
Drêng ai ngế tơmối ki tơviah troh a hngêi, prế on veăng nâ Y Nhua, pơlê Kon Rôn, cheăm Ngọc Réo, kong pơlê Quãng Ngãi tơdah gá la tuăn ngôa ôh tá hmiân, hmếo xâu. Drêng hiăng hlê nhên tơdroăng dêi ngế chêh hlá tơbeăng vâ tối ăm ‘nâi hdrối tơdroăng ‘na ki rơ-iô dêi ma tŭi, nâ Y Nhua xôi ‘na kuăn kơnốu nâ dế phâk 9 hơnăm xua ai xôi pak chik ma tŭi. Drêng kuăn kơnốu nâ tro rup, rêm ngế tung rơpŏng hngêi ôh tá ‘nâi kơdrâ ó xua tơdroăng ki păng ‘nâng gá pro châi heăng tung nuih oh tá ‘nâi tối to lâi.
Nôkố kuăn kơnốu mê hiăng lăm phâk, mé pin dêi kuăn troh pôu jâ pôa peăng nôu ối a cheăm ki ê, tơdroăng rêh ối tung rơpŏng nâ Y Nhua chiâng trâm pá puât:
“Khải mê sap ối kŭn ngế ki lâi xuân ‘nâi hâi ki lâi xuân lăm a chiâk, kơbố ê gá tiah mê. Drêng lăm a hngêi tơleăng gá krôu hlối tối nôu a xâu ‘nâng. Ngin bê hiăng poh peăn tung châ tơchĕng khéa ó khât. Nôkố chiâk deăng xuân tơmiât tá hêng vâ pêi, kâi khíu ó”.

Pơlê Kon Rôn ai 236 rơpŏng kuăn pơlê tâi tâng to kuăn ngo Rơteăng rêh ối. Kơpong pơlê xiâm hơniâp lĕm ro nah ƀă hên túa vêa vong ki lĕm tro ton rôh nah, kuăn pơlê kơhnâ pêi cheăng hlối têm rơpiât, nôkố mâu ki chik ma tŭi hên hĭn hriăn to lăm tong, pro tơ’nhiê ki hơniâp lĕm ro hdrối nah. Jâ Y Nhĩ, vâ chê 60 hơnăm, hnoăng gá hiăng vâ kơdroh iâ ki pá puât xua 2 ngế kuăn ki hiăng kân, la ki khât gá thăm rế pá tâ drêng kuăn kơnốu 23 hơnăm hiăng tro rup xua pâk chik ma tŭi:
“Nôu ôh tá ‘nâi, pâ xuân ôh tá ‘nâi. Drêng vâi rup gá hơ-ui hlối khíu. Á ối a hngêi châi tamo hên, kơtêi hlối kơtâu têi púi ngah kuăn rĕng vêh. To lâi ngế vâi o tung pơlê kố hdrối nah hiăng prôk tiô troăng ki mê. Thế ối a hngêi veăng pêi cheăng kum dêi nôu pâ’’.
Mâu kơpong thôn pơlê dêi kong pơlê Quãng Ngãi (Kong pơlê Kon Tum ton nah) ai lối 100 ngế pâk chik ki ôh tá kâi gât, lối 600 ngế ôu pâk chik ma tŭi ƀă lối 3.300 ngế pâk chik ma tŭi. Kố xuân cho môi tung mâu tơdroăng ki xiâm pro tơ’nhiê ki hơniâp lĕm a mâu pơlê ƀă pro ai tơdroăng ôh tá tơniăn tung pơlê pơla. Hlo nhên ki rơ-iô, khế 4 kố nah Vi ƀan kuăn pơlê dêi kong pơlê Kon Tum hiăng pơkâ kơxô̆ 1118 ‘na mơjiâng pro túa “Cheăm, bêng, pơlê kân ôh tá ai ma tŭi” ƀă mâu cheăm rĕng tơbleăng túa pêi cheăng ki mê. Jâ Phạm Thị Mây, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kuăn pơlê hneăng hdrối dêi cheăm Ngọc Réo, ăm ‘nâi, tơdroăng cheăng pêi mê hiăng ƀă dế pơtối vâ mơdât ki rơ-iô ƀă pơlê:
“Cheăm xuân hiăng tơbleăng túa pêi cheăng dêi thôn pơlê ôh tá ai ma tŭi. Mơhnhôk mâu lêng, mâu khu râ, kơvâ cheăng, khu grup veăng tơmâng hnê tối ăm mâu vâi o phô̆m xông kân, mâu rơtăm ví kơ ma tŭi. Cheăm xuân pâ thế mâu kơ koan khu râ pơkuâ cheăng mơdêk hnoăng răk ngăn, tơrŭm ƀă mâu kăn kong pơlê tăng ‘nâi mâu ngế ki lâi, malối cho séa ngăn, mơnhên ƀă rup pơxâu phâk kơtăng mâu ngế ki tê mơdró, mâu khu ki xúa ma tŭi”.

Ma tŭi dế hmuâ tăng mot tung pơlê, mơdâ tơdroăng châi heăng ƀă pro tơ’nhiê ki hơniâp a hên kong pơlê, cheăm dêi kong pơlê Kon Tum. Mâu kơto têa mâ dêi nôu pâ, mâu Hlá mơ-éa tơleăng ăm mâu ối nếo ki pâk chik ma tŭi, cho tơdroăng vâ tối ăm ăm kuăn pơlê ‘nâi hdrối. Tơdroăng tơplâ mơdât ma tŭi a mâu pơlê tung thôn Quãng Ngãi (Kon Tum hdrối nah), dế ai hên rêm râ, kơvâ cheăng veăng tơmâng tăng ‘nâi plĕng, la ki kal tâ nếo athế hlê plĕng xêh, rêm ngế kuăn pơlê thế hbrâ rơnáu xêh tơdroăng mê.
Viết bình luận