Tơkâ hluâ pơreăng kân COVID-19, Ôm hyô Việt Nam rĕng tơniăn
Thứ tư, 14:10, 04/01/2023 Long Phi/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Miền Trung Long Phi/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Miền Trung
VOV4.Xơ Đăng - Hơnăm 2022, xua ai tơdjâk dêi pơreăng COVID-19 hiăng pro kơvâ Ôm hyô dêi Việt Nam ôh tá ai tơmối troh ôm hyô, lối rơtuh ngế ôh tá ai cheăng pêi. Ing tơdế khế 3/2022, drêng Chin phuh vêh lôu péa ăm tơdroăng ôm hyô, a peăng Tơdế tơnêi têa hiăng kơdo mơ-eăm tơkâ luâ xahpá, mơnhông rơdêi tơdroăng ôm hyô.

Tơmeăm kơnía git mơhno khôi túa lĕm tro Lâp plâi tơnêi Hội An, kong pơlê Quảng Nam a mâu hâi mơ’nui hơnăm 2022, a mâu troăng kơphô̆ kơdrâm tơmối lâp plâi tơnêi. Hngêi tê mơdró tơmeăm ôu kâ, Hngêi ăm tơmối kâ koi ối pơtê ƀă mâu tê mơdró thăm kơdrâm phiu ro. Pá ai kơbố vâ chiâng tơmiât, môi hơnăm hdrối nah, kơphô̆ ton nah Hội An khéa kho, rơhĭng rơhối.

Pơlê kong kơdrâm ai troh 2/3 pơ’leăng mâ mơngế pêi cheăng tung kơvâ ôm hyô hiăng tơkâ hluâ lối 2 hơnăm trâm pá, tơdroăng rêh ối kuăn pơlê tơvâ tơvân xua pơreăng kân COVID-19. Nôkố, Hội An hiăng rak tơniăn um méa dêi môi pơlê kong kơdrâm ôm hyô, môi tiah ôh tá hâi ai ‘’pơreăng kân xông tâ tú’’ ki lâi xông tâ tú a tíu kố.

Nâ Nguyễn Thanh Tâm, ngế pơkuâ hngêi kân lĕm rơdâ An, pơlê kong kơdrâm Hội An thâ hbrâ tơdroăng tơdah tơmối ôm hyô roh Têt Yương lĭch ƀă Têt Lo hơnăm nếo Qúy Mão. Tiô nâ Nguyễn Thanh Tâm, tung pơla pá puât tung 2 hơnăm hiăng hlâu hiăng kum mơngế pêi ôm hyô a Hội An kâi trâng ƀă pro nếo dêi tơná vâ pơtối mơnhông mơdêk ôm hyô krúa lĕm nếo châ kong pơlê Quảng Nam tơbleăng ăm pêi pro a khế 3 hơnăm 2022 laga ki khât, cho hên tíu tê mơdró ôm hyô a Hội An hiăng pêi pro mâu túa pơkâ kố sap ing ton nah.

 

Ki nhên môi tiah tối ôh tá ăm ai sok chhá, kơdroh xúa ki lía, kơhôp chá xúa môi xôh, pro ôm hyô lĕm ƀă kong prâi. Nâ Nguyễn Thanh Tâm tối ăm ‘nâi, apoăng mơngế pêi cheăng tơdah ƀă tá tơmối ôm hyô pơrá hlo phá tơviah, hên ngế ôh tá môi tuăn laga kơnôm mơ-eăm pêi pro xua mê nôkố hiăng chiâng tơdroăng ki hmâ.

“Tơdroăng pêi nếo nôkố dêi tơmối kong têa ê ƀă mâu pú hmâ hơnăm ối nếo Việt Nam pơrá hlê plĕng ‘na rak vế kong prâi. Drêng vâi hlo dêi tơná hiăng tiô teăm troăng prôk kố mê vâi môi tuăn’’.

Lối 2 hơnăm hiăng hluâ, pơreăng kân COVID-19 hiăng pro 42 rơpâu ngế pêi cheăng tung kơvâ ôm hyô a pơlê kong kân Đà Nẵng hía tơdroăng pêi cheăng. Kơxô̆ kố a 2 kong pơlê Thừa Thiên Huế, Quảng Nam sap ing 14 rơpâu troh 18 rơpâu mơngế pêi cheăng. Laga, klêi kơ’nâi vêh lôu péa mâu tơdroăng ôm hyô, hơnăm 2022, kong pơlê Quảng Nam hiăng tơdah 4,8 rơtuh roh tơmối ôm hyô ƀă tâi tâng pêi lo liăn châ dâng 3.800 rơtal liăn, mơjiâng cheăng pêi ăm lối 16.000 ngế pêi cheăng.

Pôa Phan Hộ, Kăn pơkuâ Khu pơkuâ tơmeăm ki kơnía git Mơhno khôi túa lĕm tro Mỹ Sơn tối ăm ‘nâi, mơhé pá puât laga tíu cheăng hiăng mơ-eăm râng chêng 125 ngế pêi cheăng. Drêng vêh lôu péa, Mỹ Sơn hiăng tơdah lối 105 rơpâu roh tơmối ôm hyô, tâk lối 110% tâng pơchông ƀă pơkâ hơnăm 2022.

‘’Tung pơlâ tơdjâk dêi pơreăng, ngin ôh tá pêi lo liăn ôh. Ƀă môi tíu pêi cheăng tăng xêh liăn tâi tâng cho pá puât. Ngin mơhnhôk khu kăn ƀô̆, mơngế pêi cheăng, tơdrêng amê xúa kơxô̆ liăn ki hbrâ vâ mơhá liăn khế ăm mơngế pêi cheăng. Khu kăn ƀô̆, mơngế pêi cheăng loi tơngah a tíu pêi cheăng ƀă vâi rơtế mơ-eăm vâ tơkâ hluâ pá puât’’.

Việt Nam ối tung inâi mâu kong têa rĕng lôu péa má môi a kơpong ƀă châ Khu tơrŭm pêi ôm hyô lâp plâi tơnêi mơnhên cho ai troăng hơlâ lôu péa phuâng má môi. Hơnăm 2022, mâu kong pơlê, pơlê kong kơdrâm kơpong peăng tơdế tơnêi têa hbrâ tơkŭm po mâu tơdroăng kal râ lâp plâi tơnêi; pêi pro hên tơdroăng mơhnhôk, pơtâng tối troh mâu kong têa Châu Âu, Hàn Quốc, Singapore, Ấn Độ, Nhuk, chôa ‘lâng rak tơniăn mâu troăng tơƀai kơneăng lâp plâi tơnêi.

A pơlê kong kân Đà Nẵng, đi đo mâu troăng tơƀai kơneăng lâp plâi tơnêi troh a Đà Nẵng châ pơxiâm po, vêh po klêi kơ’nâi môi pơla pơtê hiăng tơdjêp kơchơ mơdró lâp plâi tơnêi. Tiô chêh dêi Kơ koan xiâm pơkuâ Ôm hyô Việt Nam, hơnăm 2022, kơxô̆ tơmối ôm hyô lâp plâi tơnêi troh Việt Nam châ 3,5 rơtuh roh. Môi tung mâu troăng pêi ki kal vâ mơhnhôk tơmối lâp plâi tơnêi cho pơtối pro nếo tíu troh, thăm pêi pro rơdêi tơdjêp ôm hyô ƀă hên kong pơlê, pơlê kong kơdrâm tung lâp tơnêi têa.

Pôa Lê Trí Thanh, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Quảng Nam tối ăm ‘nâi, tơdjêp mơnhông mơdêk ôm hyô cho troăng ki thế pêi pro, ôh tá xê to kum mâu kong pơlê mơnhông tơmeăm ki ai hlâu krê mê ối xúa mâu tơdroăng ki kơnâ tơdjuôm ‘na loăng pơlái kong kế, tơmeăm mơhno khôi túa lĕm tro tung kơpong, kum thăm pêi pro rơdêi kơvâ ôm hyô mơnhông mơdêk krá tơniăn.

“Ngin hiăng mơjiâng mâu tơmeăm kơnôm to a kong kế, xúa mâu ki kơnâ ki kong kế ăm kong pơlê Quảng Nam xuân môi tiah ki kơnâ khôi túa lĕm, kơpong tơnêi, kuăn mơngế ki Quảng Nam ai hên tơmeăm ki tơ’lêi hlâu. Tơdrêng amê xuân tơdjêp ƀă mâu kong pơlê ki ê tung kơpong cheăng kâ kơpong peăng tơdế tơnêi têa ƀă hlối mơjiâng mâu kơxuô tơmeăm ki tơtro vâ tơbleăng kơxuô tơmeăm ôm hyô krúa lĕm troh pú hmâ lâp plâi tơnêi’’.

 

A Leh diâp Pri Ôm hyô lâp plâi tơnêi hơnăm 2022 – kơpong châu Á ƀă châu Đăi Dương, Ôm hyô Việt Nam hiăng tơdah châ 16 pri ôm hyô, pơtối mơnhên inâi, hnoăng dêi ôm hyô Việt Nam tung kơpong ƀă lâp plâi tơnêi. Pôa Đoàn Văn Việt, Ngế xiâm phŏ Pơkuâ Khu xiâm mơhno khôi túa lĕm tro, Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô mơnhên, tơdroăng tơkŭm po châ tơƀrê Hơnăm Ôm hyô Tơnêi têa - Quảng Nam 2022 hiăng djâ châ tơƀrê hên tung tơdroăng mơhnhôk mơ’no liăn cheăng, mơnhông mơdêk ôm hyô ƀă tơdroăng mơhnhôk mơđah tơbleăng um mơ-éa, tơnêi têa, kuăn mơngế Việt Nam, mơjiâng um hên mơngiơk lĕm ƀă pro mơhnhôk dêi kơvâ ôm hyô Việt Nam drêng mơgêi tơdroăng ôm hyô hơnăm 2022 tơmiât troh hơnăm 2023 pêng tơdroăng hâk vâ, pói vâ pơtối mâu tơdroăng châ tơƀrê.

 

Long Phi/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Miền Trung

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC