Tơđăh ‘long cheh phe tĕch ưh kơ măh tam mă byơh đei
Thứ năm, 15:49, 09/05/2024 VOV Tây Nguyên/Thuem tơblơ̆ VOV Tây Nguyên/Thuem tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Kơjă cheh phe găr tŏk tôch kơ măk tŏk bŏk pơm ăn tơđăh cheh phe tĕch ưh kơ măh tam mă byơh đei. Kơtă tŏk bŏk pơtan tŏ tôch kơ dêh, đak glung hrơ̆ đĭ, bơngai mơdro ‘long cheh phe oei chă nơnăm, iŏk pơgoh tơđăh ‘long tơ̆ dôm pơgar ơng, gô tĕch chă lơi ƀơ̆t mă tơdrong pơjei băl pơtăm cheh phe đei ƀôh tôch kơ lơ iŏk đơ̆ng blŭnh pơyan ‘mi thruh. Cheh phe Việt Nam đei tơdrong rơkăh hơgăt teh păng tơmam dăh ưh ‘noh oei jing tơdrong đơ̆ng 2,3 sơnăm dơ̆ng, mă lei tơdrong tơtăm hơmơt kơ tơđăh ưh kơ ‘lơ̆ng hlôi đei ƀôh đơ̆ng dang ei hloi.

 

 

Vă jê̆ 1 puăt sơnăm tam mă đei ‘mi lơ mă lei ‘nhŏng Nguyễn Quang Thao tơ̆ thôn 10, xăh Ea Hiu, apŭng Cư Kuin, dêh char Dak Lak oei tơgĕch năm răt hloh kơ hrĕng tơđăh cheh phe brŏk pơtăm, tơplih ăn pơgar tui đĭ  lôch đĭ. ‘Nhŏng Thao tơbăt, ăn ưh pơyan tŏ dêh thoi âu gô ưh kơ gan đei bu năm pơtăm, rei găr ră. Mă lei sơnăm ‘nâu kơjă cheh phe tŏk ưh tam mă byơh đei, pơm ăn tơđăh ‘long tĕch ưh kơmăh. Cheh phe tơgep tơmơ̆ng hlôi đei dôm pơgar ơng tĕch đĭ đơ̆ng ki bơih, ‘nhŏng Thao jing măh răt ‘long đơ̆ng rei găr đĕch. ‘Nhŏng sơk jơhngơ̆m ƀơ̆t ƀôh mĭnh khei ‘năr pơjei băl pơtăm cheh phe ‘nao pơtơm dơ̆ng, mă lei kŭm pă băt pơm liơ, yua kơ tơchĕng rŏng hơnăp, pơtăm cheh phe oei jing lăp hloh:

Sơ̆ tơ̆ nhôn lăp pơtăm tiu đĕch. 2,3 sơnăm ‘nâu ‘noh pơtăm sầu riêng. Dang ei, nhen sơnăm ‘nâu ‘noh pơtơm tơplih jing pơtăm cheh phe... Pơtơm blŭng pơjei băl pơtăm. Mă dang ei tơ̆ âu ‘noh lăp pơtăm cheh phe, oei ‘long sa plei ‘noh kŭm ưh kơ băt thoi yơ.

Thôn 11, xăh Hòa Thắng, pơlei tơm Buôn Ma Thuột, hơnih ơng tơđăh ‘long pơtăm tơ̆ dêh char Dak Lak, tơdrong tĕch răt ‘long lơ hloh kơ rim sơnăm. Mŏ Lê Thị Vân, mĭnh tơ ‘ngla pơgar ơng tơ̆ âu tơbăt: Mĭnh ƀar pơgar ơng lơ̆m thôn hlôi tĕch đĭ ‘long đơ̆ng vă jê̆ 2 khei hơdrol, ăn kơ dôm bơngai mơdro đơ̆ng Gia Lai, Đăk Nông păng Lâm Đồng, iŏk đơ̆ng tơnơm oei iĕ. Oei dang ei, kơjă tơđăh long tŏk bŏk hơnơ̆ng tŏk rim năr, mă lei kon pơlei jang chŭn mir ưh kơ gơh năm răt kơdih yua kơ dôm bơngai mơdro hlôi tơ gar băl đĭ bơih. Mŏ Vân krao dôm buăl tĕch mơdro tơđăh ‘long kơ sư ‘noh “lu ‘nou”, yua kơ 2 păh đĭ joăt băl dêh bơih:

Nhen hnam nhôn dang ei ‘noh tơđăh ‘long đĭ bơih ‘noh. Ưh kơ đei kon pơlei hơ yơ mă răt. ‘Long tă kơ kiơ̆ ti lu ‘nâu đĭ bơih. Lu sư chă năm  tơ̆ dôm hnam pơgar. Pơma atŭm, kơjă tơđăh ‘long dang ei tŏk rim năr. Dôm năr hơdrol 4 rơbâu 3 sư ưh kơ iŏk, mă lei dang ei 4 rơbâu 5 sư oei tơ gar băl.

Kiơ̆ kơ Anih jang Khoa hŏk Ki thuơ̆t Choh jang sa bri ‘long Tây Nguyên, kơjă cheh phe hrei ‘nâu hlôi tŏk măk hloh lơ rim sơnăm, hăm kơjă pơjao khei 5/2024 ‘noh 4.224 USD/1 tấn, hloh tôch kơ lơ 3.150 USD/ 1 tấn iŏk đei lơ̆m khei 6 sơnăm 1994, kơna tơdrong luh lăh pơtăm cheh phe ‘noh pă đei bloih bơih. Tiến sĩ Trần Vinh, Kơdră anih jang akhan tơdrong pơjei băl pơtăm lơ̆m sơnăm ‘nâu rŏ lăng hoei kơ măh hơnhăk truh rơkăh hơgăt tơmam, rơhiŭng rơhiăng kơjă yua kơ dôm sơnăm âu ki, cheh phe Tây Nguyên hơnơ̆ng đei jur pơđĭ hơgăt teh păng tơmam, yua đơ̆ng kon pơlei tơplih jing pơtăm sầu riêng păng ‘long sa plei. Mă lei, anih tĕch mơdro cheh phe ưh kơ măh tơmam tŏk bŏk pơm ăn tơdrong tơtăm tih găh tơdrong ‘lơ̆ng:

Tơdrong ‘nâu tôch kơ bơngơ̆t yua kơ lơ bơngai tơ̆ ‘ngoăih đe sư iŏk yua tơdrong kơjă cheh phe tŏk tôch kơ măk, ‘noh 1,2 anih iŏk tơdăh đơ̆ng nai, mă ưh kơ sĭ pơm tơlĕch tơ̆ âu. Yua kơ găr hơdrĕch pơm tơ̆ âu, nhen răt đơ̆ng Anih jang, ‘noh tŏ sĕt hloh kŭm athei khei 5 ‘mơ̆i đei mă tĕch. Mă dang ei, khei 3, khei 4 đĭ đei ‘noh pă jor iŏk tơ̆ hơnih hơ yơ, đe chơ vih ơng tĕch. Mă lăng tơm tơđăh cheh phe ‘noh ưh kơ gơh băt ‘lơ̆ng liơ ôh.

 

VOV Tây Nguyên/Thuem tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC