VOV4.Jarai - Ngă tui jơlan hơdră bưp m[s tơdơi kơ tal jơnum lok 2, Khoa GGWLPA m[s dêh ]ar ta tal 14, rơwang hrơi tơjuh rơgao, Gru\p Khoa pơ ala m[s 5 bôh tơring ]ar amăng kual }ư\ Siăng le\ Gialai, Kontum, Daklak, Daknông hăng Lâm Đồng    pơ phun bưp m[s [ơi sa dua bôh anih anom amăng kual. Tơdơi pơhing kơ  bôh tơhnal tal jơnum, Gru\p khoa pơ ala m[s hơdôm tơring ]ar hmâo hmư\ laih tơlơi gum pơhiăp mơng m[s. Tơlơi ]ih ruah mă mơng pô hyu mă tơlơi pơhing Gong phun jua pơhiăp dêh ]ar Việt Nam tui hăng anai.

            {ơi hơdôm anih anom bưp, m[s rơkâo Khoa pơ ala m[s khom hmâo hơdôm bruă ngă kơja\p amăng tơlơi kơdo\ng mơnong [ong [u hơdjă, hơđong noa s^ gơnam tam, wai lăng kơja\p bruă pơkra s^ mdrô kơmok, jrao pơgang phun pla. M[s ăt brơi thâo mơn, hơdôm thun je# hăng anai, tơlơi hơd^p mơda, ngă đang hmua mơng m[s [ơi kual bơdjơ\ nao prong yua kơ phang kho#t ngă kơtang hăng noa s^ gơnam mă mơng đang hmua [u hơđong. {ơi anăp tơlơi anai, rơkâo Khoa pơ ala m[s, Kơnuk kơna đing nao hơdră bruă pioh kơ đang hmua tui jơlan sit nik, ba glăi bôh tu\ yua; gleng nao tuh pơ plai kơ hnoh ia, pơsir gơnam mă mơng đang hmua, pơplih phun pla hla pơtem hăng đ^ ngăn rơnoh ]an mă kơmlai [ia\. Ơi Rahlan Jep, Kơ-iăng Khoa Jơnum min pơ ala m[s să Ia Chía, tơring glông Ia Grai, tơring ]ar Gialai, lăi tui anai:

Khoa pơ ala m[s tơring ]ar Gialai bưp m[s să Ia Chía

             “Hăng sang ano# [un rin, ]an prak Sang prak Kơnuk kơna gah hơdră bruă mơnuih mơnam ră anai le\ 30 klak amăng 3 thun. Rơnoh ]an anai [u djop pioh tuh pơ plai kơ bruă ngă đang hmua, m[s tơnap tap. Yua anun, kâo rơkâo Khoa pơ ala m[s, Kơnuk kơna pel e\p đ^ tui rơnoh brơi ]an pioh kơ sang ano# [un rin pioh pơhlôm kơ bruă tuh pơ plai ngă đang hmua, bơwih brơi kơ djop phun pla, hơđong tơlơi hơd^p mơda mơng neh wa.”

            M[s kual }ư\ Siăng ăt rơkâo mơn Kơnuk kơna lăng ba hloh dong kơ hơdră bruă amăng tơlơi pơtô juăt kơ hơdôm bôh sang hră kual asue\k, ataih, hmâo jơlan pơsir kơ hơdôm tơlơi akă tek rơwek nao amăng bruă ia jrao gah yu\. Bơ\ hơdôm tơlơi rơđah đông [ơi tơring ]ar, m[s lăi le\, hơdră bruă hro\ trun rin rơpa akă sit nik ngă tui ba glăi bôh tơhnal ôh. Jơlan hơdră plơi pla phrâo dưi po\k pơhai kaih. Hơdôm ring bruă ia hơdjă yua mă yua [u kơja\p, ngă rơngiă đu] đă] hăng [u mơ-ak amăng m[s. M[s Nguyễn Quang Phụ, să Ea Na, tơring glông Krông Ana, tơring ]ar Daklak rơkâo:

Khoa pơ ala m[s Daklak bưp m[s

            “Ră anai hơdôm ring bruă djru kơ m[s kah hăng ring bruă ia hơdjă yua anun, hlâo kơ pơkra khom brơi m[s thâo, m[s ]rông lô, m[s pơkra, m[s pel e\p le\ tui anun bôh tơhnal `u prong hloh, bơ\ kah hăng sa dua ring bruă hlâo dih [u ba glăi bôh tơhnal prong ôh ngă m[s [u mơ-ak pran jua ôh. Tui anun rơkâo hơdôm gưl hmâo tơlơi dưi giăm hăng m[s hloh dong kiăng ngă abih bang bruă bơwih kơ tơlơi tu\ yua m[s sit nik hloh.”

            M[s ăt ]ang rơmang mơn Khoa pơ ala m[s hmâo hơdôm jơlan pơsir sit nik kơ hơdôm tơlơi glăk do# glăi mơng gơnong bruă pơtô pơhra\m kah hăng: bruă pơtô hăng pơhra\m gah rơngiao kơ mông hrăm brơi kơ ]ơđai sang hră, djop mơta sang hră pơtô bruă samơ\ [u ba glăi bôh tu\ yua ôh; hơdôm tơlơi [u klă amăng bruă ruah mơnuih mă bruă. M[s Hồ Quang Hiển, gru\p mrô 5, tơring kual Dak Mâm, tơring glông Krông Nô, tơring ]ar Daknông rơkâo:

Khoa pơ ala m[s tơring ]ar Daknông bưp m[s tơring glông Krông Nô

            “Kâo rơkâo le\ ta#o hloh pơkă glăi glông bruă pơtô juăt pioh djơ\ [ia\, djơ\ hăng mơnuih mă bruă kơ tơlơi đ^  kyar. Kâo pơmin bruă pơtô pơhra\m kơ mơnuih pơtô ]ơđai le\ pioh pơtô pơhra\m mơ\ tơlơi ruah mơnuih mă bruă pioh pơtô [u do# dong tah le\ kâo pơmin ta#o hloh anăm pơtô pơhra\m lu hloh dong tah, lui be\ gưl sang hră cao đẳng hăng trung cấp yua kơ rơbêh bai [u dưi pơsir hơge\t ôh yua kơ bruă pơtô pơhra\m ngă rơngiă lui đu] prak kơnuk kơna, prak ]ơđai sang hră, tơbiă [u hmâo bruă mă ngă [u mơ-ak amăng mơnuih mơnam, bruă anai kiăng tơpă pel e\p glăi.”

                            M[s rơkâo hơdôm khoa pơ ala m[s pơtă truh bruă pơhlôm amăng tơlơi mă yua hơdôm ring bruă, be\ ngă drai apui lơtr^k ba truh tơlơi răm rai prong truh tơlơi hơd^p mơda hăng bơwih [ong huă ngă đang hmua. {ing Khoa pơ ala m[s kơtưn lăng tui ba glăi bôh tơhnal hơdôm hơdră bruă tuh pơ plai đ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam kơ kual asue\k, kual ataih, kual neh wa djuai ania [ia\ do#; kơtưn hloh dong bruă pơgang, pơgăn hưp [ong kông ngăn, pơsir pơđut hơdôm tơlơi [om kiơng lu mơnuih, pơhư prong ngăn rơnoh ]an mă kơmlai [ia\ kơ đ^ kyar bruă bơwih [ong huă ngă đang hmua [ơi kual plơi pla, pơtrut kơtang bruă pơsit hră pơ-ar mă yua lon. M[s Trần Văn Minh, pơ\ să Phi Liêng, tơring glông Đam Rông, tơring ]ar Lâm Đồng lăi:

             “Dong mơng thun 2013 truh ră anai, bruă rơkâo pơsit hră pơ-ar pơsit mă yua lon mơng neh wa [ơi anai ăt akă dưi gleng nao pơsit lăp djơ\ mơn. Lom anun, kiăng hmâo prak tuh pơ plai đ^ kyar bơwih [ong huă ngă đang hmua le\ khom hmâo hră mă yua lon pioh gơgrong hăng sang prak, dưi pơjing hơdôm tơlơi pơkă pioh ]an prak, anun tơlơi ]ang rơmang mơng neh wa [ơi kual le\, ]ang rơmang Khoa pơ ala m[s, Kơnuk kơna lăng ba hăng ngă gal brơi bruă pơsit hră mă yua lon kơ neh wa.”

            Gru\p Khoa pơ ala m[s hơdôm tơring ]ar hmâo ]ih djă pioh tơlơi gum pơhiăp, rơkâo đ^ tơpă mơng m[s hăng brơi thâo, amra ba tơlơi mơng m[s glăk đing nao truh gưl hmâo tơlơi dưi pel e\p hăng pơsir.

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr