VOV4.Jarai - Gêh gal amăng s^ mơdrô, hơdră pơđ^ kyar hăng tu\ mă hơdôm tơlơi dưi mơng ayuh hyiăng lo\n mơnai, sa, dua boh anom bơwih [ong hro\m amăng tơring c\ar Kontum glăk đing nao mă yua boh thâo phrâo, pla pơjing gơnam hơdjă, laih dong pơlir hơbit amăng pơđ^ kyar kual pla gơnam tam hro\m hăng pơkra pơjing …

Anai le\ hơdră bruă hơmâo hơdôm anom bơwih [ong hro\m đing nao pơđ^ kyar kiăng gum pơgôp wai pơgang ayuh hyiăng rơhuông adai.

Ăt phrâo ako\ pơjing mơng blan 6/2018 hăng 7 c\ô ding kơna, samơ\ truh ră anai, a`ăm tam mơng anom bơwih [ong hro\m le\ a`ăm, bơnga hăng bơwih brơi tuai c\uă ngui mơng hlăk ai (tơring kual Măng Đen, tơring glông Kon Plông, tơring c\ar Kontum) hơmâo ba nao s^ pơ hơdôm sang s^ mơdrô prong anun le\ siêu thị Big C pơ Sài Gòn.

Tơlơi ngă hok mơ-ak biă `u le\ ăt phrâo ako\ pơjing đôc\ samơ\ hăng pran jua hur har mơng [ing ding kơna, kah pơhlôm hiam klă, hơdôm gơnam tam mơng anom bơwih [ong hro\m hơmâo arăng mă yua lu pơ [ôn prong Hồ Chí Minh.

Ră anai, anom bơwih [ong hro\m glăk pla pơjing tui hơdră gơnam hơdjă amăng đang hmua 10 ektar hăng 15 a`ăm tam djop mơta anun le\ a`ăm xà lách, cải bó xôi, cải thìa, cải ngồng, a`ăm hrum, hơbơi cà rốt…anai le\ a`ăm hơdjă pioh s^ kơ mơnuih [on sang.

Abih bang bruă pla pơjing lêng ngă tui boh thâo pla gơnam hơdjă, pla amăng sang păng kơdung, măi pruih ia mă hơjăn, [u pruih ia jrao pơgang phun pla ôh, pơhlôm a`ăm tam hơdjă lơ\m ba s^ mơdrô le\ 100%.

Amai Trần Thị Dung – Pô git gai anom bơwih [ong hro\m brơi thâo: Kiăng pla pơjing a`ăm hơdjă, mơng c\oh bôr lo\n [ing gơmơi lêng kơ hơduah e\p, sem lăng tong ten tơdah djơ\ hăng hơnong pơkă kah mơng pla a`ăm. Kmơk pruai lêng kmơk pơkra pơluk mă soh. Lơ\m pla pơjing tơdah [uh hlăt mo\t pơc\răm ăt [u dưi pruih ia jrao pơgang phun pla lơi mơ\ [ing gơmơi yua djah djâo pơluk mă kiăng pơdjai hlăt. Yua anun yơh, a`ăm tam mơng anom bơwih [ong hro\m lêng kơ hơmâo mơnuih [on sang đăo gơnang mă yua.

Hăng 10 boh sang păng hăng kơdung pioh pla a`ăm, r^m blan anom bơwih [ong hro\m pla a`ăm, bơnga hăng bơwih brơi tuai c\uă ngui mơng hlăk ai hơmâo ba nao s^ mơdrô rơbêh 6,5 tơ\n. Samơ\, hăng mrô a`ăm tam ba s^ mơdrô anai mơng anom bơwih [ong hro\m ră anai ăt pơhlôm brơi tơlơi kiăng mơng mơnuih [on sang le\ giăm 40% đôc\.

Him lăng pơ anăp anai, anom bơwih [ong hro\m amra kơtưn dong amăng pla pơjing, pok prong lo\n pla đ^ rơbêh 2,5 ar [ơi kual lo\n 37 boh sang amăng tơring kual Măng Đen kiăng lu [iă a`ăm tam ba s^ mơdrô. Tui hăng amai Dung, mah pok prong dong lo\n pla ăt dưi pơhlôm brơi giăm 60% đôc\ tui hăng tơlơi kiăng.

Kar kăi tui anun mơn, anom ngă hro\m gah ngă hmua hăng s^ mơdrô Trường Tiến Măng Đen (să Măng Cành, tơring glông Kon Plông) ruah jơlan pơlir hơbit hăng mơnuih [on sang amăng să pơđ^ kyar pla pơjing phun akha kyâo, kiăng pơhlôm gơnam pla pơjing hăng ngă klă dong amăng pơkra pơjing phun akha kyâo.

Bruă ngă kơ anom bơwih [ong hro\m anai tui jơlan pơđ^ kyar phun akha kyâo, tui hăng ayong Nguyễn Viết Tiến – Khua anom bơwih [ong hro\m brơi thâo, yua kơ tơring glông Kon Plông ayuh hyiăng lo\n mơnai gêh gal pla phun akha kyâo. Laih dong, anai ăt le\ phun kyâo glăk hơmâo tơring c\ar Kontum pơsur pla lu dong.

Anom bơwih [ong hro\m ăt phrâo mă bruă mơng ako\ thun samơ\ truh ră anai, anom ngă hro\m gah ngă hmua hăng s^ mơdrô Trường Tiến Măng Đen hơmâo pơlir hơbit giăm 90 boh sang ano\ amăng să Măng Cành pơđ^ kyar rơbêh 40 ektar phun akha kyâo sâm dây (hồng đằng sâm) hăng phun đương quy; rơbêh 200 ektar phun quế laih dong rơbêh 4 ektar bung Prang.

Hơdôm sang ano\ pơlir hơbit, anom bơwih [ong hro\m hơmâo djru brơi pơjeh, pơtô brơi boh thâo pla pơjing hơdjă, [u pruih ia jrao ôh. Abih bang gơnam tam pla pơjing, anom bơwih [ong hro\m blơi pơhrui abih laih dong pơkra pơjing.

Truh ră anai, Anom bơwih [ong hro\m hơmâo tuh pơ alin giăm 4 klai blơi măi mok kiăng pơkra pơjing gơnam tam mơng phun akha kyâo. Ră anai, anom ngă hro\m gah ngă hmua hăng s^ mơdrô Trường Tiến Măng Đen hơmâo pơphun pơkra pơjing 4 mơta gơnam anun le\: tinh dầu tiu glai, cao sâm, tơpai trăm sâm dây, c\e túi lọc (pơkra mơng sâm dây hăng đương quy).

Hơdôm gơnam anai mơng anom bơwih [on hro\m hơmâo ba nao s^ mơdrô amăng dêh c\ar ta anun le\ [ôn prong Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Thuận ….

Ơi Nguyễn Viết Tiến – Khua anom bơwih [ong hro\m brơi thâo: Ră anai, [ing gơmơi huăi bơngo\t ba s^ mơdrô dong tah, biă mă `u le\ gơnam pioh pơkra pơjing. Yua anun, [ing gơmơi glăk gir run pơlir hơbit hăng mơnuih [on sang kiăng pơđ^ kyar kual pla gơnam tam rah hăng djru brơi mơnuih [on sang pơplih phun pla rah, hrưn đ^ tu\ yua amăng ngă hmua, laih dong anăp nao s^ mơdrô nua yôm hơđong kjăp.

Tui hăng ơi Nguyễn Lâm Cảnh, Khua pơlir hơbit anom bơwih [ong hro\m tơring c\ar Kontum, pơ anăp anai, khul pơlir hơbit anom bơwih [ong hro\m tơring c\ar amra gum hro\m hăng hơdôm anom bruă pơtrut kơtang bruă pơtô pơblang amăng pơđ^ kyar brua ngă hmua mă yua boh thâo phrâo hro\m hăng pơkra pơjing amăng tơring c\ar.

Laih dong, đing nao pơgôp amăng Keh prăk djru pơđ^ kyar anom bơwih [ong hro\m kiăng pơđ^ kyar ngă hmua mă yua boh thâo phrâo, ngă hmua hơdjă, wai pơgang ayuh hyiăng hăng pơkra djop gơnam tam…kiăng pơsur hơdôm anom bơwih [ong hro\m pơđ^ kyar, kiăng pơgôp pơtrut pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă, mơnuih mơnam amăng tơring c\ar.

Siu Đoan: Pơblang hăng pôr