Choh jang sa sơnăm 2024 yak truh hơtŏk rơgoh păng kơjăp
Thứ năm, 08:35, 11/01/2024 Nguyễn Thị Hương Lan/VOV1/Thuem tơblơ̆ Nguyễn Thị Hương Lan/VOV1/Thuem tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Đơ̆ng rŏng 1 sơnăm tŏk klăih đơ̆ng dôm long nol găh tŏ ‘mi kial ưh ‘lơ̆ng, pơrang jĭ phă, mă loi jĭ tơdrong jur tŏk tơ̆ anih tĕch mơdro yoa đơ̆ng mŭk drăm rơhyŭng rơhyăng jơ̆p plei teh, mă lei tơdrong jang sa, tĕch mơdro tơmam đơ̆ng choh jang sa, ka hơdang tơ̆ teh đak đe oei iŏk đei lơ  jơnei, ưh lăp vei lăng sơđơ̆ng phe ƀa tơmam sa đĕch, mă oei pơjing đei lơ tơdrong hơiă ăn tơdrong jang mŭk drăm lơ̆m teh đak. Hlŏh 53 ti USD iŏk đei đơ̆ng tĕch tơmam choh jang saa, ka hơdang, tơ̆r ‘long tơ̆ teh đak đe lơ̆m sơnăm 2023 hlôi tơƀôh hơdăh dôm tơdrong adrin ưh đei pơdơ̆h đơ̆ng kon pơlei jang chŭn mir, đơ̆ng dôm bơngai vei lăng, bơngai jang khoa hŏk găh tơdrong ‘nâu.

 

 

Tơdrong chơt hơiă đơ̆ng dôm kon pơlei pơtăm ƀa, đơ̆ng dôm bơngai jang pơgar sầu riêng, ‘nhot, plei lơ̆m sơnăm 2023 hlôi ăn ƀôh hơnih hơdăh tôch kơ chhôk hơiă hloh lơ̆m pơm tơlĕch păng tĕch tơ̆ teh đak đe tơmam đơ̆ng choh jang sa ƀơ̆t tĕch tơlĕch tơ̆ teh đak đe phe păng ‘nhot, plei iŏk đei kơ sô̆ tôch lơ.

Sơnăm 2023, anih choh jang sa oei pơvei jang tŏk lơ, hơtŏk tơiung tôm tơdrong; hăm kơ sô̆ tŏk GDP lơ̆m anih jang đei 3,83%, lơ hloh lơ̆m lơ sơnăm tơ jê̆ âu. Akŏp jên tĕch tơlĕch tơ̆ teh đak đe tơmam đơ̆ng choh jang sa, ‘long tơ̆r, ka hơdang pơvei kơ sô̆ lơ, hloh 53 ti USD; tĕch tơlĕch tôch kơ lơ đei kơ sô̆ 12,07 ti USD, tŏk 43,7%. Phŏ Kơdră Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơtŏk tơiung tơring tơrang Phùng Đức Tiến hơlen lăng: Choh jang sa hơnơ̆ng sơ kơ̆t hơdăh anih dơ̆ng gĭt kăl, vei sơđơ̆ng kơ jăp phe ƀa tơmam sa, dôm tơdrong hơtŏ tih đơ̆ng mŭk drăm păng tơgop sơđơ̆ng mŭk drăm tih:

Lơ̆m khei ‘năr tôch kơ mơmat tat, mă lei hăm tơdrong mĭnh jơhngơ̆m đon đơ̆ng đĭ đăng tơpôl, đơ̆ng rim tơring kŭm hăm Anih tơm vei lăng găh choh jang sa, bơ̆n hlôi jang đang đei tôch kơ lơ tơdrong hơgăt gĭt kăl. Mĭnh sơnăm hơdrin vă bơ̆n jang đang dôm tơdrong hơgăt tôch kơ ‘lơ̆ng, đei Khŭl kơdră teh păng trung ương lăng ‘lơ̆ng, oei sơkơ̆t hơdăh jĭ anih dŏng mŭk drăm, tơgop gĭt kăl lơ̆m mŭk drăm teh đak ƀơ̆t kơ plăh mơmat tat.

Sơnăm 2023 jĭ sơnăm chih tơƀôh tơdrong hơiă đơ̆ng anih jang phe ƀa mưh tĕch phe teh đak bơ̆n tơ̆ teh đak đe đei dang 8,2 triệu tấn hăm jên vă jê̆ 4,8 ti USD, tŏk 40% pơting hăm sơnăm hơdrol, tơ̆ kơ sô̆ lơ hloh lơ̆m dôm jĭt sơnăm âu ki. Ƀok Nguyễn Như Cường, Kơdră Anih vei lăng choh pơtăm tơbăt, tơdra hơdrol sơnăm 2024, tơ drong anih tĕch mơdro phe ƀa ‘meh vă oei tơ̆ kơ sô̆ lơ, anih jang choh pơtăm hơnơ̆ng athei hơtŏk loi dơ̆ng pơm tơlĕch, mă loi ‘noh jĭ ƀa ‘lơ̆ng vă vei sơđơ̆ng tĕch tơ̆ teh đak đe 1 trong kơjăp ‘lơ̆ng:

Găh pơm tơlĕch phe ƀa Việt Nam lơ̆m sơnăm 2024 kiơ̆ trong tơlĕch jang đơ̆ng Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơtŏk tơiung tơring tơrang kŭm hăm dôm tơring rei pơtăm dang 7,1 triệu hek tar dăh mă gô hơla kơ 1 tŏ sĕt, lơ̆m noh oei vei sơđơ̆ng kơ sô̆ 43 triệu tấn. Thoi noh bơ̆n gơh vei sơđơ̆ng phe ƀa lơ̆m dôm tơdrong đei ƀôh. Păng bơ̆n oei vei sơđơ̆ng tĕch tơlĕch phe tơ̆ teh đak đe nhen lơ̆m sơnăm 2023.

Sơnăm 2024, tơdra hơdrol mŭk drăm hơnơ̆ng tơ jră hăm lơ mơmat tat, long nol, nhen: kơjă tơmam blŭng a tơmơ̆t yua ăn choh jang sa oei tơ̆ kơ sô̆ lơ, pơrang jĭ tơ̆ long pơtăm, kon tơrong hơmơt kơ đei ƀôh; ‘mi tih đei ƀôh ưh kơ ê, tŏ hang kơtang, hơmơt kơ tŏ phang pơđang, ưh kơ măh đak kơtang yua đơ̆ng ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng đơ̆ng El Nino…; mă loi ‘noh jĭ ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng đơ̆ng tơblăh tơblŭng, ưh kơ sơđơ̆ng lơ̆m apŭng plĕnh teh pơm ăn anih tĕch mơdro ưh kơ sơđơ̆ng. Ƀok Nguyễn Văn Việt, Kơdră Anih tơlĕch nơ̆r sơkơ̆t, Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơtŏk tơiung tơring tơrang tơbăt, Anih vei lăng choh jang sa oei hơdrin yak hloh mơmat tat, tơlĕch ăn dôm tơdrong hơgăt vă hơdrin bơ̆jang kiơ̆:

Yak lơ̆m sơnăm 2024, nhôn ƀôh ‘noh jĭ anih jang găh choh jang sa ‘noh lai yơ kŭm đei 3 tơdrong mơmat: mă mônh ‘noh jĭ anih tĕch mơdro, mă 2 ‘noh tŏ ‘mi kial, mă 3 ‘noh jĭ tang găn đei pơrang jĭ. Găh anih tĕch mơdro nhôn gô hơdrin, pơrang jĭ nhôn kŭm hơdrin hơmet pơ ‘lơ̆ng mă lei tŏ ‘mi kial oei jing tơdrong tơm. Găh tơdrong hơgăt sơnăm  2024, tơlĕch ăn jang tŏk hrĕnh lơ̆m anih jang 3,0 - 3,5%; Akŏp jên tĕch tơlĕch tơ̆ teh đak đe tơmam choh jang sa, tơ̆r ‘long, ka hơdang dang 54 - 55 ti USD. Kơsô̆ xăh jang đang tơring tơrang ‘nao 80%.

 Tĕch tơ lĕch tơ̆ teh đak đe ‘nhot, plei đei hơyak tŏk lơ, tŏk 70% pơting hăm sơnăm 2022, đei vă jê̆ 5,7 ti USD, tơdrong pơgơ̆r pơm tơlĕch vei sơđơ̆ng ‘lơ̆ng, hơlen lăng pơrang jĭ ‘long pơtăm păng hơtŏk loi dơ̆ng pơtrŭt mơdro sa hăm dôm anih tĕch mơdro đei anih jang găh ‘nhot, plei lăng kăl. Ƀôh hơiă blŭng sơnăm 2024 ƀơ̆t dôm tơmam nhen sầu riêng tăh krăl tơngiĕt, gao hơdrih, ƀơ, krô̆i.... vă jê̆ truh đei asong phep tĕch tơ̆ anih tĕch mơdro Trung Quốc hơmĕng gô tơgŭm anih jang ‘nhot, plei tŏk dơ̆ng tŏ sĕt hloh 1 ti USD lơ̆m sơnăm 2024. Hơdai hăm ‘noh, Việt Nam jing teh đak mă blŭng lơ̆m apŭng plĕnh teh pơtăm ƀa tơ jur ‘mê̆ ‘mach ƀơ̆t tơlĕch jang Tơdrong jang 1 triệu ha joăt pơtăm ƀa ‘lơ̆ng tơklep hăm hơtŏk rơgoh tơring tơmăn đak krong Cửu Long đơ̆ng hơtuch sơnăm 2023. Tơdrong ‘noh ăn ƀôh, ưh khan lăp tơplih đơ̆ng đon tơchĕng pơm tơlĕch jing đon tơchĕng mŭk drăm, anih choh jang sa hơnơ̆ng yak truh pơm tơlĕch rơgoh păng kơjăp. ‘Nâu jĭ tơdrong hơgăt đơ̆ng anih jang lơ̆m sơnăm 2024 păng dôm sơnăm đơ̆ng rŏng, vă bơ̆jang kiơ̆ tơdrong jang hơtŏk tơiung păng tơchơ̆t Trung ương vă pơjing “Choh jang sa rơgoh, tơring tơrang ‘nao, kon pơlei jang chŭn mir hơgei”.

Nguyễn Thị Hương Lan/VOV1/Thuem tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC