2 khei blŭng sơnăm 2024, thu mong jên đơ̆ng dêh char Kon Tum iŏk đei dang 621 ti, hơtŏ hăm hlŏh 117% pơting hăm khei âu sơnăm 2023. Tơdrong choh jang xa tŏk sơđơ̆ng, hăm teh rei pơtăm pơyan phang loi 9.400 ha; kơsô̆ jang tŏk tơ̆ anih jang kơmăy kơmŏk hlŏh 12%; găh tơdrong chă tơmang lăng hơdai hăm tơring pơtăm tơmam, ‘long pơgang kăp gĭt sơng đei hlŏh 575.000 ‘nu bơngai, tŏk vă jê̆ 13%; jên tĕch mơdro tơ̆teh đak đe dang 51 triu USD, tŏk hlŏh 8% pơting hăm khei âu sơnăm sơ̆.

Kơdră chĕp kơ̆l dêh char Kon Tum ăn tơbăt, mă đơ̆ng đei 1,2 tơdrong jang tŏk ‘lơ̆ng mă lei Kon Tum oei hơnơ̆ng jĭ dêh char tơnuh đĕch, tam mă đei lơ trong tơgŭm hơdrô̆, trong jang tŏk pran vă iŏk yoa pơđĭ dôm tơdrong ‘lơ̆ng. Tơdrong ‘nâu, pơm ăn Kon Tum hơnơ̆ng tơjră hăm tơdrong krê huŏng tơ̆ rŏng pơting hăm dôm dêh char lơ̆m tơring. Hăm tơdrong jang tơm jĭ choh jang xa, tơdrong kăl hlŏh kơplăh dang ei jĭ vang sek tơlang mă ‘lơ̆ng tơdrong pơm tơlĕch tơmam păng chă anih răt tơmam đơ̆ng choh jang xa đei, ‘long pơgang vă pơm hơtŏk kơjă tơmam.

Đơ̆ng hơtuch sơnăm 2023, bơ̆ jang kiơ̆ dôm tơdrong drơ̆ng nơ̆r hăm plt HCM hlôi tơgŭm ăn Kon Tum tưk pran tơdrong jang hơdoi găh choh jang xa hăm kơmăy kơmŏk ‘nao, pơjing tơring pơtăm tơmam sơđơ̆ng ‘lơ̆ng. Kăl hlŏh dơ̆ng jĭ đei trong jang hơdoi ‘lơ̆ng hăm dôm anih chơ chuĕn tơmam păng hơnhăk tĕch tơmam tơ̆ dôm siêu thị tih. Lơ̆m noh plt HCM oei đei trong tơgŭm ăn tơring hơtŏk đei hơnăn ‘lơ̆ng đơ̆ng Sâm Ngọc Linh, Lan Kim tuyến, Đảng Sâm,... pơjing hơnăn lơ tơmam đơ̆ng choh jang xa đei, tơmam ‘lơ̆ng vă pơih trong ăn tơring jang tŏk pran hlŏh dơ̆ng.

Ƀok Nguyễn Tấn Liêm, Kơdră Anih vei lăng choh jang xa păng atŏk tơiung tơring tơrang dêh char Kon Tum ăn tơbăt: “Nhôn oei vă pơgơ̆r 2 hop akŏm tơ̆ tơring, mă 1 ‘nŏh hop akŏm “Festival Sâm Ngọc Linh - Kon Tum. Lơ̆m noh pơgơ̆r pơma nuh găh trong jang atŏk tơiung sâm Ngọc Linh păng dôm kơloăi ‘long pơtăm tơ̆ tơring, vă pơgơ̆r ƀât hơtuch sơnăm 2024. Găh noh dơ̆ng kơtă lơ̆m khei 4 âu hăm tơdrong tơgŭm đơ̆ng Anih vei lăng choh jang xa păng atŏk tơiung tơring tơrang plt HCM nhôn vă pơgơ̆r hop akŏm găh atŏk tơiung choh jang xa hăm kơmăy kơmŏk ‘nao”

Pơting hăm dôm tơring nai tơ̆ Tây Nguyên, Đắk Nông đei anih dơ̆ng tơtil hăm tơring Đông Nam bộ păng jê̆ plt HCM hlŏh, đơ̆ng rŏng 20 sơnăm tơklăh đơ̆ng dêh char Đắk Lắk. Dêh char âu kŭm ‘nao klăih đơ̆ng dêh char tơnuh hin, ưh kĕ jang tŏk đunh kơ âu 3 sơnăm. Kiơ̆ ƀok Lê Văn Chiến, Phŏ Kơdră chĕp kơ̆l dêh char Đắk Nông, đơ̆ng sơnăm 2020 truh dang ei, tơring choh jang xa jur pă hlŏh 39%, tơplih kơ ‘nŏh jĭ tơring jang kơmăy, ming man, pơvih pơvăn.

Mă lei choh jang xa oei hơnơ̆ng jĭ tơdrong pran ‘lơ̆ng hăm lơ tơmam đei ư hơnhang tơ̆ anih tĕch mơdro lơ̆m păng ‘ngoăih kơ teh đak nhen: cheh phe, tiu, cao su, gui yoăn, ƀum yoăn, bơ, sầu riêng… Lơ trong choh jang xa đei tơmât yoa hăm kơmăy kơmŏk ‘nao, jang kiơ̆ dôm tơdrong hơgăt nhen: Viet GAP, Global GAP, OCOP... hơnhăk ăn iŏk yoa kơjăp ‘lơ̆ng găh mŭk drăm. Ƀok Chiến akhan, tơdrong jang hơdoi, tơgŭm đơ̆ng plt HCM, trong choh jang xa đơ̆ng dêh char đĭ tơplih roi tih ƀiơ̆, jang hơdoi roi hơdăh ƀiơ̆. Đắk Nông oei hơpơi ‘mĕh đei trong jang hơdoi tơ̆ tơring, plt HCM đei trong hơtŏk tơdrong jang mŭk drăm đơ̆ng choh jang xa kiơ̆ đơ̆ng tơgŭm kơmăy kơmŏk ‘nao, pơtho pơhrăm khul bơngai jang, tơplih hăm kơmăy sô̆ păng đei trong pơtruh tơmam sơđơ̆ng ‘lơ̆ng.

Đắk Nông hơmĕng hăm hơnăp jang đơ̆ng plt HCM hơtŏk tơdrong pơm trong gre kơdâu hrĕnh klĕch tơring Tây Nguyên vă pơyoa ăn tơdrong chơ chuĕn, tĕch mơdro tơmam đơ̆ng choh jang xa: “Hăm trong gre kơdâu hrĕnh klĕch Tây Nguyên tơƀưh hăm plt HCM nhôn tơchĕng ‘nâu jĭ tơdrong tôch gĭt kăl vă tơring Tây Nguyên tơƀưh hăm plt HCM hrĕnh ƀiơ̆. Mưh tơmam jang đei đơ̆ng 2 tơring tĕch mơdro ăn băl hrĕnh ƀiơ̆, hiôk hian ƀiơ̆ ‘nŏh gô jing jơhngâm pran tih. ‘Nâu kŭm đei lơ̆m trong jang tŏk găh trong gre kơdâu hrĕnh mă Anih tơm Chinh trĭ, Khul kơdră teh đak păng Quốc hội hlôi drơ̆ng nơ̆r”

Kiơ̆ ƀok Đinh Minh Hiệp, Kơdră Anih vei lăng choh jang xa păng atŏk tơiung tơring tơrang plt HCM, dang ei tơdrong chơ chuĕn tơmam đơ̆ng choh jang xa tơ̆ tơring tam mă pran. Kơlih thoi noh tơdrong ‘mĕh vă pơih xă anih tĕch mơdro tơmam lơ̆m teh đak năm truh tơdrong đei măh mai tơmam vă tĕch tơ̆ teh đak đe ‘nŏh, hơnăp jang hơdoi đơ̆ng anih tĕch mơdro đơ̆ng plt HCM hăm dôm tơring, lơ̆m noh đei Tây Nguyên kăl đei tơƀôh hơdăh hăm anih tĕch mơdro, tơmât jang, khul bơngai jang rơgei vă gơ̆h tơgŭm ăn dôm dêh char. Kăl hlŏh jĭ, tơdrong jang hơdoi khei ‘năr âu ki hlôi hơnhăk ba lơ tơdrong đei yoa lơ̆m tơdrong pơjing tơring pơtăm tơmam, pơih xă trong tơguăt tơring vă jang xa hơdoi.

Ƀok Hiệp kŭm akhan, mă tơpă kiơ̆ đơ̆ng jang hơdoi, tơdrong tơgŭm đơ̆ng plt HCM hăm dôm dêh char Tây Nguyên oei đei tơdrong pơmat tat, ‘ngoăih kơ tơdrong tơhlăk trong chơ chuĕn tơmam, dôm tơring oei tơƀâp tơdrong pơmat tat vă vei sơđơ̆ng măh mai tơmam ‘lơ̆ng vă tĕch lơ̆m teh đak păng tơ̆ teh đak đe. Tơdrong chih hơdăh hơnăn anih jang đei tơmam kăl đei sek tơlang pơ ‘lơ̆ng vă chă đei nơ̆r pơma atŭm mưh pơtruh tơmam: “Tơdrong jang hơdoi đơ̆ng plt HCM hăm dôm dêh char, ‘ngoăih kơ pơtruh kơmăy kơmŏk ‘nŏh jĭ jang hơdoi, chih hơdăh anih pơm tơlĕch tơmam. Bơ̆n gơ̆h pơm ‘lơ̆ng ăn dôm tơdrong jang oei tơlĕch, pơm lăp hăm tơdrong hơgăt lơ̆m apŭng plenh teh, thoi nŏh mưh hơdrơ̆k dơ̆ng gô gô pơm lăp hăm tơdrong pơtruh tơmam păng dôm pang tơtă đei yoa ngăl kiơ̆ đơ̆ng tơdrong jang atŏk tơiung âu”  

Plt HCM păng 5 dêh char tơring Tây Nguyên ‘nao roi tơbăt 558 tơdrong tơmât jên jang, lơ̆m noh đei lơ tơdrong găh choh jang xa hăm kơmăy, pơm tơlĕch tơmam, man anih jang, pơm trong păng logistics... ‘Nâu kŭm jing tơdrong ‘lơ̆ng vă dôm dêh char hơlen năng tơdrong pran ‘lơ̆ng đơ̆ng kơdih. Mă lei dôm tơring jăh chih hơdăh tơdrong Tơproh trong jang, chĕng hơmet dêh char, plt, chĕng hơmet dôm tơring choh jang xa, tơring jang mŭk drăm vă ăn dôm bơngai tơchĕng hơlen lăng năng adrol kơ roi tơbăt hăm anih tĕch mơdro. Kiơ̆ đơ̆ng noh tơgŭm ăn dôm tơdrong jang đei tơlĕch jang ‘lơ̆ng, đei yoa, pơm lăp hăm tơdrong ‘mĕh vă kơtă tơ̆ dêh char kŭm nhen dôm dêh char nai lơ̆m tơring.