Să Gung Rĕ, kdriêk Di Linh, čar Lâm Đồng mâo lu hĭn jing mnuih ƀuôn sang mnuih djuê ƀiă. Mbĭt hŏng 2 mta ana pla mjing phŭn jing kphê leh anăn mdiê lŏ, dŭm thŭn êgao, anôk anei dưi pŏk mlar thiăm dŭm êtuh ha ana ƀơ̆ng boh msĕ si boh ƀơr, durian, makka, kruê̆ hruê̆ leh anăn lu ênhă djam mta dŭm mta. Kyua kñăm mkŏ wĭt ana pla mjing hluê êlan mđĭ ênoh mnơ̆ng dhơ̆ng, ba dŭm mta ana pla mjing mjeh mrâo mâo boh leh anăn hnơ̆ng tŭ jăk hlăm klei pla mjing, mbĭt anăn dưn yua hdră mnêč mkra mjing, mnia mblei hlăm sa ênhă lăn mơ̆ng Gung Rĕ mâo leh hnơ̆ng kah knar 150 êklăk prăk, 1ha, hlăm sa thŭn. Mơ̆ng anăn, hnơ̆ng gŏ sang ƀun ƀin mơ̆ng să hrŏ adôk 5%.

Hluê si K’Keo, khua bruă Đảng nah gŭ alŭ Hàng Làng, să Gung Rĕ, boh tŭ dưn anei kyua klei uêñ mĭn duh bi liê mơ̆ng Đảng leh anăn knŭk kna kơ djăp mta bruă, boh nik jing hluê ngă hdră ala čar kñăm kơ bruă mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo dưi bi mlih leh klei mĭn, hdră ngă mơ̆ng mnuih ƀuôn sang.

          “Alŭ Hàng Làng jing alŭ dleh dlan, bruă sang čư êa să uêñ mĭn kơ klei duh bi liê, kriê dlăng klei hdĭp leh anăn mđĭ kyar klei hdĭp mda kơ mnuih ƀuôn sang. Mơ̆ng bruă mkŏ mjing lu adŭ mtô kơ hdră duh ƀơ̆ng, hdră mñêč kriê dlăng ana pla mjing, mnơ̆ng rông, dŭm klei đĭ kyar hlăm klei kreh knhâo mrâo mrang dưi yua hlăm klei mkra mjing…dưi đru kơ mnuih ƀuôn sang bi mlih klei mĭn mă bruă. Leh mnuih ƀuôn sang dưn yua ƀrư̆ ƀrư̆ dưi mđĭ hnơ̆ng boh mnga, hnư hrui wĭt đĭ lu mkă hŏng êlâo. Hlăm bruă mtrŭt mjhar mnuih ƀuôn sang mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, mnuih ƀuôn sang sa ai hŏng bruă sang čư êa să bi doh êlan klông, hlăm dŭm knăm 7 grăp hruê kăm mnuih ƀuôn sang bi kƀĭn hrui êmiêt djah djâo leh anăn pla ana kyâo ti djiêu êlan brei kơ ƀuôn sang doh, mtah, siam hĭn”.

          Bi hŏng khua mduôn Đơng Gur Ha Lơng, ti alŭ Đam Pao, să Dă Đờn, kdriêk Lâm Hà, čar Lâm Đồng, mơ̆ng hruê mâo klei tŭ mơ̆ng dŭm hdră ala čar kñăm, bô̆ mra krĭng mnuih djuê Dă Đờn mâo klei mlih prŏng sơnăk. Amâo djŏ knŏng pui kmlă, êlan klông, anôk mdrao mgŭn dưi duh bi liê djŏ hnơ̆ng, klei mĭn čŏng pô kpưn đĭ mơ̆ng mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn ăt mâo klei mlih jăk. Grăp sang kreh kriăng mă bruă knuă, mđĭ kyar klei hdĭp mda leh anăn hrăm mbĭt mkŏ mjing ƀuôn sang ƀrư̆ hruê ƀrư̆ mdrŏng siam. Khua mduôn Đơng Gur Ha Lơng brei thâo:

“Ti alŭ Dam Pao hmei mâo lu djuê ana bi hdĭp mda, msĕ si K’ho Cil, K’ho Sre, K’ho R’Yồng, Yuăn…ƀiădah mnuih ƀuôn sang mâo klei sa ai, bi mguôp čiăng hrăm mbĭt mđĭ kyar ƀuôn sang jăk hĭn. Mnuih ƀuôn sang hrăm mbĭt đru hruê ai ngă êlan, êa jua, pui mtrang hlăm êlan. Kâo jing khua mduôn srăng ba anăp mtrŭt mjhar mnuih ƀuôn sang bi mguôp, hrăm mbĭt mđing truh mkŏ mjing bruă duh mkra mơ̆ng ƀuôn sang, ăt kyua mâo klei bi mguôp plah wah dŭm klei đăo hlăm ƀuôn msĕ si Khop, klei Mrâo Mrang Jăk leh anăn Yơng”.

Ƀuh bruă mkra mjing hŏng boh tŭ mnơ̆ng dhơ̆ng jing hdră êlâo êdei, să Phú Hôị, kdriêk Đức Trọng hmar tui tiŏ leh anăn mtrŭt mjhyar mnuih ƀuôn sang nao hgŭm hur har hlăm dŭm hdră bi mguôp mkra mjing leh anăn ba čhĭ boh mnga bruă lŏ hma. Hlăm să ară anei mâo giăm 800 gŏ sang nao hgŭm hlăm dŭm klei bi hmô bi mguôp pla mjing djam mtam, mnga, boh kroh dŭm mta hŏng lu knơ̆ng bruă leh anăn êpul hgŭm bruă, hlăm anăn mâo 87% mâo bi klă klei kuôl kă mkra mjing hŏng êlan kjăp. Hluê si Liêng Hót Ha Huyền, khua bruă Đảng nah gŭ alŭ Rchai 2, kyua dưi mlih hlăm klei mĭn hlăm hdră ngă bruă, kñăm kơ anôk mnia mblei leh anăn hdră mbhiăn mkăp brei – blei ba yua, boh mnga dưi ba čhĭ hŏng ênoh hơĭt kyuanăn klei hdĭp mnuih ƀuôn sang dưi mđĭ hĭn klă nik.

“Bruă mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo msĕ si ară anei kyua klei sa ai, hrăm mbĭt mơ̆ng jih jang mnuih ƀuôn sang leh anăn bruă kđi čar. Lu mnuih ƀuôn sang ti Rchai 2 jing mnuih djuê ƀiă, čiăng kơ mnuih ƀuôn sang hur har hrăm mbĭt mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, myơr lăn ngă êlan, bruă mtrŭt mjhar jing yuôm bhăn sơnăk, phung khua mduôn, phung mâo kơhưm, bruă kđi čar srăng nao hgŭm, srăng mkŏ mjing ai ktang bi mguôp djuê ana. Ară anei hŏng êlan bêtông dơ̆ng dưi ngă jih leh”.

          Truh kơ jih thŭn 2023, čar Lâm Đồng mâo 109/111 să mâo ênŭm hnơ̆ng čuăn krĭng ƀuôn sang mrâo, hlăm anăn mâo 41 să krĭng ƀuôn sang mrâo mđĭ hnơ̆ng leh anăn 16 krĭng ƀuôn sang mrâo bi hmô. Hŏng klei nao hgŭm ktang phĭt mơ̆ng bruă kđi čar, klei bi mguôp sa ai leh anăn nao hgŭm mơ̆ng mnuih ƀuôn sang, đăo knang čar Lâm Đồng srăng truh hnơ̆ng krĭng ƀuôn sang mrâo êlâo kơ thŭn 2025 msĕ si hdră kčah mâo leh./.