VOV4.Jarai- Boh tơhnal hyu pel e\p s^t nik gah tơlơi bơwih [o\ng huă mơnuih mơnam  53 djuai ania [ia\ thun 2015, yua mơng [irô wai lăng gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, hăng [irô ju\ yap, ngă hro\m  gio\ng laih, laih anun pôr pơthâo. Anai le\ hasa ring bruă bơwih bơwa\ng brơi s^ nik, gah bruă ksem pơmin, pơtrun rai jơlan hdră djuai ania [ia\ ama\ng thun blan pơ\ ana\p anai.

    Anai le\ tal blung a [irô wai lăng gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, ha\ng [irô ju\ yap dêh ]ar ta ngă hro\m tơlơi hyu pel e\p lăng [ơi 53 djuai ania [ia\, [ơi 53 boh tơring ]ar, plơi prong gah kơnuk kơna wai lăng, ama\ng abih băng tơlơi hd^p mơda, tơlơi bơwih [o\ng huă mơnuih mơnam, tui anun yơh khul ding kơna hyu pel e\p, ngă tui kơ điăng bia\ mă, bruă pre lui hlâo. Hră ]ih  hyu pel e\p, hră anet ]ih glăi ama\ng bruă mă, ]ih pơtum glăi anih băng tơlơi pơhing ama\ng hră pơar gah să, hră pơar ako\ bung sang, ]ih pơkra hră mẫu gru hlâo, pơs^t anăn să, hơdôm plơi pla hyu pel e\p glăi ten.... Leng dưi nga\ tui lông lăng hlâo. Hơdôm mơnuih hyu pel e\p lăng anai kho\m pơhrăm lui hlâo ten, kiăng thâo tơlơi tơ`a bla lăng, hyu mă, ]ih glăi tơlơi pơhing mơng mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. Nai prin tha Phan Văn Hùng, kơ iăng khua ding jum, kơ iăng khua g^t gai wai lăng [irô mơnuih [ôn sang djuai ania [a\ dêh ]ar ta brơi thâo tui anai:“ Bruă hyu pel e\p, mă tơlơi pơhing mơng 53 djuai ania [ia\, jing bruă hyu pel e\p tơnăp tap bia\ ma\, yua kual plơi pla prong prin, mơnuih [ôn sang hd^p lu [ơi kual ataih braih kbưi, tơlơi nao rai dleh tơnăp tap. Mơnuih [ôn sang le\ ăt phara phara mơn, bruă ngă gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ pơdjơ\ truh lu boh [irô, sang bruă kơnuk kơna, hơmâo lu tơlơi phara phara mơn. Laih anun hơdôm [irô wai lăng, mơnuih tu\ yua ]ang rơmang lu jơlan hdră, lu tơlơi jao pơkă hơmâo ju\ yap ăt phara phara mơn”.

    Boh tơhnal hyu pel e\p lăng brơi ta [uh: Truh lơ 1/7/2015, tar [ar dêh ]ar ta hơmâo giăm 13 klăk 400 rơbâo ]ô mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. 7 boh tơring ]ar hơmâo mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ lu hloh, ba ako\ le\ kual }ư\ siăng tơring ]ar Sơn La, hơmâo truh 1 klăk ]ô mơnuih.

Tơlơi pơhrui glăi prăk blan kơ sang ano\ mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ thun 2015 le\ 1 klăk 160 rơbâo ]ô, aka\ hơmâo ha mkrah tơlơi pơhrui glăi hro\m ama\ng tar [ar dêh ]ar ta. Mrô sang ano\  [un rin le\ 23,1%, lu hloh 3,3 wơt, pơkă hro\m ha\ng tar [ar dêh ]ar ta le\ 7%. Ama\ng anun hơdôm mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ Ơ Đu, Kor, Mảng, Chứt, mrô sang ano\ [un rin lu hloh. Samơ\ ba ako\ anăn mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, hơmâo mrô sang ano\ [un rin lu hloh le\, djuai ania La Hủ, hơmâo giăm 84%. Hasa tơlơi gleng nao lu hloh, mrô sang ano\ [un rin [ơi sa dua djuai ania [ia\ kah hăng; La Chí, Bố Y, Phù Lá, Raglai, Mường, Thổ, Kor. Hơmâo hơdôm djuai ania [ia\ wơt dah huăi hơmâo lu sang ano\ [un, samơ\ sang ano\ giăm rin rơpa le\ lu hloh.

    Mơnuih [ôn sang djuai ania [un rin hloh le\, djuai ania La Hủ, ăt pơdă djuai ania hd^p [ia\ thun hloh. Ơi Nguyễn Văn Liệu, khua g^t gai [irô ju\ yap dêh ]ar ta brơi thâo: Tơlơi hd^p mơda tui ha\ng tơlơi pơkă hro\m gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ le\ 69 thun 9 blan đô]. Tui anun, pel e\p tui hrim djuai ania, phara phara prong prin bia\ mă: “ Mơnuih [ôn sang djuai ania Hoa hd^p 76 thun 2 blan. Ama\ng anun, djuai ania La Hủ kơnong hơmâo 56 thun 6 blan đô], djuai ania Lự le\ 59 thun 3 blan, laih anun djuai ania Mảng le\ 60 thun 2 blan”.

    Gah pơtô juăt hrăm hră, gah bruă gleng nao bia\ mă. Boh tơhnal hyu pel e\p lăng brơi ta [uh; hơmâo giăm hamkrah mơnuih [ôn sang nao hrăm mơng anih 10-12, samơ\ phara phara kplah wah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. Kah hăng djuai ania Chứt, Mảng, Sơ Triêng.... Năng ai 10%, samơ\ hdôm djuai ania Tày, Si La, Sán Dìu, Bố Y, Hoa: Dơng mơng 60 truh giăm 80%.

    Hro\m ha\ng anun mơn, mrô mơnuih mă bruă hơmâo nao hrăm bruă mă, mơnuih hơmâo bruă mă thun mơng 15 truh pơ\ hơ glông adih, ăt hasa tơlơi gleng nao bia\ mă yơh.

Ding jum wai lăng gah mrô, tơdơi hyu pel e\p tơlơi s^t nik gah tơlơi bơwih [o\ng huă, mơnuih mơnam mơng 53 djuai ania [ia\, tơlơi pơhing aka\ [uh abih băng, djơ\ tui ha\ng tơlơi kiăng mơng mơnuih, khul grup kiăng hduah sem lăng. Samơ\ kiăng lăi, hơdôm mrô hyu pel e\p lăng tal blung a gah 53 djuai ania [ia\, kiăng hơmâo jơlan hdră yôm, gah bruă ako\ mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, ako\ pơdơng rai jơlan hdră mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ djơ\ hloh, tu\ yua hloh, kiăng gơ`a\m ngă pơiăm glăi kplah wah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, ama\ng abih băng sang ano\  mơnuih [ôn sang djo\p djuai ania Việt Nam.

Rơluch Xuân: Pô ]ih a\ng pôr