VOV4.Jarai - Amăng bôh nik ră anai, mơnuih blơi yua jai hrơi jai lu anăp nao hơdôm gơnam pơhlôm hơdjă hăng klă hiam, pơhlôm kơ tơlơi suaih pral.

 

Hrom hăng bruă đing nao ngă brơi bruă đang hmua mơng tơring ]ar tui jơlan gah phrâo, Lâm Đồng do# kơtưn pơsur mơnuih ngă đang hmua mă yua hơdôm glông hơdră ngă rai gơnam tam tui tơhnal pơkă pơhlôm, rơđah rơđông le\ bruă ngă đang a`ăm tui tơhnal pơkă VietGap.

 

{u djơ\ kơnong kơ hơđong kơ bruă s^ gơnam tam ôh mơ\, jơlan gah ngă đang hmua anai do# pơhlôm ba glăi bôh tu\ yua bruă bơwih [ong prong.

           

Khă plơi prong ]ư\ siăng amăng hơdôm hrơi anai hmâo hơjan prong samơ\ bruă ngă đang hmua [ơi Đang a`ăm pơtăm mơng mơnuih [ôn sang Mai Văn Khẩn, [ơi Thái Phiên, phường 12, plơi prong Đà Lạt, tơring ]ar Lâm Đồng ăt pơ phun kah hăng tơđar mơn.

 

Amăng kual sang gôm păng rưng, mơnil prong 4 ektar, hơdôm bôk a`ăm dưi bơwih brơi to\ng ten hăng đing pơđoh ia, pruih ia mă pô.

           

Rơgao hăng anai 10 thun, lăng [uh hơdră ngă hơđăp [u ba glăi bôh tơhnal laih, hmâo [ing blơi gơnam juă noa dong, ơi Khẩn khin hơtai ]an prăk sang prăk, pơplih hơdai nao pla a`ăm tui glông hơdră ngă đang hmua klă (VietGap).

 

Tơdơi kơ gir run, hrăm tui tơlơi găn rơgao hăng tuh pơplai gơnam tam anih anom mă yua, a`ăm pla hơdjă mơng `u amăng [rư\ e\p [uh anih do\ng [ơi anom s^ mdrô. Ơi Mai Văn Khẩn, ruai glăi:

           

“Ngă tui jơlan gah VietGap le\ ba glăi tơlơi suaih pral kơ mơnuih mơnam. Pơhlôm laih le\, gơ`u mơng đăo gơnang.

 

Lom pô dưi ngă le\ bôh tu\ yua `u lu hloh biă bơhmu hăng ngă rai djop djuai a`ăm [u pơhlôm hơdjă. Ră anai a`ăm hla rok [uh [o# [ơi hơdôm bôh siêu thị pơ\ Hà Nội, [ôn prong Hồ Chí Minh hăng Đà Nẵng.”

           

Bruă mă yua tơhnal pơkă VietGap amăng bruă ngă đang hmua ba glăi bôh tu\ yua kơ mơnuih blơi hăng mơnuih s^.

 

Tui hăng ơi Nguyễn Văn Lực, mă bruă [ơi Anom wai lăng ano# klă gơnam mă mơng đang hmua hăng akan hơdang Lâm Đồng, kiăng gơnam ngă rai gơnam djơ\ hăng tơhnal pơkă VietGap khom mă yua tui djơ\ glông hơdră ngă đang hmua kơja\p:

           

“Hơdôm bôh anom kiăng pơsit brơi hră pơ-ar tu\ yap tơhnal pơkă mơng a`ăm VietGap le\, abih bang mơnuih mă bruă ăt kah hăng pô phun mơng anom bruă ngă đang a`ăm le\ khom dưi pơhra\m kơ ngă tui bruă đang hmua klă VietGap pioh thâo hluh hloh kơ abih bang hơdôm tơhnal pơkă amăng anun.

 

Hăng jơlan gah ngă ăt kah hăng hơdră ngă kiăng pơhlôm ngă tui djơ\ hơdôm tơlơi pơkă kơ pơhlôm hơdjă gơnam tam tui tơhnal pơkă VietGap.

 

Hăng [ing ta khom hmâo ]ih glăi, hmâo tơlơi ]ih pioh glăi kiăng thâo hrơi blan dưi mă yua tơdơi yua jrao pơgang phun pla ăt kah hăng hrơi pơkă mơng kơmok pruai mơn. Hăng lom pe\ pơhrui khom pơhlôm [u dưm gơnam [ơi lo\n.”

           

Dưi hmâo tuai đăo gơnang, hră rơkâo blơi gơnam jai hrơi jai lu tui, anun ơi Mai Văn Khẩn pơsit pơdo\ng Anom mă bruă hrom bơwih gah bruă đang hmua Tân Tiến, iâu pơthưr hmâo dong 15 ]ô mơnuih gum hrom.

 

Ră anai hơnong `u rim hrơi, Anom mă bruă hrom s^ hmâo năng ai `u 3 tơn a`ăm hla rok, hơbơi pơtơi.

 

Tui hăng ơi Khẩn, rơngiao kơ ano# gal le\ gơnam pel e\p anih anom pla, mơnuih pla [uh bruă gơgrong hăng gơnam tam pô ngă rai le\ bruă pla a`ăm tui tơhnal pơkă VietGap ăt jing “Hră mă yua” kiăng gơnam tam dưi e\p [uh anih anom s^ mơdrô:

           

“Ano# ngă gun prong hloh le\ sa dua ]ô neh wa pơmin `u [u rơguăt, khom ]ih glăi [udah khom ngă tui abih bang hơdôm tơlơi pơkă amăng glông ViethGap mă yua tơbiă, iâu le\ djơ\ pơkă. Lom pô akă ngă le\ [uh `u tơnap biă.

 

Samơ\ lom pô ngă laih hă ta [uh `u [u tơnap ôh. Yua kơ ta pioh pran jua kiăng gir run tui glông hơdră pơkă, ngă le\ kơđai glăi gơnam ta ngă rai hmâo noa hloh, djơ\ hăng pran jua pô mơ-ak hloh lom pơhrui glăi prăk kak.”

 

Tui hăng tơlơi pơkă, kual pla a`ăm tam hơdjă amăng tơring c\ar Lâm Đồng lu hloh le\ [ơi plơi prong Đà Lạt hăng 3 kual jum dar anun le\ tơring glông Lạc Dương, Đơn Dương hăng Đức Trọng, hăng abih tih le\ 12.500 ektar, truh pơ 80% đang hmua pla a`ăm tam đơ đam tơring c\ar.

 

Samơ\, yôm biă mă `u le\ truh ră anai, hơdôm đang hmua pla a`ăm tam hơdjă tui hơnong pơkă mơng VietGap kar hăng mơnuih ngă hmua Mai Văn Khẩn aka [u lu ôh.

 

Mông bơră ruai hăng ơi Lại Thế Hưng, mơnuih rơgơi kơhnâo gah bruă ngă hmua tơring c\ar Lâm Đồng amra lăi nao hơdôm tơlơi tơnap tap kah hăng hơdră pơsir brơi mơnuih ngă hmua, laih dong pơtrut bruă pla a`ăm tam hơdjă jai hrơi pơđ^ kyar tui.

 

- Ơ ơi, truh ră anai, bruă pla a`ăm tam tui hơnong pơkă gơnam hơdjă [ơi plơi prong Đà Lạt, tơring c\ar Lâm Đồng hơmâo ngă tui hiưm pă `u ?

 

- Ơi Lại Thế Hưng: Bruă pơphun ngă tui hơdôm jơlan hơdră tui hơnong pơkă mơng VietGap, GlobalGap, MetroGap amăng hơdôm thun laih rơgao [ơi tơring c\ar Lâm Đồng hơmâo lu kông ti, mơnuih ngă hmua ngă tui.

 

Mơng anun pơhlôm bruă s^ mơdrô hơđong brơi hơdôm gơnam tam ba s^ mơdrô, hơmâo lu tui gơnam tam ba s^ mơdrô amăng djop plơi prong, sang s^ mơdrô pơprong. Anai le\ jơlan anăp nao klă kiăng ko mơnuih pla a`ăm tam [ơi tơring c\ar Lâm Đồng ngă tui.

 

Yua [ing ta dưi ba s^ mơdrô gơnam hơdjă hăng nua s^ mơdrô yôm mơng anun yơh amra ngă hơđong tui amăng bruă ngă hmua.

 

Samơ\, tui hăng ju\ yap mơng Anom bruă wai lăng bruă tơju\ pla tơring c\ar Lâm Đồng, truh ră anai, đang hmua hơmâo arăng tu\ yap pơhmu hăng tơlơi yôm, mrô đang hmua pla a`ăm tam [ơi tơring c\ar Lâm Đồng do\ aset, kơnong hơdôm pluh amăng ha rơtuh đôc\.

 

Anai le\ tơlơi ngă tơnap tap amăng bruă wai lăng bruă pla pơjing. Samơ\ mơng pel e\p a`ăm tam hơdjă [ơi tơring c\ar Lâm Đồng ăt [uh lu hloh pơhmu hăng hơdôm kual poko\n.

 

- Ơ ơi, Tơlơi hơge\t ngă tơnap tap lơ\m pla a`ăm tam tui hơnong pơkă gơnam hơdjă [ơi plơi prong ?

 

- Ơi Lại Thế Hưng: Hơdôm tơlơi ngă tơnap tap kơ mơnuih [on sang, sa le\ kiăng hơmâo prăk tuh pơ alin. Ră anai ăt hơmâo mơn đang hmua arăng djru ba samơ\ [iă đôc\.

 

Dua dong le\ mơnuih [on sang kiăng c\ih glăi na nao. C|ih glăi kiăng thâo tong ten anih pla pơjing, mơng ruah pơjeh, pruai kơmơk, pruih ia jrao … truh pơ hơdôm bruă pơko\n lơ\m pla pơjing, kiăng hơmâo hră c\ih glăi tong ten.

 

Anai le\ tơlơi ngă tơnap tap hloh [u djơ\ kơnong mơnuih ngă hmua [ơi tơring c\ar Lâm Đồng đôc\ ôh mơ\, đơ đam dêh c\ar ta ăt tui anun mơn. Lơ\m c\ih anăn ngă tui VietGap kiăng c\ih tong ten [ơi hơdôm gơnam tam.

 

Pơhmutu le\, amăng đang hmua pla a`ăm cải bắp [ing ta dưi c\ih anăn kơnong kơ a`ăm cải bắp đôc\, tơdah bơyan kiăo tui tlôn [ing ta pla a`ăm bó xôi [ing ta c\ih pơhrua wo\t a`ăm bó xôi dong. Arăng pơđar kho\m ngă tui samơ\ mơnuih ngă hmua [u gưt ôh.

 

- {ơi anăp kơ tơlơi anai, tui hăng ih pơm^n kho\m ngă hiưm pă kiăng hơmâo lu dong đang hmua pla a`ăm tam hơdjă , ơ ơi ?

 

- Ơi Lại Thế Hưng: Tui hăng kâo pơm^n [ing ta kiăng pơplih hiưm pă brơi lăp djơ\ hăng hơdôm hơnong pơkă tui VietGap kiăng kơ klă [iă dong. {ing ta pơlir hơbit djop sang ano\ kiăng kơ pơjing grup bơwih [ong hro\m.

 

Lơ\m hơmâo [ing mơnuih anai pơtô brơi ană plơi pla a`ăm tam [ing gơ`u amra plai [iă hyu c\ih glăi gơnam tam mơng anun [ing ta amra hyu ju\ yap tui hơnong pơkă VietGap [ơi lu anih dong.

 

Yua kơ lơ\m [ing ta ngă tui hơnong pơkă mơng VietGap amra s^ mơdrô gơnam brơi kơ VietGap mơn, kiăng hơmâo kông ti, hơdôm đang hmua hơmâo mơnuih mă bruă le\ mơnuih [on sang ngă tui VietGap kiăng pơhlôm hơđong lơ\m ba s^ mơdrô gơnam tam. Mơng anun [ing ta kah mơng ngă hơđong hăng pơđ^ kyar.

 

Bơ ră anai hơmâo lu mơnuih ngă hmua tơdơi kơ ngă tui VietGap lơ\m pla a`ăm cải bắp kơnong sa bơyan, bơyan kiăo tui tlôn ngă tơnap lơ\m s^ mơdrô, yua anun ăt ngă tơnap tap brơi mơnuih [on sang lơ\m ngă tui VietGap.

 

Laih dong hơdôm kông ti kơ[ah gơnam tam s^ mơdrô tui hră pơkôl yua kơ [ing gơ`u [u pơlir hăng mơnuih ngă hmua mơ\ kơnong pơlir hơbit amăng bruă pla pơjing hăng s^ mơdrô đôc\.

 

Bruă anai le\ kiăng pơlir nao rai kơplah wah mơnuih ngă hmua hăng hơdôm anom bơwih [ong s^ mơdrô laih dong bruă tu\ jap tui VietGap mơng hlâo adih tơnap biă mă, [u dưi pok prong.

 

Tui hăng kâo pơm^n bruă anai kho\m brơi hơdôm anom bơwih [ong s^ mơdrô pok prong, anun le\ hơdôm anom bơwih [ong hro\m pơprong hơmâo Anh Đào, Phong Thúy, hơdôm anom bơwih [ong hro\m phrâo ako\ pơjing, [ing gơ`u kho\m pok prong đang hmua pla pơjing anun le\ [ing kơna hăng mơnuih ngă hmua mơng anun kah mơng ngă tui VietGap klă [iă dong. {ing gơmơi ăt glăk pơtô hrăm, pơtrut pơsur mơnuih [on sang ngă tui hơnong pơkă mơng VietGap.

 

- Hai, bơni kơ ih ho\!

Siu H’ Prăk - Siu Đoan: Pô ]ih hăng pôr