VOV4.Jarai-  Hlâo adih, kơnong hdôm  sang ano\ [un rin đu] hơmâo lu jơlan hdră gum djru mơng kơnuk kơna, bôh nik djru brơi tơlơi ]an prăk, bơ kơ hdôm sang ano\ giăm rin rơpa, [u dưi tu\ ma\ ôh jơlan hdră ]an prăk kak anai, wot dah tơlơi hd^p sang ano\ gơ`u [u kla\ hloh ôh hdôm sang ano\ [un rin, ako\ pơdong glăi jơlan hdră anai, knuk kna ta hơmâo pơtrun jơlan hdră brơi hdôm sang ano\ giăm rin rơpa ]an prăk, djru ba hdôm sang ano\ anai găn gao tơplơi rin rơpa hđong kjăp. }ra\n hdră knuk kna ha\ng mơnuih [ôn sang rơ wang hrơi tơjuh anai, lăi truh kơ boh tơhnal jơlan hdră brơi ]an kơ sang ano\ giăm [un rin [ơi tơring ]ar Daklak.

            Sa boh sang ano\ do\ hlăk ai, tơdơi kơ pơdong sang ano\ pơdo\ rơkơi bơnai, rơkơi bơnai amai Võ Thị Hạnh ( plơi Liên Kết 1, să Buôn Triết, tơring glông La\k, tơring ]ar Daklak bưp lu tơlơi dleh tơnăp. Rơkơi bơnai amai dưi hơmâo am^ ama pha brơi lon djo\p man pơdong sa boh sang do\ đu], laih anun giăm 5 sao hơmoa ia, amai do\ sang nga\ hơmoa pla pơdai, bơ kơ ayong bưp bruă hget mă bruă anun yơh, tui anun yơh tơlơi hd^p dleh tơnăp bia\ ma\ yơh. Laih anun [ơ [rư\ tơkeng rai ana\ ba\, hlâo le\ tơnăp tăp laih, bơ ră anai jai ngă brơi sang ano\ dleh tơnăp tap hloh dong. {ơi ana\p tơlơi dleh dlăn tơnăp tap ama\ng sang ano\ dua rơkơi bơnai `u, khul brơi ]an prăk plơi Liên Kết 1, djru brơi sang ano\ rơkơi bơnai gơ`u ]an prăk mơng sang mak ksai gum djru mơnuih mơnam, pioh pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng huă ama\ng sang ano\, ha\ng rơnôh prăk ]an le\ 15 klăk prăk, sang ano\ amai kh^n nao blơi sa drơi rơmô ania tuh ana\ rông. Gơnang kơ triăng mă bruă hro\m ha\ng prăk ]an mơng sang mak ksai djru ba mơnuih mơnam, rơgao 3 thun sang ano\ amai găn gao h^ yơh tơlơi rin rơpa. Damơ\, amai Hạnh ră roai glăi; wot dah sang ano\ amai hmâo laih 3 drơi rơmô tuh ana\, dưi lăng sang ano\ găn gao laih tơlơi rin rơpa, samơ\ bia\ mă ăt do\ rin rơpa đu] ama\ng sang ano\ amai. Yua dah găn gao laih rin rơpa le\, hro\m ha\ng [u dưi tah ]an prăk gum djru tah, wot dah [u dưi ]an ôh prăk mơng hdôm sang mak ksai pơ kon, yua dah [u hơmâo tơlơi hơ ^n hdôm tơlơi rơkâo mơng sang mak ksai. Hlăk anun min dah, [u thâo ]i nga\ dong tah, yua dah [u hơmâo prăk tuh pơ alin, pok prong tơlơi mă bruă, hlăk anun hơmâo khul gru\p laih anun sang mak ksai gum djru mơnuih mơnam pel e\p lăng brơi ]an 25 klăk prăk mơng rơnôh prăk djru sang ano\ giăm [un rin. {u djơ\ kơnong pơsir gio\ng tơlơi kơ [ah prăk, huăi s^ lui ôh rơmô hlăk ]eh ]ar, laih anun sang ano\ amai pok prong dong 1 ektar hơmoa ia. Truh mông anai tơlơi bơwih [o\ng huă sang ano\ amai găn gao tơlơi tơnăp tap, djo\p brơi tơlơi hd^p mda, răk rem ]em rông ana\ ba\ nao hrăm hră truh kih.... Anai le\ hasa sang ano\ lơm kơ lu boh sang ano\ [ơi tơring ]ar Daklak găn gao h^ rin rơpa, gơnang hơmâo tơlơi gum djru mơng sang mak ksai gum djru mơnuih mơnam. Bôh nik `u jơlan hdră brơi ]an hdôm sang ano\ giăm [un rin kah ha\ng sang ano\ rơkơi bơnai anai.

            Khoa g^t gai sang mak ksai gum djru mơnuih mơnam tơring ]ar Daklak, ơi Nguyễn Tử Ân brơi thâo, jơlan hdră brơi ]an prăk klơ hdôm sang ano\ giăm rin rơpa, hơmâo ngă tui mơng blan 4/2013 [ơi tar [ar tơring ]ar tui ha\ng tơlơi pơs^t mrô 15/QĐ-TTg, lơ 23/2/2013 mơng khoa dêh ]ar ta, dưi hmâo ping gah, gong gah tơring ]ar, djop gơnong bruă gleng nao, g^t gai ngă tui. Sang mak ksai djru brơi khoa g^t gai tơring ]ar hdôm tơlơi g^t gai, pơtrut ktang bruă hyu pơtô pơblang [ơi go\ng phun tơlơi pơhing. Dong mơng hrơi ngă tui hdră brơi ]an prăk truh lơ 30/6/2015, jơlan hdră anai brơi ha\ng rơnôh prăk giăm 446 klai 900 klăk prăk, brơi ]an 22 rơbâo 220 boh sang ano\ mơnuih [ôn sang dưi ]an rơnôh prăk anai ( sa boh sang ano\ dưi ]an 20 klăk 300 rơbâo prăk). Tơlơi yôm hloh le\, jơlan hdră anai brơi ]an prăk djơh ha\ng hdôm sang ano\ mơnuih [ôn sang giăm rin rơpa, dưi lăng hasa tơlơi ktang bia\ ma\, kiăng djru brơi mơnuih [ôn sang găn gao tơlơi rin rơpa hđong kjăp. Ăt tui ha\ng ơi Nguyễn Tử Ân lăi mơn, kplah wah sang ano\ mơnuih [un rin ha\ng sang ano\ giăm [un rin ră anai [u ataih đơi ôh, yap lăng tơlơi pơhrui glăi prăk kak hrim ]ô mơnuih ( Sang ano\ [un rin [ơi plơi pla mơng 400 prăk/blan/]ô truh pơ yu\, sang ano\ mơnuih [ôn sang giăm rin rơpa mơng 401.000 prăk – 520.000 prăk/]ô/blan). Yua kơ anun yơh, sang ano\ giăm rin rơpa, sang ano\ phrâo găn gao rin rơpa, amra ]i rin rơpa glăi dong, yua bư\p tơlơi [u bưng ôh ama\ng tơlơi hd^p mda, tơlơi mă bruă. Thun blan laih rơgao, kiăng kơ hdôm sang ano\ rin rơpa, sang ano\ giăm rin rơpa huăi rin rơpa glăi tah, sang mak ksai gum djru mơnuih mơnam tơring ]ar g^t gai trun [ơi anih ano\m, ngă tui ta` hdră brơi ]an prăk, djơ\ kơ hdôm sang ano\, kiăng sang ano\ [un rin, sang ano\ giăm [un rin, tơdah kiăng ]an prăk, laih anun dưi ]an klă hloh. Rơngiao kơ anun, anih ano\m anai nga\ hro\m ha\ng khul tơpuôl gơnong să, hyu pel e\p na nao tơlơi yua prăk ]an, tơdơi kơ hdôm sang ano\ anai hmâo ]an laih prăk, ngă hro\m ha\ng [irô pơhư] tơlơi ngă hơmoa, pơhư] tơlơi pla kyâo pơtâo, pok anih pơtô brơi tơlơi mă bruă hdôm sang ano\ ]an prăk. Hdôm sang ano\ neh met wa ]an prăk bư\p tơlơi [u bưng, yua kơ phang khôt, klin kơman ngă răm hlô mơnong, pơdai ktor, nga\ pơgun truh hdôm mơnuih ]an prăk sang mak ksai, ăt kah ha\ng khul grup brơi ]an brơi tơlơi dưi hyu pel e\p tơlơi  s^t kiăng hơmâo jơlan hdră gum djru djơ\ kah ha\ng hră rơkâo pơka\ thim thun kla prăk hơnưh, brơi tla tui tơdơi...Tơdah sang ano\ kiăng ]an, laih anun tum hră pơar, amra brơi ]an  dong, samơ\ brơi ]an lu hloh le\ [u rơgao 50 klăk prăk ôh lơm sa boh sang ano\.

            Ta dưi lăi, jơlan hdră brơi ]an brơi sang ano\ giăm [un rin s^t nik atur kơ tưn đ^ brơi mơnuih [ôn sang dưi găn gao h^ tơlơi rin rơpa hđong kơja\p. Phrâo anai, khoa dêh ]ar ta, ơi Nguyễn Tấn Dũng hơmâo pơtrun mrô 750/QĐ-TTg gah bruă pơkra glăi prăk kmlai, djơh ha\ng jơlan hdră brơi ]an kơ hdôm sang ano\ giăm rin rơpa, kmlai `u  0,72%/blan ( Rơbêh 8,6%/thun), trun truh 0,66%/blan ( hơmâo giăm 8%/thun), kiăng pơtrut thim mơnuih [un rin amra găn gao h^ tơlơi rin rơpa, gir run đ^ tơlơi pơdrong lăp djơ\.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr