ’nui hơnăm kố mơni xuân cho tơdroăng ki pơloăng mơnúa, kơxô̆ liăn châ xo ing tê mơdró hngêi trăng tơnêi tíu kơdroh. Vâ tŏng kum mâu tơdroăng ki tơvâ tơvân kố ăm kơchơ mơdró hngêi trăng, tơnêi tơníu châ rak vế kơxô̆ liăn nâp, bro ivá mơ-eăm ăm mâu kơvâ cheăng ki ai tơdjâk troh, rơkong tơpui tối dêi hên mâu kăn Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Kon Tum tối tiah kố, kal ‘mâi rơnêu yă tơnêi teăm tiô tơdroăng ki ôh tá tơniăn dêi kơchơ mơdró; pêi teăm tơdrêng, môi tuăn tung hnoăng cheăng pơkâ; tŏng kum mâu tơdroăng ki tơvâ tơvân tung pêi pro luât tơnêi tơníu.