Tơdroăng ki ăm mung liăn châ pêi pro tro achê ƀă kuăn pơlê tâ, ôh tá xê to rơkong tơopui tê, mê dế hiăng châ pêi pro nhên a mâu pơlê pơla, troăng prôk ki nếo, ki rơdêi khât a Tây Nguyên. Mâu rơxế hngêi rak liăn ki ăm kuăn pơlê mung liăn hiăng hmâ kơtâu troh tơrêm pơlê cheăm, tung rơxế mê, ai tŭm mâu kơmăi vi tĭnh, kơmăi in, kơmăi riân liăn ƀă tơdjêp hyôh internet hiăng lăm troh a mâu thôn pơlê kơpong hơngế hơngo dêi Tây Nguyên, po ăm roh ki tơ’lêi hlâu tung tơdroăng châ mung liăn, tơ’lêi ăm tơdroăng ki vâ châ mung liăn, túa pêi cheăng tơdrăng, rĕng khât ăm kuăn pơlê a mâu tíu ki hơngế, tíu ki xahpá.

Ôh tá xê kuăn pơlê athế lăm prôk bê châ chât km môi tiah hdrối nah, nôkố, vâi krâ-nhŏng o hiăng tơ’lêi hlâu vâ chêh bro hô sơ mung liăn, châ xo liăn, nal liăn tơkâ lơ pơtroh liăn vâ ‘măn kơdĭng dêi a cheăm tơná. Rêm tíu ki ăm mung liăn ukố umê châ pêi pro tro tiô luât pơkâ, xúa kŏng ngê̆ chal nếo, rế tơniăn ăm tơdroăng mung liăn, châ xo liăn, thăm nếo, ôh tá pro mơdon chôu phut hâi kố ki pro hô sơ mung liăn. Tơdroăng cheăng dêi mâu tôh ki ăm mung liăn ƀă rơxế chơ liăn mê hiăng djâ châ chât rơtal liăn troh a kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo, veăng gum mơnhông pêi chiâk pêi deăng ƀă mơnhông dêi tơdroăng rêh kâ ối rơpŏng hngêi tơná.

A kong pơlê Dak Lak, troh hâi lơ 30/6, Agribank hiăng ăm kuăn pơlê muing châ 21 rơtal 700 rơtuh liăn, tung mê, ai lối tơdế cho ăm mung ‘na kơvâ pêi chiâk pêi deăng, ai lối 34 rơpâu ngế ki mung liăn. Pôa Võ Tiến Nam, Phŏ kăn hnê ngăn Hngêi rak liăn Agribank, kong pơlê Dak Lak tối ăm ngin ‘nâi:

“Drêng ngin ăm rơxế kơtâu troh a mâu pơlê cheăm, vâi krâ, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng hiăng mơdoh dêi chôu phut, hâi khế, vâ lăm mung liăn ing mâu tôh ki to rơxế mê vâ pro hô sơ mung liăn ga tơ’lêi hlâu tâ. Maluâ ti mê, xuân u ối tơdroăng ki pá puât drêng rơxế ngin troh a pơlê cheăm hơngế hơngo, troăng prôk dế nôkố xuân ta hâi teăm bâ, tơdrăng lĕm, hên tíu kơhlong kơhlăng, troăng prôk ‘mêi ‘măk”.

Ôh ta xê to a mâu cheăm, lơ ing kơvâ ăm liăn ngân, mê mâu tơmeăm, kơmăi kơmok ki châ pêi cheăng thăm rế tơ’lêi hlâu tâ, châ tơrŭm hên mâu kơvâ cheăng ki ê tung pêi mơjiâng kế tơmeăm. Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Khánh Hoà mơjiâng Tíu xiâm Séa ngăn, pơkâ pêi pro rơkê kơnía, kố cho môi hvêa chêng ki kal tung rak vế, pêi pro tiô Tơdroăng Pơkâ kơxô̆ 57 dêi Khu xiâm ngăn cheăng kal kí ‘na mơnhông khoa hok, kŏng ngê̆ ƀă xúa kơxô̆ dêi tơnêi têa, xuân môi tiah Tơdroăng pơkâ kơxô̆ 68 ‘na mơnhông pêi cheăng kâ, mơjiâng kế tơmeăm ăm dêi rơpŏng hngêi krê tơná.

Tíu xiâm ki pêi hnoăng cheăng kố ai 7 phần mềm, 15 tíu ki ăm mung liăn, ai 22 tơdroăng pơkâ, ăm phep tơdjêp tơrŭm tơdrêng pơla mâu kuăn pơlê, khu mơdró kâ ƀă khu râ pơkuâ a 2 râ. Mâu tơmeăm khoăng ki ai pơkâ vê hdró, tơnêi tíu, tơdroăng tơkêa pêi krếo thế khu mơdró kâ mơ’no liăn cheăng châ tơkŭm pêi tơdrêng, tơdrăng, gum ăm khu mơdró kâ châ séa ngăn mơnhên tơdroăng ki nếo tơ’lêi, rĕng păng ‘nâng. Pôa Nguyễn Tấn Tuân, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Khánh Hoà tối ăm ngin ‘nâi, tơdroăng ki xúa kơxô̆ pơkuâ ngăn hnoăng cheăng ôh tá xê veăng pro pơhlêh ‘na túa chreăng chêh bro hlá mơ-éa mê ối cho ki xiâm tung mơdêk ki tơdrăng khât tung mơ’no liăn, mơjiâng tơnêi tíu ki tê mơdró kâ tơdâng tơ’mô.

“Ngin ôh tá xê to châ trâm krê to tơrêm khu mơdró kâ mê châ trâm, châ pêi pro tung măng internet, xua mê, châ ví ing mâu tơdroăng ki tí tăng ‘nâi plĕng nhên lơ ai mâu tơdroăng ki kố, ki ê. Ngin hlo kố cho tơdroăng ki kal athế pêi pro tơdrăng, tơdrêng ăm mâu khu mơdró kâ, rêm khu mơdró kâ pơrá tơdâng tơ’mô dêi pó drêng veăng mơ’no liăn ngân tung lâp kong pơlê Khánh Hoà”.

Hơnăm 2025, cho hơnăm “thăm mơdêk, pro pơhlêh phá vâ troh a tíu ki pơkâ” dêi tơdroăng pơkâ mơnhông pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla 5 hơnăm sap ing hơnăm 2021-2025, kơvâ hngêi rak liăn châ pơcháu hnoăng cheăng ki kal, tơpôu râng hngăm hnoăng cheăng hên tâ péa xoh; rế rak vế krá tơniăn tơdroăng pêi cheăng kâ krá tơniăn ton, rế mơjiâng ivá cheăng ki châ loi tơngah tung tơdroăng ăm mung liăn ngân ki châ pêi lo hên kế tơmăm, rế tŏng gum ăm tơdroăng ăm mung liăn tâk rế hên.

Dế nôkố, mâu kong pơlê pêa hdroh Tơdế Tơnêi têa ƀă Tây Nguyên dế châ pơcháu hnoăng cheăng khŏm châ pêi lo GRDP ing 8 roh 13%. Hngêi rak liăn Tơnêi têa hiăng hbrâ pơkâ pêi pro adrêng hên troăng hơlâ cheăng ki ton xŏn. Hngêi rak liăn Tơnêi têa hiăng pơkâ troăng prôk vâ kơdroh liăn tơkâ vâ pơkuâ tơdjâ, tơdrêng amê, pơkâ thế mâu hngêi rak liăn gum ăm khu mơdró kâ kơdroh iâ liăn tơkâ drêng ăm kuăn pơlê, vâ ga tơtro ki păng ‘nâng hnoăng cheăng. Tâi tâng kơxô̆ liăn ki ăm mung mê xuân châ ‘mâi vêh bro nếo, kơjo gum ăm mâu kơvâ cheăng ki kal, môi tiah pêi chiâk pêi deăng, mơ’no tê kế tơmeăm troh kong têa ê, cheăng kơmăi kơmok tŏng gum ƀă khu mơdró kâ ki kân ƀă krâ kơvâ. Tơdrêng amê, cho pơkâ pêi pro mâu tơdroăng ăm mung liăn tro tiô troăng hơlâ ki tơdjâ thế dêi Tơnêi têa, ing mê, pơtối kơjo gum vâ mơnhông chiâk deăng ƀă mơdêk tơdroăng rêh kâ ối thôn pơlê.

Pôa Đào Minh Tú, Phŏ hnê ngăn ‘na mơjiâng Liăn – Hngêi rak liăn tơnêi têa tối ăm ngin ‘nâi, kơvâ hngêi rak liăn hiăng vêh mơnhên hnoăng cheăng xiâm tung mơjiâng, mơnhông cheăng kâ krá tơniăn ton, troăng hơlâ ki tơtro ƀă hiâm mơno hbrâ rơnáu ahdrối, khu hngêi rak liăn kô pơtối rơtế ƀă kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ, veăng gum ăm tơnêi têa chân krá mot tung chal ki pơhlêh nếo mơnhông cheăng ƀă kơxô̆, tơtro tiô túa nếo ƀă krá tơniăn. Pôa Đào Minh Tú tối ăm ‘nâi tơ’nôm:

“Thăm mơdêk tơdroăng xúa kŏng ngê̆ tung tơdroăng ăm mung liăn ing hngêi rak liăn-môi troăng hơlâ ki xiâm dêi chal nếo nôkố. Mê cho hnoăng ki pơhlêh kân pơkal pêi pro kơtăng nhên khât. Kơvâ ngăn ‘na hngêi rak liăn rế kal athế séa mơnhên ngăn i trâu rơdâ tâ vâ nhên tơdroăng ki mê. Hngêi rak liăn hiăng ƀă dế pơkâ pêi pro athế xúa kŏng ngê̆ pro ti lâi rế hía pêi pro thăm rế kơhnâ, krâu khât tâ, tơ’lêi hlâu, vâ ga rế thăm kơdroh kơxô̆ liăn ki mơ’no pêi cheăng. Mê cho kơxô̆ liăn ki mơ’no prôk lăm, kơxô̆ liăn hô sơ ƀă hên hĕng mâu tơdroăng ki ê, ki ai tơdjâk troh tơdroăng lăm mung liăn ngân, ing mê, kô gum ăm mâu tơdroăng ki ăm mung, châ mung tơ’lêi hlâu, kơdroh kơxô̆ liăn mơhrê”.