Biă ñu hơdôm hơdră pok phun bruă tui jơlan đang hmua hơdjă, đang hmua klă mơng ƀing hlăk ai glăk djru pơjing plơi pla Việt Nam kơjăp phik, djơ̆ hăng pơplih ayuh hyiăng.

Lom hmâo lu hlăk ai mơng plơi pla hyu mă bruă ƀơi kual sang măi lĕ ayong Lý Văn Ngọ, Khua git gai Khul hlăk ai plơi Lục Mùn, să Phúc Ninh, tơring glông Yên Sơn, tơring čar Tuyên Quang glăi ruah bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong pơdŏng bruă mă đam ƀơi plơi pla pô, hăng hơdră blok đang pơhrua hrom. Ñu ruah jơlan anai yua kơ tơlơi ayuh hyiăng djơ̆ kơ phun bôh troh hăng kual lŏn mơng sang anô̆. Yak blung a ngă tui hơdră, ñu bưp lu tơlơi tơnap yua kơ kơƀah ngăn rơnoh pioh pla, bơwih brơi hăng pơhrui glăi gơnam tam. Hăng tơlơi gir run mơng drơi pô, tơdơi kơ lu thun mă bruă glêh glar, mă rah bruă hrăm rah tơlơi găn rơgao, ră anai, ñu hmâo laih đang phun bôh troh amăng anun hmâo boh krăm mah jarai, bôh kruăi dung hmâo bôh ƀong laih leng kơ hmâo na nao hơdôm thun hăng anai.

“Rim kual rim anô̆ gal lĕ ră anai lăng ƀuh anô̆ gal kơtang mơng pô ră anai lĕ lŏn pô hmâo đing nao pla phun bôh troh, phun pla, ba glăi bôh tơhnal yôm. Ră anai bôh kruăi dung mơng kâo biă ñu bơwih brơi hăng kơmok hơdjă yơh lu ñu. Bruă pla ñu tui jơlan gah hơdjă ñu amra pơhlôm hăng mơnuih blơi yua. Bơ̆ phun pla lĕ bluh đĭ amra kơjăp sui thun hloh”.

Pơđĭ tui nua gơnam, pơhlôm klă kơ mơnuih pla pơkra hăng mơnuih blơi yua, bruă ngă hơdjă, đang hmua klă jing sa jơlan nao klă lăp djơ̆ hăng jơlan gah ngă đang hmua ră anai. Ƀu djơ̆ kơnong kơ ayong Ngọ, ră anai lu hlăk ai djuai ania ƀiă ƀơi kual plơi pla ăt dưi pơjing laih yak blung a hơdôm hơdră ngă đang hmua kơjăp phik ba glăi bôh tơhnal.

Kah hăng ƀơi plơi Tiến Xa, să Mường Bon, tơring glông Mai Sơn, tơring čar Sơn La, sang anô̆ ayong Tạ Văn Nội ăt ngă tui mơn hơdră čem rông hlô mă yua abih bang, rông hlô, rơnăng tŏ, phun pla. Hơdră rông hlô mă yua abih bang mơng sang anô̆ ayong Nội ƀu djơ̆ blơi gơnam ƀong kơ hlô, hrŏ trun prăk blơi kơmok, mă yua djah phun pla, pơkra pơjing gơnam pơkon hmâo nua phrâo, pơkrem lu biă mă prăk yua kơ bruă đang hmua.

 “Kah hăng thun hlâo sang anô̆ kâo ngă, prăk yua amăng sa thun kơ gơnam ƀong mơng kơbao năng ai ñu rơbêh kơ 200 klăk prăk. Samơ̆ lom kâo rông rơnăng, kâo mă rơnăng yua brơi kơ kơbao mơng sang anô̆. Kah hăng thun anai, sang anô̆ kâo amra dưi pơkra mă, prăk pioh kơ gơnam ƀong pŭ hlô sang kâo”.  

Hăng 5 ektar đang phun bôh troh hmâo hơđăp, sang anô̆ pla dong 2 ektar đang rok, mă yua prăk kơ war rông 15 drơi kơbao hăng war rông rơnăng tŏ. Abih bang 120 rơwang met kơ rê, mă yua dar nao rai. Sang anô̆ rông kơbao brô̆ prong, eh kơbao yua rông rơnăng hăng rơnăng dưi yua pla rok, phun bôh troh hăng pơkra gơnam ƀong kơ kơbao, ƀu lui lơi đôč hơdôm bruă hơpă ôh, mă yua abih bang djah djâu mơng đang hmua, laih anun pơđĭ tui bôh tơhnal ñu, pơgang lŏn drŏn. Anai lĕ sa hơdră rông hlô tui jơlan dar nao rai, hăng prăk mă yua ƀiă, amuñ pok pơhai ngă tui. Hơdră lăp djơ̆ pioh pơhư prong, laih anun pơsir rah tơlơi lŏn drŏn, pơđĭ tui prăk pơhrui glăi kơ hơdôm bôh sang anô̆ čem rông hlô.

Ơi Lò Văn Bưu, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Mường Bon brơi thâo:

 “Rơgao kơ bôh nik ƀơi sang anô̆ ayong Nội plơi Tiến Xa anai, lăng ƀuh hơdră čem rông hlô mơng ayong Nội lĕ klă biă. Yua bơdjơ̆ truh wot kơmok pruai kơ phun pla hăng añăm pơtăm bôh troh djop mơta. Să amra lăi pơhing kơ neh wa mơnuih ƀôn sang kơ mă yua rông rơnăng tŏ kơ hơdôm bôh sang anô̆ kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong hăng prăk pơhrui kơ sang anô̆”.

Pok phun bruă mă glăk jing bruă mă dưi hmâo tơlơi lăng ba mơng hlăk ai mơnuih djuai ania ƀiă. Hơdôm tơlơi pơmin rơwang bruă hmâo hăng glăk hmâo gum hơgôp klă, pơplih tơlơi pơmin, tơlơi thâo mơng mơnuih ƀôn sang amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam. Pơtrut pok phun bruă hăng ngă pơhư̆č tuh pơplai kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng ăt lĕ sa amăng hơdôm bôh yôm phăn amăng Jơlan hơdră pơkă mơng lŏn ia pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng rơwang mơng thun 2021-2030.

Jơnum min djuai ania hmâo mă yua Tơlơi pơhing 02, pơtô ngă tui sa dua rơwang bruă gah jơlan hơdră. Bôh yôm tơlơi pơhing lăi rơđah: rim hơdră pok phun bơwih ƀong, pok phun lom dưi ruah gum djru amra dưi čơkă mă tơlơi gum djru tui hơdôm hơdră, kah hăng: djru sa črăn prăk ngă tui hơdră; djru lăi pơhing; djru tô nao rai mơnuih, khul grŭp git gai hơdră bruă; dưi gum hrom hơdôm bruă mă mơng dlai tlô; pơtrut pok phun bruă bơwih ƀong, pok phun bruă kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng; pơhrua hrom hơdôm ngăn rơnoh kiăng djru hơdră pok phun bruă, pok phun tơlơi bơwih ƀong, pơđĭ kyar kơjăp phik hăng pok prong, ngă tui ba glăi bôh tơhnal tuh pơplai mơng jơlan hơdră.

 “Hăng ƀing gơyut hlăk ai, biă ñu ƀing hlăk ai djuai ania ƀiă lĕ gơñu hmâo hơdôm tơlơi čang rơmang kơ pok phun bruă mă rơđah biă. Hăng tơlơi ruai anun ră anai glăk pơphun hur har biă amăng bruă hrom gah pok phun bruă mơng Việt Nam. Anô̆ pha ra prong hloh mơng pok phun bruă mă kual djuai ania ƀiă lĕ ƀing gơmơi ăt gir run mơn pơjing gru than lĕ, djru hơdôm grŭp pok phun bruă, hơdôm grŭp hlăk ai djuai ania ƀiă pok phun tơlơi bơwih ƀong bơwih ƀong huă, kiăng gơñu pơjing rai bruă mă, pơjing rai jơlan pơhrui prăk kơ gơñu pô, kiăng djru pơđĭ kyar kual neh wa djuai ania ƀiă”./.