VOV4.Jarai - Hăng hơdră tơnă hơbai pha ra tui djuai ania Êđê, añăm mơnong un kơhul, brong hăng đing kram mơng tơring čar Daklak phrâo dưi arăng ruah mut amăng Top 100 mơta añăm ƀong pha ra mơng Việt Nam thun 2020-2021. Añăm ƀong phrâo hmâo anô̆ mơngưi jơman, lik, hơ-êk samơ̆ ƀu blik ôh, brơi ƀuh gơnam ƀong ƀơi Daklak tŭ mă djă pioh pơkra klă mơng djuai ania hơđăp ƀơi anai, hăng pơkra añăm djơ̆ hăng tơlơi hơdĭp rơnuk anai.

Hmơ hmet tañ tơngan luk añăm un hăng hơdôm djuai mơnong pơƀâo dưi prăp lui hăng pơkra ƀơƀiă lui hlâo, yă Trần Thị Kim Liên, Kơ-iăng khua tơnă hơbai ƀơi kual tuai čuă ngui Kŏ Tam (plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring čar Daklak) brơi thâo, gơnam ƀong anai hmâo hơdôm črăn phun lĕ mơnong un dlai klai hăng hơdôm gơnam pơƀâo pơkon. Amăng anun, gơnam pơƀâo pha ra hloh lĕ pơhăng lao, tiu mơtah, hla kăt hăng hla eč kŏ. Hơdôm gơnam pơƀâo ăt amra dưi pơplih tui bơyan mơn, yua kơ abih bang pla tlaih lơi hnun. Tui hăng yă Liên, gơnam ƀong anai pơkra ƀu kiăng pơkra tơnap đơi ôh samơ̆ ta khom ngă tui tŏng ten, yôm phăn lĕ hơdôm gơnam yua hơbai añăm leng kơ dô̆ mơda, yap wot đing  kram gôm gah rơngiao:

“Anăm mơnong lĕ khom jơman, phrâo čuh tă, hmâo wot rơmă hăng asar mơnong hăng phrâo čuh tă dong anun kah mơng jơman. Hăng đing kram hai ăt dô̆ asăt mơn, lom hmâo tuai kiăng blơi thơ truh mơguah kâo nao koh kram, lom anun kram phrâo koh ñu jơman hloh, ƀâo mơngưi hăng lom hơ-om mơnong jơman hloh. Laih anun gơnam pơƀâo kâo pô pơkra mă, pơkra mă abih bang”.

Mơnong un klai brŏng hăng đing kram

Tơdơi kơ plĕ nao gơnam pơƀâo hăng pioh hmâo 15 mơnit mơnong hram gơnam pơƀâo, mơnong un dưm mut amăng đing kram, akô̆ đing kram gôm hăng hla pơtơi hăng hơ-om hăng anga apui ƀudah amăng gŏ áp suất amăng sa mông.

Hơ-om hăng anga apui, lom hơ-om mơnong yôm phăn. Kiăng huăi khiă, pô hơ-om dô̆ lăng blư̆ nao blư̆ rai, tui anun añăm mơnong tơsă dưm kơnar. Lom kơđuh đing kram gah rơngiao kơñĭ ƀơƀiă, bơhư̆ ƀâo jơman hyu añăm mơnong un hơ-om hă dưi ƀong yơh. Mơnong un hơ-om hăng đing kram lom lăng nao amra kah hăng mơnong un kơhul, yua kơ hơ-om hăng đing kram anun mơnong un bơhư̆ ƀâo jơman hăng lik dong, klĭ un ƀong ñu kơkrơč, rơmua un ƀong ñu huăi blik mơn. Čơđeh mơnong tơsă huăi ƀâo uai, bâu apui, ƀu krô đơi ôh yua kơ ñu thu ia. Añăm ƀong anai dưi ƀong hăng pơhăng hra dô̆ mơtah hăng hla pơƀâo. Anô̆ hăng mơng pơhăng hăng ƀâo jơman mơng mơnong jing laih sa gơnam ƀong ngă pơhư̆č tuai. Amai Nguyễn Thị Hoài Bão, ƀơi tơring kual Quảng Phú, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Daklak, lom ƀong añăm anai mưn ƀuh:

“Añăm ƀong hmâo sa anô̆ pha ra ñu mơng Dăp Kơdư, anô̆ mơngưi ñu, ƀat jơman biă. Hơdôm gơnam pơƀâo plĕ nao mơng djuai ania Êđê hram mut rim čơđeh mơnong anun yơh lom ƀong mưn ƀuh jơman ƀu thâo anô̆ či lăi ôh, amăng anun ƀâo plăng, kuah, tiu, laih anun wot anô̆ jơman mơng sa dua phun hla añăm mơ̆ kơnong kơ neh wa djuai ania Dăp Kơdư kah mơng hmâo”.

Djuai ania Êđê juăt brŏng hơ-om ƀơi anga apui, blư̆ nao rai lu wot kiăng añăm tơsă dưm kơnar

Tui hăng yă Nguyễn Ngọc Anh, Khua Khul wai lăng bruă Sang bruă Tuai čuă ngui dlai klô, plơi pla đưm Kŏ Tam, añăm mơnong un klai kơhul, hơ-om hăng đing kram dưi pơkra tui phiăn juăt djuai ania Êđê ƀơi Daklak hăng dưi luk nao hăng hơdôm gơnam pơƀâo hmâo amăng đang añăm, yua anun mơ̆ ba truh anô̆ jơman mơngưi pha ra ha jăn ƀơi anai. Biă ñu, mơnong un klai lĕ sa anô̆ pơƀâo pha ra mơng añăm ƀong, yua kơ un klai dưi klai nao rai bui (un) dlai hăng un rông. Hrom hăng bruă pơkra añăm ƀong lĕ tơlơi ruai kơ bôh thâo đưm hăng pơgang dlai klô. Yua anun yơh phrâo anai, añăm mơnong un kơhul, hơ-om hăng đing kram ƀơi kual tuai čuă ngui Kŏ Tam dưi hmâo Khul čih pioh bôh than prong hloh mơng Việt Nam ruah mut amăng Top 100 gơnam ƀong pha ra mơng Việt Nam thun 2020-2021.

“Tơring čar ăt lăi pơthâo mơn hơdôm gơnam ƀong jơman ƀơi Daklak hăng Anom djă pioh bôh than prong hloh hmâo brơi laih arăng hơduah ĕp, tơña bla pơsit lu wot tơdơi kơ anun hmâo tơlơi lăi pơthâo hăng tơlơi pơsit kơ añăm un klai kơhul, hơ-om hăng đing kram. Kơnong kơ añăm anai kâo mơ-ak biă yua kơ ƀing gơmơi hmâo tơlơi ruai hăng ƀing gơmơi pơmin tơbiă lom ngă bruă wai lăng tuai čuă ngui lĕ pơjing tơbiă añăm ƀong pha ra ƀơi kual hăng khom pơgang djă pioh hơdôm djuai mơ̆ yang pơjing ƀơi lŏn ia pô”.

Tui anun, hrom hăng asơi hrong mơnŭ hơ-om dưi ruah mut amăng Top 100 mơta mơnong ƀong pha ra mơng Việt Nam (rơwang 2011-2016), truh ră anai tơring čar Daklak hmâo laih 2 mơta añăm ƀong dưi ruah mut amăng Top 100 Việt Nam. Hrom hăng anun, amăng hơdôm thun jê̆ hăng anai, hơdôm gơnam ƀong dưi hơtuk hơbai mơng hơdôm gơnam hmâo amăng đang war pô kah hăng trong phĭ, trong luk hăng akan krô, hơdôm mơta añăm pơkra mơng tơdŭ huai, hla ƀep... hmâo jai hrơi jai lu tui amăng añăm ƀong mơng hơdôm bôh sang jưh tuai, anih anom sĭ gơnam ƀong huă hăng dưi hmâo tuai ruah ƀong huă. Mơng hơdôm gơnam hmâo hăng hơdră hơtuk hơbai tui phiăn juăt đưm, lu mơnuih tơnă hơbai hmâo hơtuk hơbai djơ̆ hăng gơnam ƀong kiăng yua kơ tuai blơi ƀong, jing lu mơta kơ gơnam ƀong mơ̆ ăt djă mơn gru pha ra amăng gơnam ƀong huă mơng mơnuih djuai ania ƀiă ƀơi anai.

H’ Xíu: Pô čih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang