Dŏ tong krah amăng đang tiu pla hrom kơphê prong rơhaih 1 ha lăng hlơ hlip mơtah mơda hiam, boh brung brăng, ayong Hoàng Văn Thủy, ƀơi plơi Bằng Sơn, să Ea Pô, tơring glông Čư̆ Jŭt, tơring čar Dak Nông hok mơak lăi kơ bruă sang anŏ ñu ngă ding kơna Khul ngă ƀong hrom pla tiu hơdjă. 5 thun ngă hrom, sang anŏ ñu hơmâo hrăm lu hơdră arăng pơtô pla hăng wai lăng đang tiu, ră anai tiu sang anŏ ñu pla tui hơdră Viet Gap. Ngă hrom pla tiu sa dơnuai lir hơbit, sang anŏ ñu ăt dưi hơmâo sang bruă ngă ƀong hrom, sang sĭ mơdrô djru kmơ̆k pruai, ia jrao hlăt, gơnam yua mă bruă. Yua kơ anun, hơdôm thun rơgao, đang tiu sang anŏ ñu djơ̆ tơhnal pơkă hơdjă rơgoh.
Hrom hăng bruă ngă hơđong kjăp đang boh čroh, boh tŭ yua bơwih ƀong huă ăt ƀuh rơđah lơ̆m sa tơn gơnam hơmâo, jing asar tiu krô dưi sĭ rơnoh đĭ hloh mơ̆ng 1 klăk mơkrah truh 3 klăk prăk arăng blơi:
"Boh tŭ yua lĕ huăi hŭi hơmâo tơlơi truh kơ hlăt pơčrang, ngă phun tiu djai tañ djai kaih, thâo krăn tong ten tiu arong aruač juăt ngă hăng hơdră pơhlôm, wai lăng, laih anun pơgang arong aruač hlăt pơčram yua ta thâo arăng pơtô ba laih. Phun ăt mơboh djơ̆ tơhnal pơkă mơ̆n hăng gah kông ty, bơnah blơi djru kmơ̆k pruai, ia jrao. Rơnoh sĭ djơ̆ hnong pơkă A lĕ arăng apah dơ̆ng 1.500 prăk lơ̆m sa kg, tơdah A0 lĕ 300 prăk lơ̆m sa kg”.
Ăt ƀuh rơđah boh tŭ yua mơ̆ng bruă pla pơjing djơ̆ dơnuai hơdjă, mơnuih ƀôn sang ngă hmua tơjŭ pơdai să Dak Drông, tơring glông Čư̆ Jŭt, Dak Nông mơ̆n akŏ pơjing anom ngă ƀong hrom anăn Nông Phú. Ơi Đỗ Hàn Phú, Khua anom ngă ƀong hrom brơi thâo, bruă mut hrom khul ngă ƀong hrom djru kơ mơnuih ƀôn sang pơblih tơlơi pơmin hơdră mă bruă hăng ĕp pơjeh pơdai hiam klă hloh, hơdră pla pơjing ăt phara mơ̆n. Yua kơ anun, boh pơdai jor hloh, kơmlai lu mơ̆n yua anun mơnuih ƀôn sang huăi bơngơ̆t đơi dơ̆ng tah kơ rơnoh sĭ mơdrô đĭ trun, ƀudah ƀing sĭ mơdrô juă nua. Abih bang pơdai lôm, asar sĭ mơdrô ƀu djop ôh kơ anih pô blơi.
Ngă hmua pla pơjing tui dơnuai sa hnong bruă, sa yak ngă bruă tơjŭ pơdai phara pơ să kual ataih, kual asuek hăng anăp ngă bruă ăt pok pơhư prong pla pơjing, sĭ mơdrô hăng lu mơta boh čroh pơdai pơkŏn, ƀu kơnong dŏ glăi dơ̆ bruă tơjŭ pơdai ôh:
“Blung hlâo lĕ mơnuih ƀôn sang ngă hrom ƀuh gơnam ta sĭ mơdrô hơđong, rơnoh pơmă ƀiă, ƀu bơngơ̆t kơ arăng juă nua ôh. Ta dưi lăi, mơnuih ƀôn sang thâo hluh tong ten, hơmâo anŏ pơblih pơđĭ tui hơdră mă bruă, ngă hmua pla pơjing, hrom hăng tơlơi djru ba mơ̆ng hơdôm bơnah pô blơi gah rơngiao kah hăng djru pơjeh huăi mă prăk ôh, ƀudah djru kmơ̆k pruai hơdjă pruai kơ hmua pơdai”.
Ơi Đỗ Duy Nam, Kơ-iăng Khua anom bruă Nga hmua hăng Pơđĭ kyar plơi pla tơring glông Čư̆ Jŭt, Dak Nông brơi thâo, bruă ngă hmua pla pơjing mut hrom sa dơnuai hlăk djru hrom lu biă mă rơnoh sĭ mơdrô amăng tơring glông. Djop khul ngă ƀong hrom, anom bruă gum hrom ngă bruă hơmâo pơdah thâo tơlơi gơgrong jing pô pơtruh nao rai hăng sang bruă sĭ mơdrô laih anun kơnuk kơna. Lu mơta gơnam kah hăng ră anai dưi ba sĭ mơdrô djơ̆ anŏ pơkă mơ̆ng hơdôm dêh čar kah hăng Mi, Japan hăng hơdôm dêh čar kual Mi kô̆:
“Bruă ngă tui gum hrom sa dơnuai hơmâo ba glăi boh tŭ yua bơwih ƀong huă. Mơta sa lĕ kơ boh tŭ yua hiam gơnam sĭ mơdrô kơnang kơ anŏ ngă hrom anai djop sang anŏ, djop ding kơna mut hrom pơčrông sai hrăm tơdruă tơlơi thâo thăi hăng ngă tui djơ̆ hơdră pơtô mơ̆ng anom bruă ngă hrom. Djru pơtrut tui tơlơi thâo, bruă ngă kơ mơnui ƀôn sang ngă hmua, mơ̆ng anun djru hrom pơđĭ kyar sĭ mơdrô gơnam tam đang hmua hiam klă hloh”.
Yă Nguyễn Thị Tình, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă Ngă hmua hăng Pơđĭ kyar plơi pla tơring čar Dak Nông brơi thâo, hăng anŏ gêh găl kơ lŏn tơnah, ayuh hyiăng hăng đơ đam lŏn hmua, tơring čar pơsit laih hơdôm kual pla pơjing hăng dơnuai ngă bruă lir hơbit tong ten hlăk dưi hơmâo Ping gah, jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar gleng nao biă mă:
“Dơ̆ng mơ̆ng ping gah tơring čar truh pơ Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar hơmâo lu tơlơi git
gai brơi tui bruă anai. Amăng boh yôm phun pơblih pơjeh djuai phun pla, bruă ngă hmua lĕ hơmâo pơtong rơđah ba bruă ngă hrom jing sa anih kual pla pơjing hơđong, bơwih brơi kơ bruă pơkra ming ăt kah hăng ba gơnam sĭ mơdrô truh pơ tač rơngiao tơdơi anai. Sit mơ̆n pioh akŏ pơjing anih anom pla pơjing lĕ lir hơbit khom ngă hrom lu bơnah, pioh akŏ pơjing anih pla pơjing hăng kual ngă đang hmua tŭ yua hiam, hơduah ĕp phun tơdŭ boh čroh blơi mơ̆ng pơpă, arăng thâo krăn rơđah gơnam đang hmua anun mơ̆ng anih hơƀơi, hlơi pô pla, hlăk ngă tui hơdră hơdjă rơgoh mơ̆n hă, kiăng pơgang tơlơi hơđong mơnong ƀong huă. Tui anun yơh, hơdôm sang anŏ ngă hrom amăng kual anun khom mut hrom lir hơbit tơdruă pioh ngă tui sa hnong mă bruă pla pơjing”.
Ngă hrom lir hơbit tui dơnuai hơmâo ngă hăng hlăk djru hrom pơđĭ tui rơnoh gơnam đang hmua amăng tơring čar Dak Nông, phun ñu lĕ ngă hrom pla pơjing sa hơdră djru kơ lu khul grup ngă ƀong hrom. Lăp mơak lĕ tơdơi kơ 10 thun ngă tui Tơlơi phiăn ngă ƀong hrom, djop sang bruă ngă ƀong hrom ƀơi tơring čar Dak Nông hơmâo pơđĭ kyar kơtang laih. Truh ră anai, đơ đam tơring čar hơmâo pơđĭ kyar truh 230 boh anom ngă ƀong hrom, hăng 18 rơbâo ding kơna.
Anai lĕ, bruă pơtruh nao rai tŭ yua biă mă kơplah wah mơnuih ƀôn sang ngă hmua hăng kơnuk kơna, anom bruă sĭ mơdrô. Laih anun, tui hăng anŏ pơtong glăi mơ̆ng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Nông, djop sang bruă ngă ƀong hrom hơmâo jơlan hơdră pơblih pơđĭ tui phrâo, jai hrơi pok pơhư prong hăng pơđĭ kyar, djru akŏ pơjing lu kual ngă hmua ba yua măi mok boh thâo ia rơgơi phrâo anun ƀô̆ mơta kual plơi pla pơblih lu biă mă.
Viết bình luận