Adŭ hriăm msir klei amâo mâo thâo hră ti Sang hră gưl sa – Gưl dua Trần Quốc Toản, să Dak Ha, kdriêk Dak Glong, mâo lŏ pŏk leh sa thŭn mdei hĕ kyua klei ruă tưp Covid 19. Aduôn Triệu Mùi Gin, 58 thŭn, mnuih djuê ana Dao, lač, klei êpa mhao čiăng thâo dlăng hră mtrŭt ñu tui nao hriăm, lehanăn gĭr jih ai tiê čiăng thâo dlăng grăp boh hră:

“Amâo mâo thâo hră mơar knap snăk, mâo hĕ mnuih hriê bi êmuh,brei mă dŏ anei dlăng dŏ adih, wăt hlăm đĭng blŭ tơl kan thâo yua rei. Snăn kâo tui hriăm mâo dua mlan leh, gĭt măng ai yơh, tơdah amâo mâo hriê hriăm kơ anei, snăn dôk kơ sang gĭr hriăm hjăn, ară anei dơ̆ng thâo dlăng leh mâo ƀiă, thâo čih mâo ƀiă”.

Mphŭn pŏk adŭ lăm lui klei amâo thâo hră

Dak Glong jing kdriêk mâo hnơ̆ng ênoh mnuih amâo mâo thâo hră mơar lu hĭn hlăm čar Daknông, hlăm anăn jing lu snăk mnuih ka tuôm hriăm jih adŭ 3 ôh, yap jing amâo mâo thâo hră ti hnơ̆ng tal sa mtam, êbeh 7 êbâo čô mnuih, lu jing mnuih djuê ƀiă. Thŭn anei, kdriêk hlăk mkŏ mjing mâo 17 boh adŭ msir klei amâo mâo thâo hră kơ êbeh 530 čô mnuih. hrue hriăm jing dăp bi djŏ hŏng mmông găl mơ̆ng yan mă bruă knuă, thâodah hriăm tlam mmăt, čiăng kơ jih jang mâo nao hriăm sơăi. Dŭm boh adŭ anei srăng đru kơ mnuih hriăm thâo dlăng hră, thâo čih hră, lehanăn thâo ngă dŭm klei tĭng ênưih pioh hlăm klei duh ƀơ̆ng mă bruă knuă, mđĭ kyar klei hdĭp pô.

Hlăm kluôm čar Daknông, truh kơ ară anei hnơ̆ng ênoh mnuih thâo dlăng hră mơ̆ng gưl thŭn 15 - 60 thŭn đĭ leh 1% mkă hŏng thŭn dih, ti hnơ̆ng êbeh 94%, ƀiădah hlăm čar ăt adôk êbeh 27 êbâo 500 čô mnuih amâo mâo thâo hră. Grăp thŭn dŭm gưl bruă sang čư̆ êa alŭ wăl mâo leh lu hdră pŏk dŭm boh adŭ msir klei amâo mâo hră, ƀiădah ênoh nao hriăm ăt adôk ƀiă. Phan Thanh Hải, k'iăng khua knơ̆ng bruă sang hră mơar čar Daknông lač, čiăng bi hrŏ ênoh mnuih amâo mâo thâo hră, thâo dah lŏ wĭt amâo mâo thâo hră, snăn čiăng snăk mâo djăp hdră hrăm mbĭt mơ̆ng jih bruă kđi čar, mđĭ hĭn dŭm hdră êlan mkŏ mjing yang ƀuôn hriăm hră mơar, hriăm nanao tơl jih klei hdĭp, đru kơ dŭm gŏ sang dleh dlan lŏ dơ̆ng brei anak pô nao sang hră mơar...

“Hlăm wưng kơ anăp hmei lŏ dơ̆ng mđĭ hĭn bruă mkŏ mjing dŭm gŏ sang thâo hră mơar, mnuih thâo hră mơar, yang ƀuôn thâo hră mơar čiăng kơ jih jang mnuih nao bi tui hriăm lu hĭn, kñăm đru bi hrŏ pral hĭn mnuih amâo mâo thâo dlăng hră. Lehanăn mơ̆ng klei anăn, phung ƀuôn sang dưi thâo săng hĭn klei yuôm bhăn mơ̆ng klei thâo hră mơar, kñăm pioh kơ asei mlei pô dưi đĭ kyar, thâo bi mguôp hŏng yang ƀuôn hlăm bruă mkŏ mjing jih jang mnuih tui nao hriăm mjuăt”.

Mnuih ƀuôn sang djă pui pit nao hriăm hră

Mbĭt hŏng bruă sang hră mơar, dŭm thŭn êgao, kahan răng mgang knông lăn čar Daknông ăt mđrăm mbĭt, đru kơ phung ƀuôn sang hlăm krĭng knông lăn thâo dlăng hră, thâo čih hră leh mâo hriăm adŭ msir klei amâo mâo hră. Hlăm anăn, kđông kahan răng mgang knông lăn ti ƀăng jang knông Thuận An mâo pŏk leh lu adŭ msir klei amâo mâo thâo hră kơ mnuih djuê ƀiă ti să knông lăn Thuận An, kdriêk Dak Mil. Mâo êbeh 60 čô mnuih nao hriăm mơ̆ng dua boh bon Sa Pa, lehanăn Bu Dak, hŏng lu gưl thŭn mdê mdê, mơ̆ng 8 truh êbeh 50 thŭn. Jih jang phung hriăm jing mnuih Mnông sơăi, lehanăn krĭng phung đăo, snăn bruă mkŏ mjing mâo dăp mkra hŏng klei kjăp. Adŭ hriăm mâo mkŏ mjing 4 tlam mmăt hlăm sa hrue kăm, hriăm mơ̆ng 7h tlam truh 9h mlam.

Mâo lu gŏ sang, mâo wăt ung lehanăn mô̆ nao hriăm sơăi. Msĕ si gŏ sang ung mô̆ Y-Ñŏt lehanăn amai H’Brŭ ti ƀon Sa Pa lŏ mơĭt anak kơ aê aduôn dlăng brei čiăng mâo nao hriăm hră. Kiê kngan čăt bĭn leh ƀiădah ăt gĭr djă giê čih tui hriăm čih mbĭt hŏng arăng, lehanăn phiat plă kngan mơh yap tĭng ênoh čiăng ngă klei tĭng. Y-Ñŏt yăl dliê, hlăk điêt mâo nao mơh sang hră, ƀiădah hriăm mă mkrah dưh kbiă yơh, ară anei čiăng lŏ wĭt hriăm. Jih dua ung mô̆ amâo mâo thâo hră ôh, tuôm hŏng lu klei dleh dlan hlăm klei hdĭp, lehanăn ktrŏ hlăm bruă rông anak, snăn gĭt ktĭr snăk hlăm klei tui hriăm hră.

Mô̆ tui hlue amĭ ama nao kơ hma, bi kâo mâo hriăm mă knŏng ƀiă. Pô amâo mâo thâo hră mơar ôh, snăn jing amâo mâo thâo kral ôh mta êa drao čiăng krih gang mkhư̆ klei hluăt ƀơ̆ng mnơ̆ng ngă kơ kphê, tiu. Gĭr tui hriăm čiăng kơ thâo mâo ƀiă pioh tĭng mkă hlăm klei mă bruă, hlăm klei čhĭ mnia msĕ mơh. Rông anak aneh đru mtô bi hriăm hră mơar. Kâo mâo hriăm mâo leh sa hrue kăm, thâo kral leh boh hră mrô, boh hră čih, lehanăn dơ̆ng thâo ƀuh ƀiă leh hlăm klei tĭng”.

Mbĭt hŏng bruă tiŏ nao nai mtô, kahan răng mgang knông lăn lŏ hiu mtrŭt mjhar, mtă mtăn kơ phung ƀuôn sang brei gĭr tui nao hriăm, lehanăn grăp mlam tiŏ nao kahan hiu gak, răng mgang klei êđăp ênang mơh. Êjai phung nai dôk mtô ti knưl, snăn hlăm adŭ bi mâo mnuih kăp đru mơh, mâo mnuih kăp mblang klei blŭ, ktrâo atăt phung hriăm mâo klei thâo săng pral hĭn. Hŏng hdră êlan mă bruă jih ai tiê mơ̆ng kahan răng mgang knông lăn Daknông mâo mtô bi hriăm leh boh hră, đru kơ phung ƀuôn sang krĭng knông lăn lŏ mâo thiăm klei thâo săng ba yua hlăm klei hdĭp./.