Pơla kố nah, a Kuât pơlê Vi Rơ Ngheo, cheăm Đăk Tăng, Vi ƀan tơring Kon Plông tơkŭm po Leh tơbleăng Pơkâ dêi Vi ƀan kong pơlê Kon Tum mơnhên pơlê ôm hyô pơlê pơla Vi Rơ Ngheo ƀă mơhno mâ Khu tơrŭm cheăng ôm hyô Vi Rơ Ngheo. Pơlê Vi Rơ Ngheo, cheăm Đăk Tăng kơtăn pơlê kân Măng Đen, tơring Kon Plông ai dâng 40 km vêh peăng mâ hâi Luô. Pơlê ai 63 rơpŏng ƀă dâng 300 pơ’leăng mâ mơngế, 100% cho vâi krâ kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Rơteăng.

Xua ối xêh tung dế kong, kuăn pơlê pơtối ‘nâi rak vế ki kơnâ khôi túa lĕm tro vâi krâ nah xua mê Vi Rơ Ngheo nôkố xuân ối rak châ hên khôi túa lĕm tung mơjiâng pro hngêi trăng, tơdroăng rêh ối dêi mơngế Rơteăng.

Vâ mơjiâng Vi Rơ Ngheo chiâng pơlê ôm hyô pơlê pơla châ Vi ƀan kong pơlê Kon Tum mơnhên, sap ing kơtăn kố 4 hơnăm, ing hnê mơhno dêi mâu khu râ kăn pơkuâ ƀă kơvâ cheăng tơring, kuăn pơlê tung pơlê hiăng xúa mâu tơmeăm khoăng ki ai hlâu, môi tiah loăng ki hiăng ai hlâu, hmốu mơjiâng tíu mơnâ mâ ngăn ƀă tíu krúa lĕm tung pơlê.

Pôa Phạm Văn Thắng, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Kon Plông, tối ăm ‘nâi, mâu pơkâ pêi ki nhên vâ Vi Rơ Ngheo chiâng tíu troh nếo ki lĕm tung tâi tâng tơdroăng mơnhông mơdêk ôm hyô tơdjuôm dêi tơring:

“Ngin mơhnhôk rêm rơpŏng vêh pro tâi tâng mâu ki kơnâ khôi túa lĕm tro. Ngin mơjiâng rêm khu rơpŏng vâ pêt mơjiâng kơchâi drêh kố. Mâu rơpŏng ai í, peâp, chu klêi mê tơkŭm pế kâ. Mơnhên kơchâi kâ a kố cho kơchâi drêh, plâi, pôm pơlê klêi mê ká têa plông ki ê cho mâu tơmeăm ki ê cho păn chu, păn peâp klêi mê păn í a pơlê kố vâ drêng tơmối vâi troh thế cho mâu kơchâi kâ a pơlê. Ngin xuân hiăng pơtâng tối, mơhnhôk vâi krâ kuăn pơlê xuân hiăng pơkâ mơ’no tung pơkâ cho thế tâi tâng kuăn pơlê a pơlê kố vâi kô pêi pro ôm hyô, châ pơxúa ing ôm hyô ƀă mơhnhôk vâi krâ kuăn pơlê ôh tá chiâng tê tơnêi’’.

Troh nôkố kuăn pơlê, pơlê Vi Rơ Ngheo hiăng ti tăng, pro tơ’nôm hdrê pêt dâng 1.000 kơ’lo reăng rĭng ƀă phong lan; tơkŭm po păn, rak vế 5 ngo reăng rĭng phong lan ƀă siam, reăng mua rơtâ tá pơlê. A ngiâ ai 5 rơpŏng tung pơlê ai ivá ƀă châ hnê tơdroăng tơdah tơmối ôm hyô ối pơtê a kơmăng. Kuăn pơlê tung pơlê xuân hbrâ hên tơmeăm, môi tiah chêng koăng – xuăng ƀă mâu kơchâi kâ dêi mơngế Rơteăng vâ ăm tơmối rôe kâ.

Pơla kố nah, Khu pơkuâ ‘na mơhno khôi túa lĕm – Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô Dak Lak xuân hiăng tơkŭm po leh tơbleăng ƀuôn Akŏ Dhông (pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột) cho pơlê ôm hyô pơlê pơla. Kố cho pơlê dêi mơngế Rơđế châ mơjiâng kơtăn kố 60 hơnăm. Kố xuân châ ngăn cho pơlê Rơđế kro mơdrŏng lĕm má môi Dak Lak ƀă hên hngêi trá xŏn, hên loăng ngiêt ƀă reăng lĕm.

Vâi krâ kuăn pơlê a kố xuân rak khôi túa lĕm chêng koăng, kế xah hdroâng kuăn ngo, mâu tơdroăng cheăng tiô khôi vâi krâ nah teăn ếo pơtâk, pế drôu xiâm. Hên hơnăm hdrối mê hía nah, tíu kố chiâng tíu troh lăm ngăn, xah hêi mơhno khôi túa lĕm tro ƀă ôm hyô dêi hên tơmối tung tơnêi têa ƀă kong têa ê.

Tung tơdroăng mơnhông mơdêk ôm hyô, ƀuôn Akŏ Dhông hiăng châ Vi ƀan kong pơlê Dak Lak tŏng kum vâ chê 1 rơtal liăn tŏng kum mơjiâng kêi đeăng mâu tơmeăm môi tiah tíu chôu ‘măn ngăn rơxế, hngêi mơdrah tơdjuôm, kơƀăng hnê mơhno prôk lăm, ƀă hía hé, mơjiâng Khu pơkuâ Ôm hyô pơlê pơla pơlê ƀă po mâu lâm hnê mơhno ‘na ôm hyô pơlê pơla ăm kuăn pơlê tung pơlê.

Troh nôkố, ƀuôn Akŏ Dhông hiăng tơniăn ‘na mâu kế tơmeăm ƀă mơngế vâ tơdah tơmối tung tơnêi têa ƀă kong têa ê.

Jâ Nguyễn Thụy Phương Hiếu, Kăn phŏ pơkuâ Khu pơkuâ ‘na mơhno khôi túa lĕm tro – Tơ’noăng ivá ƀă ôm hyô Dak Lak tối ăm ‘nâi, ƀă tơdroăng châ mơnhên cho pơlê ôm hyô pơlê pơla, tung la ngiâ, kong pơlê kô ai tơ’nôm tơdroăng vâ rah xong mơngế pêi cheăng ôm hyô pơlê pơla tung ƀuôn Akŏ Dhông, kum mơjiâng tiú ki phá tơ-ê tung mơnhông ôm hyô a kong pơlê.

“Ƀă kơxô̆ liăn dêi kuăn pơlê rơtế ƀă tơdroăng tŏng kum dêi Tơnêi têa vâ pêi pro ôm hyô pơlê pơla. Nôkố mê mâu troăng hơlâ ‘na tŏng kum ăm mâu pơlê vâi krâ hdroâng kuăn ngo vâ rak vế khôi túa lĕm mê cho hên troăng hơlâ, xua mê cho kô pơtối ai mâu tơdroăng tơmâng tŏng kum, xúa mâu kơxô̆ liăn ing mâu tơdroăng ki ê mê pơtối tŏng kum ăm pơlê.

Pro ti lâi tơmeăm ôm hyô tung pơlê kô pêi pro mâu tơmeăm vâ tơbâ, kơxuô tơmeăm OCOP, tâi tâng mâu tơdroăng ki tơdjâk mê kô mơjiâng môi tơdroăng ki phá tơ-ê tung mơnhông mơdêk ôm hyô pơlê pơla krá tơniăn má môi’’.

Tung hơnăm kố, kong pơlê Dak Lak ai 2 pơlê châ tŏng kum mơnhông mơdêk ôm hyô ƀă kơlo ki hên 1 rơtal liăn rêm pơlê. Pơtối mê, hơnăm kố kong pơlê tŏng kum mơnhông mơdêk ôm hyô pơlê pơla ƀă ƀuôn Kuôp, cheăm Dray Sáp, tơring Krông Ana ƀă ƀuôn Trí. Cheăm Krông Na, tơring Ƀuôn Đôn. Khu pơkuâ ‘na mơhno khôi túa lĕm tro ƀă Ôm hyô Dak Lak tối ăm ‘nâi, nôkố Khu pơtối séa ngăn vâ tŏng kum 12 tơmeăm khoăng tiô pơkâ, ƀă kơlo tŏng kum ki hên cho 1 rơtal/môi pơlê.