VOV4.Jarai - Rơwang hrơi tơjuh rơgao, Jơnum min pơ ala m[s hơdôm tơring ]ar kual }ư\ Siăng hmâo pơ phun tal jơnum pơsit bruă ngă tui đ^ kyar bơwih [ong mơnuih mơnam [ơi plơi pla.

Hơdôm tơlơi klă hiam djuai pơjeh pla, đ^ kyar bruă đang hmua kơja\p phik… jing ako# phun lăi nao amăng mông tơ`a, lăi glăi tơlơi tơ`a mơng [ing khoa pơ ala.

Tui hăng khoa pơ ala Jơnum min pơ ala m[s tơring ]ar Gialai, hơdôm thun je# hăng anai, tơlơi pơdjuai, s^ mdrô djuai pơjeh phun pla [u pơhlôm klă hiam, [u rơđah phun akha pơ phun dleh tơnap biă, bơdjơ\ nao prong bruă ngă đang hmua hăng tơlơi hơd^p mơda m[s.

Khă hnun hai, yua kơ bruă pel e\p, pơsir akă tơpă, hơdôm anih anom ăt ngă tui hăng ba truh dong tơlơi răm rai kơ m[s.

Lăi glăi tơlơi tơ`a mơng Khoa pơ ala Jơnum min pơ ala m[s tơring ]ar, ơi Trương Phước Anh, Khoa Gơnong bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan tơring ]ar lăi mơn bruă pel e\p akă [u ngă tui đut tơhnal.

Hơdôm hơdră pơkă pơsir phak tơhmal ăt akă djo\p pioh pơhu^ mơn. Yua anun, hơdôm anom bruă ăt do# ngă soh mơn.

Lăp đing nao, tơring ]ar Gialai ră anai hmâo truh kơ 2/3 amăng mrô năng ai `u 360 bôh anom pơdjuai, s^ mdrô pơjeh phun pla [u hmâo hră pơ-ar pơs^t bơwih [ong s^ mdrô, [u pơhlôm hơdôm tơlơi pơkă.

Bruă wai lăng, pơsir phak tơhmal hơdôm anom bruă ngă soh ăt akă hmâo tơlơi djơ\ hrom mơn kơplah wah hơdôm gơnong bruă. Ơi Trương Phước Anh, lăi pơblang:

“Glông hơdră wai lăng kơnuk kơna gah djuai phun pla akă djơ\ hrom. Kah hăng bruă pơsit hră pơ-ar bơwih [ong s^ mdrô gah pô dưi le\ gơnong bruă wai lăng Kơ]a\o bruă tuh pơ plai, hơdôm trơring glông, plơi prong hăng hơdôm bôh anom bơwih [ong s^ mdrô ha jăn. Amăng bruă pel e\p, pơsit phak tơhmal phun le\ gah gơnong bruă đang hmua.

Yua anun, khă thâo anom bruă hơpă ngă soh prong samơ\ gơnong bruă đang hmua [u hmâo tơlơi dưi pơhrui hră pơsit bơwih [ong s^ mdrô, Đa le\, lu khoa moa Anom bruă đang hmua [u hmâo lăi pơthâo glăi kơ Khoa Jơnum min m[s tơring glông, plơi prong kiăng git gai pơhrui glăi hră pơsit mă yua anai.

Yua anun lu anom bruă thun hlâo ngă soh, ngă hră pơ-ar le\ thun anai ngă soh glăi dong”.

{ơi anăp tơlơi pơjeh pla [u klă hiam pơ\ djop anih anom ngă răm rai kơ mơnuih ngă đang hmua, ơi Dương Văn Trang, Khoa git gai Ping gah, Khoa Jơnum min pơ ala m[s tơring ]ar Gialai lăi le\, kiăng rơđah bruă gơgrong mơng gong gai plơi pla.

Yua anun, hơdôm anom bruă pơdjuai, s^ mdrô pơjeh pla [u amu` ôh dưi pok tơbiă hăng gơgrong [ơi tơring ]ar.

Khom ngă rơđah hmâo hă [u hmâo tơlơi [u klă amăng tơlơi pơdjuai pơjeh pla [u klă hiam amăng lu thun rơgao. Ơi Dương Văn Trang, đ^ pơhiăp:

“Ră anai gơ`u ba nao s^, [u hmâo hră pơsit bơwih [ong s^ mdrô, pơjeh đa le\ [u hmâo phun akha, [u hmâo anăn păn mơ\ gơ`u ăt do# hơnong mơn, bruă wai lăng kơnuk kơna [ơi phường, să anun hiưm hơpă, tơring glông anun hiưm `u mơ\, gơ`u ăt do# hơnong mơn? Thâo mơ\ [u ngă mơ\? Tu] rơnu] `u m[s gơgrong ba ano# răm rai.

Blơi pơjeh ba glăi pla [u ]at đ^, djai, [u hmâo bôh.

Khoa jơnum min m[s phường thâo mơn? {u djơ\ amu` ame\ mơ\ do# gơgrong pioh s^ hyu?”.

Bơ\ amăng Tal jơnum lok 4, Jơnum min pơ ala m[s tơring ]ar Daklak, tơlơi dưi hmâo lu khoa pơ ala đing nao ăt jing đ^ kyar bruă đang hmua kơja\p phik.

Tơlơi gơnam ngă rai mơng đang hmua “djơ\ bơyan, rơngiă noa” ngă lu mơnuih ngă đang hmua bơngot, dưi hmâo laih lu khoa pơ ala lăi đ^ amăng mông bơkơtuai.

{ing Khoa pơ ala ]ang rơmang tơring ]ar Daklak ta` hmâo jơlan gah pơsir phun kiăng pơhlôm bruă s^ gơnam tam mơng m[s hơđong, djru m[s hơđong pran jua ngă đang hmua.

Khoa pơ ala Nguyễn Thiên Văn, tơring glông Krông Pa], rơkâo đ^:

“Rơkâo Jơnum min m[s tơring ]ar kơtưn hơdôm jơlan gah ngă pơhư\] hơdôm anom bơwih [ong s^ mdrô tuh pơ plai kơ bruă đang hmua plơi pla kiăng anom bơwih [ong s^ mdrô pơlir hăng hơdôm khul gru\p mơng mơnuih ngă đang hmua pioh pơke\ hrom kơplah wah bruă ngă rai gơnam tam, pơkra hăng ba hyu s^ gơnam tam, hmâo tui anun kah mơng dưi pơsit brơi bruă ngă đang hmua [ơi tơring ]ar Daklak”.

Bơkơtuai kơ Tơlơi đ^ kyar pơlar đang kơ phê kơja\p phik mơng tơring ]ar Daklak truh thun 2020 pơsit jơlan gah truh thun 2030, hrom hăng hơdôm jơlan gah pơsir dưi lăi nao, [ing khoa pơ ala ăt rơkâo mơn Jơnum min m[s tơring ]ar, anun, pel e\p kơ tơhnal ngă tui lom hro\ trun kual pla kơ phê do# 180.000 ektar, samơ\ ăt pơhlôm tơlơi hơd^p mơda kơ m[s pơplih hơdră phun pla.

Lăi nao kơ tơlơi anai, ơi Nguyễn Hoài Dương, Khoa Gơnong bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan tơring ]ar Daklak lăi pơblang:

“180.000 ektar anun le\ hơdôm kual djơ\ hăng tơlơi ]râo ba anih anom kơ phê Buôn Ma Thuôt hăng anun ăt le\ hơdôm kual dưi pel e\p pơsit pơhlôm pơlar đang kơ phê hơđong kơja\p.

Bơ\ hơdôm lon do# glăi m[s glăk ngă rơđah đông ano# gal bơhmu nao pơlar kơ phê jing [ia\ yua anun khom pơplih hơdai nao hơdôm djuai phun pla pơkon.

{ing gơmơi ăt pơsit pơ plih mơn hơdai nao pla phun bôh troh, phun kyâu jrao hăng hơdôm djuai kơtor rơtă pơkon”.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr