Vei lăng kon tŏk bŏk hơmet jĭ ‘ngok Nhật Bản tơ̆ Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên, mŏ H’Phen Buôn Yă, oei tơ̆ apŭng Krông Pach, dêh char Dak Lak tơbăt, ƀơ̆t iŏk hơlen lăng kon sư đei jĭ ‘ngok Nhật Bản sư tôch bơ hơ̆ng yua kơ dih kâu sư kŭm tam mă băt lơ găh tơdrong jĭ ‘nâu. Kŭm kiơ̆ kơ mŏ H’Phen, ƀơ̆t kon sư đei ƀôh jĭ, mon yuh dêh hơnơ̆ng dôm năr, huch pơgang ưh kơ dă ƀiơ̆, ƀơ̆t chơ tơ̆ Hnam pơgang Tơring mă ƀơ̆t mon đei jĭ ‘ngok Nhật Bản. Lăng ƀôh kon rim năr athei dui jơhngơ̆m hăm kơ măy, sư tôch kơ sơ ‘ngon yua kơ hlôi pơm pơ hơi tơdrong ƀet vắc xin bơ̆ng jĭ ăn kơ kon: “Kon hơyơ kŭm ƀet mơ lôh mơ lôh, yua kơ ĭnh năm jang kư̆ kă hoy chă bơngơ̆t. Ĭnh ưh kơ băt jĭ ‘nâu dêh thoi yơ, dang ei mă ‘nao băt. Dang ei ưh kơ băt pơm liơ lăng sư ƀĭch loh bơih lăp băt kơ nhơ̆m đĕch.”

Kiơ̆ kơ ƀak si CK II Hoàng Ngọc Anh Tuấn – Kơdră khoa hơmet hơioh jĭ dêh - Nge ‘nao rơneh Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên, hơdai hăm mon drŏ ‘nglo tŏk bŏk hơmet jĭ ‘ngok Nhật Bản tơ̆ Khoa, hơdrol ‘noh dang 10 năr, Khoa kŭm sơng iŏk 1 ‘nu hơioh đei ƀôh jĭ ‘ngok Nhật Bản, hơioh jĭ âu hlôi đei chơ hơmet tơ̆ pơlei tơm Hồ Chí Minh păng kŭm đei hơlen lăng băt hơdăh jĭ ‘ngok Nhật Bản.  

Kŭm kiơ̆ kơ ƀak si Hoàng Ngọc Anh Tuấn, rim sơnăn, lơ̆m dêh char Dak Lak đei răh rai 1,2 ‘nu bơngai jĭ, mă lei tơdrong 1 khei đei ƀôh 2 ‘nu bơngai jĭ păng tă kơ jĭ dêh ngăl nhen khei 6 âu ‘noh hui kơ đei. Ƀak si Hoàng Ngọc Anh Tuấn akhan, mưh jĭ ‘ngok Nhật Bản, hơioh đa đei dôm tơdrong jĭ nhen yuh dêh, jĭ kơ̆l, ƀơ ƀlut păng hăk, đơ̆ng rŏng ‘noh gơ̆, hơ răng, jo păng đei pơma kư̆ kă, ưh kơ băt kiơ, ưh kơ dơ̆r. Tơdăh hơioh đei chă ƀôh păng ba truh tơ̆ hnam pơgang hrôih, tơdrong hơmet gô ƀônh ƀiơ̆. “Hăm bơngai jĭ ‘ngok ‘noh đei 4 kơloăi, mĭnh ‘noh kơloăi dêh dei dei, bơngai jĭ đei jĭ kơ loăi ‘nâu lôch tôch kơ hrĕnh, mă 2 ‘noh kơ loăi djĭ dei dei ‘noh kơ sô̆ jơ nei kŭm đei, mă lei kơ sô̆ pơm ăn tơdrong jĭ kŭm 50% tơ̆ kơpal, lôch kŭm lơ mă đei tơdrong jĭ kŭm lơ. Oei 1 kơloăi dơ̆ng ‘noh kơ loăi jĭ păh lăp ‘noh sư klăih hrĕnh. Hmă hmă dôm bơngai truh hăm nhôn âu tă kơ kơ loăi jĭ dei dei kơna hơdrin hơmet jơnei mă lei kơ sô̆ pơm ăn jĭ 50 -50. Tơdrong jĭ đơ̆ng hơ ioh ‘noh hơ ioh đei ƀôh kơ̆l ‘ngok ưh kơ băt kiơ, hơioh gơ̆ hơnơ̆ng păng athei hơmet hơnơ̆ng prăt chăl arih.”

Kiơ̆ kơ ƀak si Lê Phúc – Phŏ kơdră Anih vei lăng tơdrong jĭ jăn dêh char Dak Lak, jĭ ‘ngok Nhật Bản ‘noh tơdrong jĭ tơpoh dei dei kiơ̆ mur kăp. Jĭ đei ƀôh prăt sơnăm păng pơm ăn jĭ đei ƀôh lơ̆m pơyan tŏ ‘mi, đa tơƀơ̆p tơ̆ hơ ioh hơ la kơ 5 sơnăm. Nhŭng păng sem ‘noh jĭ hơnih đei yŏng jĭ jĭ ‘ngok Nhật Bản B lơ hloh. “Lơ̆m tang găn jĭ ‘ngok mă mônh athei pơ lôch hơnih chek lar tih vơ̆ đơ̆ng mur, mur jĭ ‘ngok Nhật Bản ‘noh đa arih tơ̆ jê̆ hnam lơ̆m râm rĕk ‘noh chông pơ ‘ngoăih râm rĕk, kôch hơmet hơbong thong đak cham char rơ goh ‘noh mur gô ưh kơ cheh kơ tăp. Mă 2 dơ̆ng ‘noh jĭ kŭm hŭt tơdrong joăt ‘noh hơdrong rong kon tơ rong jê̆ hnam, mur oei jê̆ hnam gô mơ̆t kăp nhŭng đang kơ ‘noh tơpoh jĭ đơ̆ng nhŭng tơ̆ bơngai. Oei găh mur ‘noh gơh pruih pơ gang vă pơ lôch mur, tep kơ mŭng vă dă ƀiơ̆ kơ đei mur kăp. Tơdrong đơ̆ng rŏng ‘noh dơ̆ng athei pơm kiơ̆ ƀet vắc xin, hrei ‘nâu jĭ ‘ngok Nhật Bản tam mă đei pơgang hơmet klăih yŏng jĭ, mă lei hlôi đei vắc xin bơ̆ng jĭ tôch kơ sĭt.”

Kiơ̆ kơ dôm bơngai joăt jang, Jĭ ‘ngok Nhật Bản gô pơm ăn lơ tơdrong jĭ kơtang mưh hơioh ƀơm jĭ, yua thoi noh, tơ tă kơ kon pơlei athei kơ chăng ba kon năm ƀet vắc xin bơ̆ng jĭ ‘ngok Nhật Bản kiơ̆ ƀlep sơnăm. Mưh chă ƀôh hơioh đei yuh, jĭ kơ̆l, ƀơ ƀlut hăk, gơ̆ hơkâu... ba hloi hơioh truh tơ̆ dôm hnam pơgang vă đei hơlen lăng chă ƀôh jĭ, hơmet tơtom.