VOV4.Jarai - Khă djuai phun pla phrâo, tui anun mơn hơdră pla hơbơi prang Doobak [ơi tơring glông Tuy Đức, tơring ]ar Daknông hmâo laih hơdôm gru tơhnal klă, amra jing jơlan nao phrâo amăng pơđ^ kyar hơdră phun pla [ơi tơring ]ar.

Mơng hrơi pok pơhai mơtăm, Khul mơnuih ngă đang hmua tơring glông Tuy Đức hmâo gum hrom hăng anom bơwih [ong kiăng djru neh wa kơ phun pla, glông hơdră phrâo hăng pơhlôm anom blơi gơnam kơ neh wa.

           

Kơnong kơ do# 15 hrơi dong le\ đang hơbơi prang mơng ơi Phạm Văn Ngạn [ơi thôn 7, să Dak Buk So, tơring glông Tuy Đức truh hrơi klơi mă hơbơi. Khin hơtai gum hrom ngă lông lăng [ơi lo\n 4 ar.

Tơlơi ơi Ngạn mơ-ak hloh anun le\ tơlơi gum djru mơng Khul mơnuih ngă đang hmua tơring glông, mơnuih ngă đang hmua hmâo k^ pơkôl laih hră pơ-ar hăng Sang bruă bơwih [ong mơnuih [ôn sang gơnam [ong Orion Vina.

Amăng rim tal pơđ^ kyar, phun hơbơi prang dưi hmâo kỹ sư mơng Sang bruă lăng tui hăng djru hơdôm hơdră pơgang, pơgăn arong hlăt, kơman.

Rơgao giăm truh 3 blan pla lông lăng, phun hơbơi prang glăk bluh đ^ klă hiam biă, amra ]ang rơmang ba glăi lu hơbơi hăng hơbơi klă hiam.

           

“Anai le\ phun pla phrâo, hăng dong mơng hlâo truh ră anai akă hmâo sang bruă hơpă rai k^ pơkôl gum hrom hăng mơnuih [ôn sang kah hăng ră anai ôh, anun ăt hmâo tơlơi đăo gơnang mơn, tơdơi anai tơdah kah hăng truh kih thơ ăt kiăng gum hrom mơn hăng sang bruă pơhư lo\n pla hăng pla lu phun pla pha ra kiăng tu\ yua prong.”

           

Pla kaih hloh hăng đang ơi Ngạn, đang hơbơi prang mơng ơi Nguyễn Văn Bền ăt [ơi să Dak Buk So, tơring glông Tuy Đức glăk hmâo 45 hrơi.

Đang hơbơi prang dưi pla [ơi lo\n pla kơ phê tha sui thun phrâo koh lui anun ơi Bền đing nao laih hơdôm gơnam ngă lo\n hiam.

Kiăng gal brơi kơ hơbơi prang bluh đ^ hiam, ơi Bền hmâo blơi laih đing pruih ia kah hăng ia gom. Khă phrâo pla lông lăng samơ\ mrô phun hơbơi hơd^p lu biă rơbêh kơ 98%.

Amăng tơlơi noa djop mơta djuai phun pla pơkon pla hmâo noa [ia\ le\ ơi Bền ]ang rơmang biă kơ bruă pla lông lăng hơbơi prang dưi hmâo Sang bruă bơwih [ong mơnuih [ôn sang gơnam [ong Orion Vina blơi abih hơbơi lom klơi kiăng mơnuih [ôn sang hơđong pran jua pơđ^ kyar bơwih [ong.

           

“Gah ano# klă mơng phun hơbơi prang anai kâo [uh `u ]ăt đ^ klă biă, tơdah sang bruă djă pioh rơnoh hơđong kơ bruă s^ hơbơi anai kơ neh wa, hmâo hơdră bôh thâo lăi pơthâo bơwih brơi phun pla amăng rơwang phun glăk bluh đ^ kiăng kơ dưi kơdo\ng glăi djop mơta kơman le\ amra pơhlôm mrô hơbơi hmâo.

Tơdah mrô hơbơi pơhlôm hăng năng ai `u 3 tơn lom sa ar le\ neh wa dưi pơsir tơlơi dir wir mơng noa gơnam mă mơng đang hmua mơng phun pla sui thun amăng rơwang anai.”

           

Hăng ]ang rơmang pơplih lu mơta phun pla, pơđ^ kyar bruă đang hmua tui tơlơi pơlir hơbit kơja\p, rơnu] thun 2019, Khul mơnuih ngă đang hmua tơring glông Tuy Đức hmâo gum hrom laih, pơlir hăng Sang bruă bơwih [ong mơnuih [ôn sang gơnam [ong Orion Vina kiăng pla lông lăng hơdră hơbơi prang djuai DooBak dêh ]ar Hàn Quốc.

Sang bruă bơwih [ong mơnuih [ôn sang gơnam [ong Orion Vina hmâo djru laih mơnuih [ôn sang [ơi anai hăng hơdră djru djuai phun pla, hơdră pla.

Tơlơi ngă mơnuih [ôn sang mơ-ak hloh le\ bruă Sang bruă bơwih [ong mơnuih [ôn sang gơnam [ong Orion Vina k^ pơkôl blơi abih hơbơi prang hăng noa 9.000 prăk lom sa kg.

Ơi Nguyễn Văn Anh – Khua git gai Ping gah să Dak Buk So, tơring glông Tuy Đức, tơring ]ar Daknông pơsit:

           

“Bôh nik lom nao ]ua\ đang pla hơbơi prang le\ sa hơdră phrâo [ơi să, anai le\ hơdră dưi hmâo sang bruă blơi abih hơbơi pla rai, anun le\ sa tơlơi dưi hmâo mơnuih [ôn sang đăo gơnang, mrô hơbơi pla bluh đ^ klă.

}ang rơmang hơdră anai amra dưi pơhư prong hăng ba glăi bôh tơhnal pơ\ anăp anai kiăng neh wa hmâo bruă mă mơng lo\n pô hmâo [ơi Tuy Đức.

Anai le\ hơdră phun pla [ia\ hrơi, ăt djơ\ mơn hăng tơlơi lo\n mơnai [ơi tơring glông, ]ang rơmang hơdră anai amra dưi pơhư.”

           

Tơdơi kơ k^ pơkôl gum hrom, kơplah wah hơdôm bơnah hmâo pok pơhai pla lông lăng 9,6 ektar đang hơbơi prang DooBak Hàn Quốc [ơi 16 bôh sang ano# do# [ơi să Dak Buk So hăng Quảng Tâm, tơring glông Tuy Đức.

Truh mông anai, phun hơbơi prang DooBak [ơi hơdôm hơdră dưi hmâo mơnuih [ôn sang bơwih brơi, bluh đ^ klă hăng mrô hơbơi hơnong `u him lăng 30 tơn lom sa ektar.

Tơdah dưi djă pioh bruă pơlir, hơdră pla hơbơi prang amra hmâo jơlan gah pơhư prong [ơi hơdôm bôh să hmâo ano# gal pla pơkra hơdôm phun pla [ia\ hrơi mơng tơring glông Tuy Đức./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr

Kiăng lông ngă lăng hơmâo boh tu\ yua, Khul mơnuih ngă hmua tơring glông Tuy Đức hơmâo krăo lăng na nao, pơtong glăi tơlơi gêh gal bruă pla hơbơi prang anăn Doobak.

Tơdah djuai phun pla anai hơmâo hơbơi lu, djơ\ lăp hăng ayuh hyiăng, lo\n tơnah glai klô tơring glông Tuy Đức le\, amra rơkâo khua mua tơring glông ngă hrom kjăp hăng kông ty pơkă hnong tơlơi dưi ta juăt lăi kông ty trách nhiệm hữu hạn pơkra mơnong [ong huă Orion Vina, brơi djru mơnuih ngă hmua bơblih pơjeh djuai phun pla, pơlar lu mơta phun pla, pơtrut bơwih [ong huă đ^ kyar.

Bưp bơ ră ruai hăng pô ]ih tơlơi pơhing phrâo ]răn hơdră anai, ơi Đoàn Lê Anh, Khua khul mơnuih ngă hmua tơring glông Tuy Đức lăi pơthâo rơđah kơ tơlơi pơhing anai.

-Ơ ơi, hăng tơring glông Tuy Đức, hơbo# bruă pla hơbơi prang le\ phrâo đô]. Tui hăng ih, lơ\m ngă bruă pok pơhai pla pơjing lông lăng blung a, ih [uh hiư\m pă kơ tơlơi pơđ^ kyar `u hăng lo\n tơnah ayuh hyiăng pơ anai?

-Ơi Đoàn Lê Anh: Ngă tui tơlơi git gai mơ\ng ping gah tơring glông Tuy Đức, Khul mơnuih ngă hmua hơmâo lăng nao kơ bruă ngă hrom pioh ako\ pơjing bruă mă bơblih pơjeh djuai phun pla phrâo, đah mơ\ng pơtrut tơlơi hơdip mơda mơnuih [on sang.

Gơmơi hơmâo pơtruh nao rai hăng kông ty Orion Vina pioh pok pơhai bruă pla hơbơi prang amăng tơring glông Tuy Đức hơmâo 8 hekter 6.

Yua hơge\t hơbo# bruă phrâo mơ\, lông ngă prong tui anun? Hăng hơdră ngă hrom, gơmơi brơi ngă  kiăng khom hơmâo gơnam s^ mơdrô, laih anun gơnam pơkra rai dưi djop s^ mơdrô, anun gơmơi brơi pok pơhai pla truh 9 hektar 6.

Truh ră anai, đơ đam đang hơbơi prang pla [ơi dua boh să Quảng Tâm hăng Dak Bukso đ^ hiam, djơ\ hăng ayuh hyiăng, lo\n tơnah [ơi tơring glông Tuy Đức.

Lơ\m nao e\p lăng hơbơi `u boh lu lơ\m sa phun mơ\ng 4-6 tơlo# hơbơi, pơkă hăng ano\ hiam hơbơi prang pơ Đà Lạt le\ [uh hiam hloh.

{ing gơmơi ngă hrom kông ty laih anun kông ty djru hlâo pơjeh ăt kah hăng brơi mơnuih kơhnăk gah bruă hmua djru ba mơnuih ngă hmua lơ\m pla pơjing.

-Hnun hă, laih [uh rơđah bruă mă pla hơbơi prang anai ba glăi boh tu\ yua kơ tơring glông, sit mơ\n mơnuih ngă hmua bơngơ\t le\ pơpă anih ]i ba s^ mơdrô hơbơi tơdơi anai, sit pok pơhai brơi pla lu?

-Ơi Đoàn Lê Anh: Kiăng djru kơ mơnuih ngă hmua hơmâo anih blơi gơnam s^ mơdrô, gơmơi hơmâo pơkôl pơkă hăng kông ty Orion Vina Việt Nam.

Tơ tă anai, kông ty hơmâo sang măi [ơi tơring ]ar Bình Dương, gơnam kiăng pơkra ming mơ\ng kông ty le\ blơi mơ\ng dêh ]ar ta] rơngiao, yua kơ anun kông ty hơmâo k^ hră pơkôl hăng mơnuih ngă hmua tơring glông Tuy Đức, laih anun khul mơnuih ngă hmua tơring glông yơh pô pơpho brơi, pơkra hơdră, pla pơjing hăng pơlir hơbit hăng kông ty, dua bơnah pơdjru nao rai amăng bruă mă.

Nua s^ mơdrô 1 kg ră anai 9 rơbâo prăk. Kông ty amra blơi abih hơbơi mơnuih ngă hmua k^ pơkôl anun pla hăng s^ glăi sit truh bơyan bu] mă hơbơi.

Anai le\, bruă djru blung a mơ\ng kông ty, laih anun blơi abih hơbơi mơnuih ngă hmua s^ glăi, wơ\t hăng hơbơi ngă pơjeh le\ kông ty djru brơi soh mơ\n.

-Ơ hnun hă, kiăng kơ bruă pla hơbơi prang anai ba glăi boh tu\ yua lu le\, anom bruă khul wai lăng mơnuih ngă hmua hơmâo hơdôm hơdră hơge\t pơsir brơi mơnuih ngă hmua pơđ^ kyar hơđong kjăp ?

-Ơi Đoàn Lê Anh: Kiăng pơđ^ kyar hơđong kjăp, lăng nao pơ anăp adih bruă ngă hmua, pơhro\ tơlơi [un rin kơ mơnuih [on sang, boh nik `u hăng phun pla [iă hrơi blan kah hăng ta glăk ngă ră anai, bruă blung a kâo pơ ala kơ mơnuih ngă hmua, kiăng hơmâo tơlơi djru mơ\ng kơnuk kơna anun le\ boh thâo ia rơgơi, hơdră ngă hrom pơlir hơbit djru nao rai ngă hiư\m pă mơnuih ngă hmua pô pla pơjing, hơmâo gơnam s^ mơdrô le\ hơmâo anih blơi ba hơđong, djơ\ nua, mơnuih ngă hmua hơmâo kơmlai.

Hăng Khul ngă hmua, blung a le\ gơmơi pok pơhai bruă hyu pơtô pơblang, brơi ngă bruă lir hơbit tong ten, djơ\ rơ-ua sa dơnuai amăng bruă ngă hmua pla pơjing, pơkra ming gơnam s^ mơdrô, kiăng anom bruă kơnuk kơna djru brơi pơjeh pla, ia bruih hnun kah mơnuih ngă hmua pok pơhai tu\ yua hloh.

-Hai, bơni kơ ih ho\!

Nay Jek: Pơblang hăng pôr