Đơ̆ng rŏng 1 khei ‘năr chă hơlen lăng, pơlong lăng lơ kơ loăi ‘long pơtăm pha ra băl, 2 sơnăm kơ âu, ƀok Bùi Ngọc Dũng, thôn 3, xăh Khuê Ngọc Điền, apŭng Krông Bông, dêh char Dak Lak iŏk pơtăm hơƀo ƀăt hơdrĕch đơ̆ng Mi hloh 7 sào teh pơtăm ‘long kơ ŭnh hnam. Kiơ̆ kơ ƀok Dũng, hơdrĕch hơƀo âu ƀônh kơ pơtăm nhen dôm kơloăi ƀum hơƀo mă ŭnh hnam oei pơtăm hơdrol sơ̆, mă lei kơjă mŭk drăm lơ ƀiơ̆:

Ĭnh pơtăm kŭm đei 2 sơnăm bơ̆ih, kŭm hơnhăk ăn iŏk yua. Teh nhôn 1 sơnăm pơtăm 3 pơyan. Khei ‘năr bluh tih mơ̆ng kiơ̆ pơyan. Pơyan tơnŏ ‘noh dang 65-70 năr, pơyan tơngiĕt ‘noh gô pơdui đunh 80-85 năr. Mĭnh sào jô̆ đĭ jên jang iŏk đei dang 4 triệu truh 4 triệu 5 hlak jên, 1 sơnăm nhân ăn kơ 3 pơyan.

Hăm ŭnh hnam yă Trịnh Thị Tâm, thôn 1, xăh Khuê Ngọc Điền, apŭng Krông Bông, dêh char Dak Lak, tơdrong tơplih jing pơtăm hơƀo Mi hlôi hơnhăk ăn kơ sư jên iŏk yua sơđơ̆ng păng tơplih ‘lơ̆ng tơdrong arih sa ŭnh hnam. Kiơ̆ kơ yă Tâm, tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng hơƀo ƀăt ‘noh jĭ tơmam đei gơ̆ iŏk, tĕch đơ̆ng ƀơ̆t oei hơdrih, kơna khei ‘năr pơtăm kơđeh, ưh kơ hoach kŏng pleh găr, iŏk yua hloi dơng hơƀo pơm tơmam hiĕm ăn kon tơrong, yua thoi noh oei hơtŏk iŏk yua dơ̆ng:

Ƀar sơnăm kơ âu ĭnh ƀôh kơjă tĕch sơđơ̆ng. Ƀơ̆t pơtăm thoi âu jên ưh kơ lơ, hloh kơ ‘noh dơ̆ng xah hơnơ̆ng pơgơ̆r dôm lăm pơhrăm pơtăm hơdrĕch hơƀo âu mưh kon pơlei tơmơ̆t yua ăn plei ‘lơ̆ng lơ tĕch kŭm đei kơjă. Hơƀo truh gơ̆ iŏk tĕch plei kơtă, dơng păng hla oei hơdrih hơnhăk brŏk ăn kơ rơmo sa păng pơm mơ̆r.”

Ƀok Nguyễn Đắc Thành, kang ƀô̆ choh jang sa xăh Khuê Ngọc Điền, apŭng Krông Bông, dêh char Dak Lak tơbăt: hơdrol sơ̆ kon pơlei tơ̆ xăh găh lơ ‘noh jĭ pơtăm ƀa păng dôm kơloăi ‘long nhen: tơh hơtuh, tơh găm, ƀum chrâu, ƀum yuăn, hơ mrĕ hơ ngiĕng... hơdrông sa, jĭ lơ, plei tŏ sĕt. Mă lei, 2,3 sơnăm kơ âu, lơ̆m tơplih ming ‘long pơtăm vă hơtŏk iŏk yua mŭk drăm, pơm lăp hăm ‘meh vă đơ̆ng anih tĕch mơdro păng pơm lăp hăm tơplih tŏ ‘mi kial, tơm hơƀo ƀăt hlôi đei kon pơlei rơih iŏk pơtăm lơ. Iŏk yua đơ̆ng ‘long pơtăm âu lơ hloh 2-2,5 ‘măng pơting hăm dôm kơloăi ƀum hơƀo nai. Ƀok Nguyễn Đắc Thành tơbăt:

“Pơyan tŏ tơngiĕt tơ̆ tơring đa pơtăm hơƀo mi, lơ̆m 3 sơnăm kơ âu hơƀo mi tôch kơ sơđơ̆ng kơjă đơ̆ng 2 rơbâu 500 truh 3 rơbâu 1 pôm plei, iŏk yua đơ̆ng kon pơlei jô̆ pơhlom hloh 7 triệu hlak jên 1 sào 1 pơyan. Kiơ̆ kơ noh đơ̆ng rŏng kơ lăng hơlen sư kŭm jing 1 kơ loăi ‘long hơnhăk ăn kơjă mŭk drăm lơ ăn kơ kon pơlei jang chŭn mir.”

 Gơh ƀôh tơdrong jang tơplih ming ‘long pơtăm kon tơrong, mă loi ‘noh jĭ tơdrong jang pơtăm hơƀo ƀăt hlôi hơnhăk ăn iŏk yua tôch kơ sơđơ̆ng ăn kon pơlei jang chŭn mir xăh Khuê Ngọc Điền, apŭng Krông Bông, dêh char Dak Lak. Đơ̆ng noh tơgop pơm dơ̆ng tơdrong pran lơ̆m choh jang sa đơ̆ng tơring.

Hơƀo Mi roi năr roi đei lơ kon pơlei răt pơtăm vă pơjing đei jang sa iŏk yua kơjăp, trŏ lăp hăm tơdrong tĕch  mơdro păng trŏ lăp hăm tơplih tŏ ‘mi kial. Mă lei, trong pơtăm, vei lăng năng tông hơƀo Mi au lơ liơ, dôm tơdrong yă kiơ kăl kơchăng vă đei plei ăl, ‘lơ̆ng, bơngai chih tơdrong tơroi au đei pơma dơnuh hăm ƀok Bùi Nhật Tuân, kang ƀô̆ pơtrŭt choh jang sa, Hơnih jang pơtrŭt choh jang sa apŭng Krông Bông tơroi tơbăt găh tơdrong au.

- Ƀok ăi, hơƀo ƀăt hmă hmă chă pơtăm lơ̆m khei năr yơ lơ̆m sơnăm. ‘Ngoăih rơih hơdrĕch ‘lơ̆ng lei kăl kơchăng dôm tơdrong yă kiơ mưh chă pơtăm hơƀo au?

Tơl- Hmă hmă ‘noh đei 3 pơyan lơ̆m sơnăm: Pơyan phang, Khei pơyan păng Pơyan yă rak. Vă hơƀo plei ăl păng ‘lơ̆ng ‘noh tơdrong hơmet pơ ‘lơ̆ng teh ‘noh kăl hloh. Hơdrol vă pơtăm bơ̆n tuh mơ̆r hăm vôi. Mă kăl tơdăh chă pơtăm lơ̆m pơyan phang ‘noh tơruih đak. Lơ̆m khei ‘năr plei ‘noh hơƀo au vă đei trep iŏk đak lơ hloh păng mir pơgar hơƀo au ưh kơ gơ̆h vă mơ̆t lơ̆m lăm chă tơruih đak kơna hmă hmă kon pơlei pơlăp tơruih hăm ƀlek pruih đak.

Lơ̆m khei năr hơƀo đĭ chăt 5-6 hlak hla păng khei ‘năr vă jê̆ chăt bui ‘nŏh hmă hmă hơƀo au ngăl răm mĭnh ƀar kơloăi sơdrông pơrăm. Mă lei mă kăl ‘noh hơdrông koer sa tơm. Kơna kăl vei lăng năng tông sơđơ̆ng ‘lơ̆ng hơ iă lơ̆m khei năr hơƀo chăt bui păng rong plei.

-  Mưh lei vă hơmet pơ ‘lơ̆ng hơdrông pơrăm au kon pơlei kăl iung jang lơ liơ hŏ ƀok?

Tơl- Vă vei lăng năng kĕ tơdrong au lei kon pơlei kăl chă năm lăng chŭn mir hơnơ̆ng, mưh ƀôh hơdrông pơrăm ‘noh pơlôch hloi. Mưh ƀôh dơnơm ayơ đei hơdrông pơrăm ‘noh bơ̆n kŏh pôi mĭnh hơnih tơ̆ jih mir đơ̆ng noh sŏh hloi. Tơdăh lê̆ lơ̆m mir kơnh hăp pơm pơrăm dơnơm hơƀo anai dơ̆ng. Tơdăh đei sơdrông pơrang pơrăm ‘noh bơ̆n pruih hloi pơgang sinh hŏk. Kơ yuơ hrei au tơdrong pơm rơgoh tơmam drăm sa tŏk bŏk jing tơdrong kăl hloh kơna kon pơlei bơ̆n chă pruih ƀlep pơgang, ƀlep khei ‘năr, ƀlep tơdrong pơkăp ‘lơ̆ng. Ƀlep pơgang ‘noh bơ̆n iŏk yua pơgang sơdrông sinh hŏk, ‘nĕ iŏk yua dôm pơgang sơdrông hoă hŏk.

- Lei ah, tơdrong chă pơtăm hơƀo pơma atŭm păng hơƀo Mi pơma hơdrô̆ ‘nŏh trong vei lăng năng tông hăp jei ưh kơ đei mơmat yă kiơ mơ̆n. Mă lei vă kơ plei hăp hơkau, găr tih păng hơtŏ dih băl lơ̆m khei ‘năr hơƀo chăt bui păng plei kăl lăng truh dôm tơdrong yă kiơ hŏ ƀok?

Tơl- Hmă hmă ‘nŏh mưh hơƀo truh pơyan chăt bui păng pơjing đei plei ‘noh hmă hmă lơ̆m rim pơyan anai nhen pơyan phang lei bơ̆n kăl lăng truh tơdrong chă tơruih đak, mă lei mưh lơ̆m pơyan mi lei găh đak pă gan kăl bơih. Tơdăh lơ̆m khei ‘năr hơƀo rong plei lei bơ̆n kăl lăng kơjăp mĭnh ƀar pơrang yăde pơrăm. Mă lei ăp yăde pơrăm kơtang ‘noh mă pruih pơgang, tơdăh chă pơrăm tŏ sĕt lei ‘nĕ chă pruih pơgang, mă kăl pơgang pơlôch sơdrông.

- Ƀok ăi, lơ̆m khei pơyan kon pơlei oei tơ̆ lơ tơring lơ̆m dêh char Đak Lăk jei rơih pơtăm hơƀo ƀăt, hơdrĕch hơƀo Mi tơplih ăn rim hơdrĕch ‘long pơtăm hrôih anai, mưh lei găh kih thuơ̆t ‘noh ih hăm đei nơ̆r chă pơkă pơtho tơbăt hăm kon pơlei lơ liơ ưh?

Tơl- Găh tơdrong kih thuơ̆t ‘noh ĭnh jei ‘meh chă pơkă ăn kon pơlei bơ̆n kăl chă pơtăm tơplih ‘long pơtăm. Bơ̆n pơtăm đang mĭnh pơyan ‘nŏh pơyan anai bơ̆n chă pơtăm ‘long pơtăm anai. Tơdrong chă pơtăm tơplih hơdrĕch ‘long pơtăm lơ lau hơnhăk đei iŏk yua kơjăp hloi. Hơdrô̆ hơƀo păng rim ‘long pơtăm anai mĭnh kơloăi gô trep iŏk mơ̆r phara dih băl kơna chă pơtăm tơplih ‘noh kăl pơma truh tơdrong đei mơ̆r lơ̆m teh. Mă ƀar rim pơrang sơdrông pơrăm au to, mĭnh hơdrĕch ‘long jei đei sơdrông pơrang phara dih băl chă pơrăm. Tơdăh bơ̆n chă pơtăm tơplih hơdrĕch lơ lau gô kĕ tang găn sơdrông pơrang pơrăm ‘lơ̆ng hơ iă hloh.

          - Ŏ ah, bơnê kơ ih ƀok hơ!