Tơdrêng ƀă tung lâp tơnêi têa, tung mâu hâi ki kố, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên xuân dế hâk ro tung hâi tơbâ 48 hơnăm Châ tơleăng lĕm peăng hdroh - lâp tơnêi têa tơrŭm môi, ƀă tối tơdroăng ki hâk ro tung hâi leh kân kố. Tung rôh tơplâ, mâu khu râ kuăn pơlê a Tây Nguyên môi tuăn tiô Đảng, hiăng mơ-eăm veăng tơplâ ta troh châ tơleăng lĕm lâp lu. Cho ngế kuăn dêi mơngế Rơteăng, kot mâ a pơlê Kon Gung, cheăm Đăk Sao, tơring Tu Mrông, kong pơlê Kon Tum.

Plâ rơxông pôa A Tủi  hmâ ƀă cheăng lêng. Xông kân tung mâu hơnăm tơplâ xâ Mih klêi mê pơtê xua hiăng krâ drêng dế pro Ngế pơkuâ ngăn lêng tơring Đăk Tô, pôa A Tủi ối chôu pâ mâu hơnăm tơplâ ó mê nah. Hơnăm kố, klăng tơbâ 48 hơnăm châ tơleăng lĕm Peăng Hdroh tơnêi têa, pôa A Tủi ngế lêng hơnăm hiăng krâ hiăng mơdoh hên chôu lăm pôu ngăn tíu tơplâ ton nah, tíu  ki pôa ƀă mâu vâi pú hiăng khên tơnôu tơplâ kâi ƀlêi trâng, môi tiah B15, tíu tơplâ Đăk Tô - Tân Cảnh:

“Hâi lơ 30/4 ngin prôk ing tíu tơplâ B15 prôk vâ veăng tŏng kum a kong pơlê Quảng Ngãi, drêng dế prôk mê ngin tâng tối hiăng châ tơleăng lĕm peăng hdro. Drêng mê, ngin vêh a Tíu B15 a Kon Tum, nôkố cho Hngêi trung hnê cheăng lêng kong pơlê. Drêng ‘nâi tơdroăng hiăng châ tơleăng lĕm lâp peăng Hdroh, ngoh o ngi hâk ro, mố đô̆i ngin rơtế têa kŏng ro xua tơnêi têa hiăng hluăn tơplâ. Ngoh o ngin mố đô̆i đi đo tơkôm tâng râ kơpêng pơkuâ mê cho hnoăng cheăng pêi ki kân dêi mâu ngế lêng’’.

Pôa Y Tánh Mlô (hdroâng M’Nông) a Ƀuôn Phôk, cheăm Ea Rbin, tơring Lak, kong pơlê Dak Lak xuân hiăng tơkâ luâ mâu khế hơnăm ki ó dêi rôh tơplâ a kơpong tơnêi Tây Nguyên. Pôa tối tiah kố, tơdroăng rêh ối drêng mê nah gá xơpá khât, la xuân môi hiâm mơno tiô Đảng, tiô kăch măng.

“Đảng, kăch măng pin mơjiâng mơhnhôk kuăn pơlê ối tung kong vâ tiô kăch măng. Sap ing hơnăm 1958 troh hơnăm 1975, tơdroăng rêh ối rôh ki mê nah ối tung kong xơpá khât. Vâi krâ nhŏng o pêi chiâk chối báu, pêt pôm mê troh hơnăm 1972 – 1973 Mih xế trếo dioxin. Mố đô̆i ƀă vâi krâ nhŏng o kơklêa, xơpá, lăm tăng chiâ pôm loăng, kêi kơchâi kong vâ kâ rêh tơkâ hâi măng, tí tăng xêh kế kâ, mê vâi krâ nhŏng o xuân ối môi hiâm mơno tiô Đảng, tiô kăch măng”.

Cheăm Nâm Nung, tơring Krông Nô, kong pơlê Dak Nông cho kơpong đông rơxông N’Trang Lơng khên tơnôu xông pơplâ xâ Pơhlăng tơbriât pơkuâ, ƀă châ pơtối tung péa rôh tơplâ pro tơleăng lĕm hdroâng mơngế.  Tíu kố ai đông B4 dêi kong kong pơlê IV, hiăng châ pơxá tíu tơbâ kăch măng râ tơnêi têa. Nâm Nung dế châ kong pơlê Dak Nông mơjiâng cho môi tíu pơtê cheăng a tíu ôm hyô “Tơdroăng hơdruê dêi tơnêi têa ƀă on’’ dêi Kŏng viên tơnêi tơníu lâp plâi tơnêi UNESCO Dak Nông.

A đông Nâm Nung cho ‘’Tíu tơplâ nah’’ hnê tơdroăng ton nah kăch măng ƀă tơmối tung tơdroăng prôk tro tíu xiâm. Ngê̆ nhân Y Xuyên, ối a ƀon Ja Rah, cheăm Nâm Nung, ối chôu pâ mâu hâi khế rơtế ƀă kuăn pơlê kum mố đô̆i plâ Mih:

“Nah tơplâ ó ‘nâng, mìn, răng ƀom, răng pháu tŭm túa, ngin ối tung kong drêng tơ ƀai kơ’nêh ƀom mê ngin hmuâ tung kloh. Drêng tơƀai hiăng kơneăng châ mê ngin nếo veăng kum mố đô̆i pôu răng pháu pơkeăng ƀă kế kâ. Drêng Mố đô̆i ôh tá ai măm, tá ai po... mê ngin lăm chiên ăm mâu mố đô̆i tung kong’’.