Hiăng chiâng tiah hmâ, a hâi lơ 10 khế 3 âm lĭch rêm hơnăm, jâ Tạ Thị Ka, ối a bêng Thống Nhất, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột pơtối ai mâ a Tíu chôu  ‘măn rak vế tơmeăm khoăng ton nah Đình Lạc Giao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột vâ veăng Leh tơbâ Pơtáu Hùng Vương. Jâ Tạ Thị Ka tối ăm ‘nâi, jâ pơlê xiâm a Hưng Yên, mot rêh ối a Dak Lak hiăng vâ chê 50 hơnăm kố.

Mâu hơnăm hdrối drêng hơnăm ối nếo, hơnăm ki lâi jâ xuân lăm a tơnêi jâ pôa nah Phú Thọ veăng leh tơbâ mâu pơtáu. Laga dâng 10 hơnăm achê kố, jâ veăng tơkŭm ƀă mâu ngế krâ hơnăm hiăng hên a Đình Lạc Giao. Xua mê, rế vâ chê hâi leh ki xiâm, tơdroăng hbrâ nhang on, tơmeăm pleăng thăm thâ.

“Á hlo tơdroăng hbrâ cho kân krip ƀă tối tơdjuôm tâi tâng kuăn pơlê pơrá tơmiât ‘na hâi Tơbâ mâu pơtáu, kân krip ƀă phiu ro ƀă dâi ‘nâng. Tơdroăng tơkŭm po dêi tâi tâng kuăn pơlê a kố rế ro, rế hâk vâ troh a tíu koh pleăng mâu Pơtáu Hùng vâ ing kơpeăng tơná chôu nhâng tơmiât troh xiâm kối’’.

A Tíu chô ‘măn rak vế tơmeăm khoăng ton nah tơnêi têa Đình Lạc Giao, rêm hơnăm Leh tơbâ pơtáu Hùng Vương châ tơkŭm po kân krip ƀă veăng amê ai mâu kăn pơkuâ kong pơlê, mâu khu pơkuâ kơvâ ƀă mâu râ kuăn pơlê. Rêm ngế kuăn pơlê pơrá tá hiâm mơno chôu nhâng tơbâ, pro leh chong krong koh Khu Pơtáu Hùng Vương. Veăng leh. Nâ Nguyễn Ngọc Hà, ối a bêng Thống Nhất, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tối:

‘’Leh tơbâ Khu pơtáu lơ 10/3, mê ƀă á o cho môi ngế đoân viên, droh rơtăm tung pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột mê á sôk ro, hâk tơngăm veăng roh leh. Ing mê, ngin o châ ai roh ti tăng plĕng ‘na khôi túa lĕm vâi krâ nah dêi hdroâng mơngế Việt Nam, tơdrêng amê xuân cho môi roh tơ’lêi vâ ngin o veăng mâu tơdroăng mơhno khôi túa lĕm tro rêh ối pơlê pơla vâ kum pro thăm hên khôi túa lĕm tro hdroâng mơngế Việt Nam’’.

Ôh tá xê a Dak Lak mê a mâu kong pơlê Tây Nguyên, Leh tơbâ mâu Pơtáu Hùng Vương châ tơkŭm po kân, krip krih. A Lâm Đồng, sap hơnăm 2002, Tíu koh tơbâ Âu Lạc hiăng châ mơjiâng a kối ngo Phượng Hoàng, ối tung kơpong ôm hyô xí Prenn, bêng 3, pơlê kong kơdrâm Đà Lạt, kong pơlê Lâm Đồng. Tiô nâ Phan Thị Thúy Vi, ngế djâ prôk ôm hyô a pơlê kong kơdrâm Đà Lạt tơbleăng, tíu koh tơbâ kố châ mơjiâng pro pro tŭm tâi tâng tơmeăm hngêi trăng tíu koh tơbâ Hùng a Phú Thọ ƀă pro ‘’Rui chong krong, pôa klá gâk, prếo tơdúa’’, chiâng tíu mơhnhôk kơdrâm kuăn pơlê ƀă tơmối roh leh tơbâ mâu Pơtáu Hùng  rêm hơnăm:

‘’Tíu tơbâ Đền Thượng cho tíu koh tơbâ Lạc Long Quân ƀă nôu Âu Cơ, ối a tíu xŏn má môi tâng pơchông ƀă rơgâ têa kơxĭ cho 1.250 met, prôk chêng ing peăng pá kơdâm chêng thôt troh a kố dâng 630 râ cho troh a kối ngo Phượng Hoàng. Klêi kơ’nâi tíu koh tơbâ Đền Thượng cho lăm chu a tíu koh tơbâ Trung, tíu koh tơbâ pơtáu má tơpah ƀă chu a tíu koh tơbâ Hạ cho tíu koh tơbâ pơtáu má mơ’nui dêi mâu rơxông Pơtáu Hùng.

A kố mê ƀă kơdrum reăng cho kân rơdâ kố mê hmâ tơkŭm po mâu tơdroăng môi tiah leh mơdâng hơkôp, leh kơxuô kơ-ƀăn chưng rêm hơnăm. Ƀă a tíu koh tơbâ Đền Thượng mê a hâi lơ 10/3 mê ai leh chôu nhang, xối pleăng mâu pơtáu Hùng’’.

Apoăng hơnăm kố, Vi ƀan kong pơlê Dak Lak hiăng ai mơ-éa tơbleăng pơtroh Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh ‘na tơdroăng pơkâ thế mơjiâng tíu koh tơbâ Pơtáu Hùng kơpong Tây Nguyên tung kong pơlê. Pơtối mê, kong pơlê kô mơhnhôk kơxô̆ liăn pơlê pơla vâ mơjiâng tíu koh tơbâ Pơtáu Hùng dêi kơpong tung ƀăng deăng dâng 20 ha, pro a ngo Čư Mblim, ối tung cheăm Ea Kao (pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột) ƀă cheăm Ea Tiêu (tơring Čư Kuin). Tơdroăng mơ’no liăn cheăng mơjiâng tíu koh tơbâ Pơtáu Hùng vâ mơhno hiâm mơno pâ mơnê trâu hơngế ƀă mâu jâ pôa nah hiăng ai hnoăng mơjiâng ƀă rak tơnêi têa, hnê hriâm khôi túa vâi krâ nah hiâm mơno ki lĕm ‘’Niân tiah hâi kố xua ai vâi krâ nah’’.

Tơdrêng amê kum ăm tơdroăng loi tĭng dêi vâi krâ nah dêi hdroâng mơngế, cho tơdroăng ki pói vâ dêi kơdrâm kuăn pơlê kong pơlê Dak Lak xuân môi tiah mâu kong pơlê Tây Nguyên. Pôa Lại Đức Đại, Kăn phŏ Khu pơkuâ ‘na mơhno túa lĕm tro – Tơ’noăng ivá ƀă ôm hyô kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, Ƀơrô Chin phuh hiăng ai tiâ tối ‘na pơkâ tơ’nôm mâu tơdroăng xiâm ki tơdjâk vâ kêi đeăng hô sơ.

‘’Vi ƀan kong pơlê xuân hiăng pơcháu ăm Khu pơkuâ ‘na mơhno túa lĕm tro – Tơ’noăng ivá ƀă ôm hyô xông pâ rơkong tơpui dêi mâu khu, kơvâ cheăng vâ tơkŭm po mâu troăng prôk ki pơtối vâ mơjiâng tíu koh tơbâ Pơtáu Hùng kơpong Tây Nguyên a Dak Lak. Troh nôkố mê mâu tơdroăng hbrâ dế ối tung tơdroăng tơkŭm pêi pro ki má mơ’nui tiô pơkâ dêi Ƀơrô  Chin phuh. A râ kong pơlê mê hiăng hôp, mâu khu, kơvâ cheăng pơtối vêh pâ rơkong tơpui ƀă xuân hiăng châ môi tuăn mâu troăng pơtối vâ pâ rơkong tơpui tối dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa hiăng kĭ”.

Sap hơnăm 2012, Khu tơrŭm cheăng UNESCO hiăng păng ‘nâng mơnhên tơdroăng loi tĭng tiô khôp, xối pleăng mâu pơtáu Hùng a Phú Thọ, Việt Nam cho ki kơnâ mơhno khôi túa lĕm tro ‘na hiâm mơno teăng mâ dêi kuăn mơngế. Tơdroăng kố thăm mơnhên ki rơkê lĕm dêi khôi túa xối pleăng jâ pôa dêi pơlê pơla mâu hdroâng mơngế Việt Nam. Loi tĭng xối pleăng mâu Pơtáu Hùng chiâng khôi tú lĕm, hiâm mơno khôi túa lĕm dêi mơngế Việt Nam.

Xuân môi tiah kuăn pơlê lâp tơnêi têa, mâu hâi ki kố, kuăn pơlê a kơpong Tây Nguyên rơtế tơmiât troh ‘na leh tơbâ mâu Pơtáu Hùng ƀă hiâm mơno nhuô̆m, pâ mơnê hên.