Kon Tum: Bro tơ’lêi, kum liăn mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla
Thứ năm, 11:33, 01/06/2023 Khoa Điềm/Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên Khoa Điềm/Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Kon Tum cho kong pơlê ki ai tơdroăng pêi cheăng kâ pá puât má 1 tâng vâ pơchông ngăn ƀă mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên. Vâ khoh kâi châ mơnhông  tiah Hneăng hôp kân Đảng ƀô̆ kong pơlê roh má 16, hneăng hơnăm 2020-2025 hiăng mơ’no, mâu khu râ, kơvâ cheăng pơkâ pêi pro vâ mơnhông tơdroăng pêi cheăng kâ - rêh ối pơlê pơla.

Hơnăm 2022 hdrối nah tơring tơkăng kong Ia H’Drai ai vâ chê 690 rơpŏng hluăn ing kơtiê kơdroh lối 20% rơpŏng kơtiê tâng pơchông ƀă hơnăm 2021, cho tơring ki ai kơxô̆ rơpŏng kơdroh kơtiê hên má môi kong pơlê Kon Tum. Nâ Phan Thị Sương, hngêi ối a Thôn 1, cheăm Ia Tơi, tơring Ia H’Drai ăm ‘nâi on veăng nâ pro kŏng nhân kúa chhá kơxu, ai liăn khế tơniăn.

 Khên tơnôu mung liăn ing hngêi rak liăn tiô rêm rôh, rêm rôh 150 rơtuh, on veăng nâ păn ro kăn, mê nếo pêt 2,5ha kơphế, lối 3ha loăng plâi kâ ƀă hên ki ê. Kơnôm tiah mê rêm hơnăm ôh tá riân liăn ki nâ ‘no hrê ki kố ki tá mê ối châ xo sap ing 250 troh 300 rơtuh liăn:

“Rơpŏng á xơpá khât la xuân ối khên tơnôu mung liăn dêi hngêi rak liăn vâ păn ro kăn ăm ai kuăn vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ. Kơnôm ai liăn mung xo ing hngêi rak liăn vâ păn ro, kơxô̆ liăn pêi cheăng ki ê pêt plâi sầu riêng, kơphế, loăng plâi kâ troh nôkố cheăng kâ rơpŏng hngêi á hlo hiăng chía tơtêk. Tâng ôh tá ai kơxô̆ liăn ing hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla ƀă kơnôm ai cheăm tơring tơmâng ngăn tŏng kum tơdroăng rêh ối kuăn pơlê ngin nếo hlo mơnhông iâ tiah kố”.

Cho tơring tơkăng kong dêi kong pơlê Kon Tum, tơdroăng mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla, mơdêk tơdroăng rêh ối ăm kuăn pơlê đi đo cho hnoăng cheăng ki kal châ mâu khu râ Đảng, khu kăn pơkuâ tơring Ia H’Drai kơjo kum pêi pro. Tŏng kum kuăn pơlê châ xúa mâu kơxô̆ liăn mung vâ mơnhông cheăng kâ rêh ối, ki hên rơpŏng kơtiê, vâ chê kơtiê tung tơring ai liăn vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ ƀă xúa tung tơdroăng rêh ối. Pôa Đinh Văn Trung, Kăn pơkuâ Hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla tíu pêi cheăng a tơring Ia H’Drai, ăm ‘nâi:

“Kơxô̆ liăn mung ing hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla hiăng tŏng kum ăm lối 2 rơpâu rơpŏng kơtiê ƀă mâu rơpŏng ki ai tơdroăng rêh ối xơpá vâ mung xo liăn ƀă tâi tâng liăn mung lối 173 rơtal liăn. Châ mung liăn kố mâu rơpŏng kơtiê phiu ro khât roê mâu hdrê loăng pêt, mơnăn păn tơtro ƀă tơnêi tơníu kơpong tơnêi kố.

Sap ing kơxô̆ liăn mung kố mâu rơpŏng kuăn pơlê pêi pro tro mâu túa pơkâ mơjiâng bro tê mơdró pro pơxúa tơƀrê ăm cheăng kâ mơnhông mơdêk”.

Tung pơla cheăng kâ rêh ối pơlê pơla tro tơdjâk ó xua pơreăng kân COVID-19, vâ bro tơ’lêi hlâu, ai liăn kum khu mơdró kâ, kuăn pơlê ‘mâi mơnhông cheăng kâ, tê mơdró, kong pơlê Kon Tum hiăng tơrŭm ƀă mâu khu ki ăm mung liăn rak vế pêi pro tro mâu tơdroăng pơkâ ‘na liăn liah mơhnhôk tơlo; tơbleăng pêi pro teăm tơdrêng, tơƀrê troăng hơlâ tŏng kum liah, kơxô̆ liăn chĕn, mơdon hâi khế chĕn ƀă hên ki ê.

Riân troh khế 5/2023 tâi tâng kơxô̆ liăn chĕn a kong pơlê Kon Tum châ lối 43.300 rơtal liăn. Tơdroăng pơkâ ăm mung tơkŭm tung mơjiâng bro, tê mơdró, mâu tơdroăng cheăng cho kơvâ cheăng ki rơdêi dêi kong pơlê ƀă mâu kơvâ cheăng ki châ kơjo kum tiô troăng pơkâ dêi Chin phuh. Lối 2 hơnăm hdrối kong pơlê Kon Tum ai 630 khu mơdró kâ châ mơjiâng nếo ƀă tâi tâng kơxô̆ liăn ‘no dâng 13.100 rơtal liăn.

Kong pơlê hiăng tơ’mot châ 68 tơdroăng tơkêa ‘no liăn pêi cheăng ƀă tâi tâng kơxô̆ liăn chêh inâi lối 18 rơpâu rơtal liăn. Pôa Huỳnh Thanh Tú, Kăn phŏ hnê ngăn Khu mơdró kâ hơnăm ối nếo kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi rơtế ƀă tơdroăng ki bro tơ’lêi kơxô̆ liăn, tơdroăng ki tơ’mot châ hên khu ‘no liăn cheăng dế cho ivá mơdêk khu mơdró kâ hơnăm ối nếo dêi kong pơlê mơnhông mơdêk:

“Ngin mơnhên tối khât ivá mơ-eăm dêi kăn pơkuâ kong pơlê, khu râ, kơvâ cheăng, cheăm tơring tung hơ’lêh tơdroăng ki ‘no liăn cheăng, tŏng kum khu mơdró kâ. Drêng châ tơ’mot hên mâu khu ‘no liăn cheăng a kong pơlê Kon Tum mê ngin cho mâu khu ki xo pêi tơdroăng cheăng lơ cho mâu khu mơdró kâ kum ăm mâu khu ki ‘no liăn cheăng kố mê ngin xuân châ pơxúa”.

Tung lối 2 hơnăm hdrối, rơtế ƀă veăng tơlo, tơ’mot châ mâu kơxô̆ liăn ‘no cheăng krê, kong pơlê Kon Tum xuân hiăng xúa tơƀrê kơxô̆ liăn ‘no pêi cheăng tơdjuôm vâ pơkâ troăng ƀă mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla mơnhông. Ƀă tâi tâng kơxô̆ liăn ‘no cheăng tơdjuôm hơnăm 2022 cho lối 3.200 rơpâu liăn, hơnăm 2023 lối 4.700 rơtal liăn,

Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Kon Tum pêi pro kơtăng mâu troăng hơlâ mơdêk rĕng tơdroăng pêi pro mâu tơdroăng tơkêa ‘no liăn cheăng, tơdrêng amê hlối mơdêk séa ngăn, rak vế tơniăn tơdroăng xúa liăn châ tơƀrê. Pôa Lê Ngọc Tuấn, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Kon Tum ăm ‘nâi, kong pơlê dế pơtối pêi pro tung hơ’lêh tơdroăng ki ‘no liăn cheăng tê mơdró ƀă mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla:

“Kơlo kơxô̆ ivá tơxup tơbriât PCI dêi kong pơlê Kon Tum hơnăm 2022 tâk 24 râ tâng pơchông ƀă hơnăm 2021 ƀă ối má 37/63 to kong pơlê, pơlê kong kân. Tung pơla sap ing khế 1 troh khế 3 ki rơdêi mơdêk GRDP dêi kong pơlê Kon Tum cho 6,82% tâng pơchông ƀă khế kố hên má môi tung kơpong mâu kong pơlê Tây Nguyên ƀă ối má 23 dêi lâp tơnêi têa.

Mâu tơdroăng tŏng kum ‘na rêh ối pơlê pơla ƀă kơdroh kơtiê châ tơbleăng tŭm, teăm tơdrêng, tro pơkâ veăng kum ‘mâi mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla”.

Klêi kơ’nâi lối 2 hơnăm tơbleăng pêi pro Tơdroăng pơkâ Hneăng hôp kân Đảng ƀô̆ kong pơlê rôh má 16, hơnăm 2020 – 2025, cheăng kâ rêh ối pơlê pơla kong pơlê Kon Tum hiăng ‘mâi mơnhông ƀă mơdêk rĕng klêi kơ’nâi ai pơreăng kân COVID-19. Tâi tâng kế tơmeăm pơlê pơla a kong pơlê pơla hơnăm 2020 – 2022 chía tâk, rêm ngế 8,45% tung hơnăm. Tơdroăng cheăng hơ’lêh tiô troăng hlo tơƀrê, rế kơdroh mâu kơxô̆ mâu kơvâ pêi chiâk deăng, pêt kong, păn ká xi xŏng.

Nâp liăn sap ing 3 rơpâu rơtal hơnăm apoăng hneăng tâk troh 4 rơpâu rơtal liăn. Pêi lo liăn rêm ngế tâk sap ing 43 rơtuh troh 52 rơtuh liăn tung môi hơnăm. Sap ing môi kong pơlê ki xơpá dêi kơpong Tây Nguyên, Kon Tum dế mơ-eăm mơnhông rơdêi.

 

Khoa Điềm/Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC